Atasözlerindeki Eskicil (Arkaik) Unsurlar

Atasözleri içinden çıkmış olduğu toplumun örf, âdet, tarih, felsefe, yaşayışla ilgili özelliklerini yansıtır. Bu nedenle, temel söz varlığı unsurları içerisinde önemli bir yere sahip olan atasözleri, söz varlığını zenginleştirmede önemli materyallerdendir. Araştırmada, Türk atasözlerinin söz varlığı içinde yer alan eski / arkaik kelimelerin tespiti amaçlanmaktadır. Araştırma, nitel araştırma yaklaşımına uygun olarak doküman incelemesi tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, yaygın kullanıma sahip bir eser olan, Ömer Asım Aksoy'un Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü'ndeki atasözleri oluşturmaktadır. Aksoy'un sözlüğündeki günümüzde kullanımı az ya da kullanımdan düşmüş kelimeler Dîvânu Lugâti't-Türk ve Kutadgu Bilig dizinlerine bakılarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızda eski (eskicil-arkaik) dil unsuru özelliği gösteren 41 kelimeye rastlanmıştır

The Archaic Elements in Proverbs

Proverbs reflect a society’s customs, traditions, history, philosophy, and way of life. Therefore, proverbs, which occupy an important part in basic vocabulary, are among the essential elements that enrich vocabulary. In this study, the aