Türkçe Öğretmeni Adaylarının Farklı Metin Türlerini Dinlerken Aldıkları Notlar Üzerine Bir Değerlendirme

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının farklı metin türlerini (öyküleyici/öğretici metin) dinlerken aldıkları notları belirlenen tema ve kodlara göre sınıflandırmak ve bu notları sıklıkları/yaygınlıkları bakımından incelemektir. Doküman incelemesi yöntemiyle gerçekleştirilen araştırmanın verileri, 2016-2017 Eğitim Öğretim Yılında Gaziantep Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Bölümü üçüncü sınıfta okuyan Türkçe öğretmeni adayı öğrencilerden elde edilmiştir. Toplanan veriler kodlanarak temalara ulaşılmıştır. Öyküleyici metin türü için belirlenen temalar; öykünün yapı unsurlarına ilişkin notlar, öyküdeki iletilerle ilgili notlar, metinden yapılan doğrudan alıntılar, öykünün künyesine ilişkin notlardır. Öğretici metin türü için belirlenen temalar ise; öğretici metnin ana düşüncesi ve konusuna ilişkin notlar, metnin yardımcı düşüncelerine ilişkin notlar, metnin künyesi ile ilgili notlar, metinden yapılan doğrudan alıntılardır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %84,78'inin öykünün yapı unsurlarına; %19,56'sının öyküdeki ileti-iletilere; %43,47'sinin öykünün künyesine ilişkin not aldığı belirlenmiştir. Öğrencilerin %41,30'unun metinden doğrudan alıntı yaptığı görülmektedir. Araştırmaya katılan öğrencilerden %40,62'sinin öğretici metnin ana düşüncesi ve konusuna ilişkin; %82,81'inin öğretici metnin yardımcı düşüncelerine ilişkin; öğrencilerin tamamının öğretici metnin künyesine ilişkin not aldığı belirlenmiştir. Ayrıca metinde yardımcı düşünce, ana düşünce gibi unsurlar doğrudan verilmediği hâlde öğrencilerin %29,68'inin metnin ana düşüncesi ya da yardımcı düşüncesi olarak doğrudan alıntı yaptığı görülmektedir. Elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda dinleme becerisinin gelişiminde metin türlerine uygun not alma tekniklerinin kullanılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

An Evaluation of the Notes Taken By Prospective Turkish Language Teachers While Listening to Different Text Types

The purpose of this study is to classify the notes taken by prospective Turkish language teachers while listening to different types of texts (narrative/didactic) using predetermined themes and codes and to analyze those notes in terms of frequency and prevalence. The data which were analyzed by using the document analysis method were collected from the third-year prospective Turkish language teachers in the Turkish Language Teacher Education department at Gaziantep University during the 2016-2017 academic year. The data were coded to establish themes. The themes that emerged for narrative texts were: notes concerning the structural aspects of the story, notes concerning the messages in the story, direct quotations from the story, and notes concerning the identification tags of the story. As for the didactic text type, the themes that were identified were: notes concerning the main idea and the topic of the didactic text, notes concerning the secondary ideas in the text, notes concerning the identification tags of the didactic text, and direct quotations from the text. It was found that 84,78% of the participants took notes about the structure of the story; 19,56% took notes about the message/s in the story, and 43,47% took notes concerning the identification tags of the story. In addition, 41,30% quoted directly from the text. 40,62% of the participants took notes about the main idea and the topic of the didactic text; 82,81 took notes about the secondary ideas in the text, and all of the participants took notes concerning the identification tags of the didactic text. Moreover, although elements like secondary or main idea were not given directly in the texts, 29,68% of the participants quoted directly from the text as the main idea or the secondary idea in the text. In the light of the results, suggestions were made on the use of appropriate note-taking techniques based on text types in the development of listening skill

PDF

___

Beyreli, L., Çetindağ, Z. ve Celepoğlu, A. (2005). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Pegem A Yayıncılık
Burdurlu, İ. Z. (1975). Türkçe kompozisyon (I. Cilt; İzmir Eğitim Enstitüsü Ders Kitapları). İzmir: Karınca Matbaacılık.
Dembo, M. H. (1988) Applying educational psychology in the classroom. (3. Baskı), Newyork: Longman.
Derman, S. ve Ateş, M. (2015). Ortaöğretim Türk edebiyatı 9. sınıf ders kitabı. M. Oktay (Ed.) Ankara: Ekoyay.
Dilidüzgün, Ş. (2013). Ortaokul Türkçe derslerinde okumadan özet yazmaya. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 47-68.
Dörnyei, Z. (2007). Research methods in applied linguistics: Quantitative, qualitative, and mixed methodologies. Oxford University Press.
Erden, M. ve Akman, Y. (1995). Eğitim psikolojisi: gelişim, öğrenme, öğretme. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
Erden, M. (1991). Öğrenme sürecinde not tutmanın rolü. Yaşadıkça Eğitim, 15, 15–17.
Fındıkçı, İ. (1996). Not alır mısınız? Yaşadıkça Eğitim, 48, 18-19.
Gagne, R. M.& Driscoll, M. P. (1988). Essentials of learning for ınstruction. (2. Baskı). New Jersey: Prentice Hall, Englewood Cliffs.
Garner, R. (1982). Efficient text summarization: Costs and benefits. The Journal of Educational Research, 75(5), 275-279.
Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaacılık.
Kiewra, K. A. (1987). Notetaking and review: The research and its implications. Instructional Science, 16(3), 233- 249.
Kiewra, K. A. (1991). Aids to lecture learning. Educational Psychologist, 26(1), 37-53.
Kiewra, K. A., Mayer, R. E., Christensen, M., Kim, S. I. & Risch, N. (1991). Effects of repetition on recall and notetaking: Strategies for learning from lectures. Journal of Educational Psychology, 83(1), 120-123.
Kintsch, E. (1990). Macroprocesses and microprocesses in the development of summarization skill. Cognition and instruction, 7(3), 161-195.
Miles, M. H., & Huberman, M. AM (1994). Qualitative data analysis. An expanded sourcebook 2nd edition. London: Sage Publications.
Oğuzkan, F. (1993) Eğitim terimleri sözlüğü. (3. Basım), Ankara: Emel Matbaacılık.
Özbay, M. (2009a). Anlama teknikleri II: Dinleme eğitimi. Ankara: Öncü Yayınevi.
Özbay, M. (2009b). Anlama teknikleri I: Okuma eğitimi. Ankara: Öncü Yayınevi.
Özçakmak, H. (2015) Türkçe öğretmeni adaylarının not alarak dinlemede özetleme stratejilerini kullanma becerileri. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi.
Range, E. (2015). Take note! Taking and organizing notes. Michigan: Cherry Lake Publishing.
Senemoğlu, N. (2012). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. (21.Baskı) Ankara: Spot Matbaacılık.
Simonet, R. ve Simonet, J. (2002). Not alma teknikleri (3. Baskı, Çev., P. Kurt). İstanbul: Arion Yayınevi.
Susar, F. ve Akkaya, N. (2009). University students for using the summarizing strategies. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(1), 2496-2499.
Şahin, A., Aydın, G., ve Sevim, O. (2015). Cornell not alma tekniğinin dinlenilen metni anlamaya ve kalıcılığa etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (29),29-36.
Şahin, Ç.( 2010). Verilerin analizi. R.Y. Kıncal, (Ed.) Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (181-215). Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
Taylor, K. K. (1986). Summary writing by young children. Reading Research Quarterly, 21(2), 193-208.
TDK. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayınları. Uluğ, F. (1993). Okulda başarı. (3. Baskı), İstanbul: Remzi Kitabevi.
Weinstein, C. E. Ve Mayer, R. E. (1986). The teaching of learning strategies. (Editör: M. C.Wittrock), İçinde handbook of research on teaching. (3. Baskı), Newyork: Macmillan Company. 315-327.
Yıldırım, A. Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, A., Doğanay, A. ve Türkoğlu, A. (2009). Okulda başarı için ders çalışma ve öğrenme yöntemleri. (2. basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yörük, Y. (1990). Güzel konuşma-yazma kılavuzu. (22. Baskı) Ankara: Eğitim Yayınevi.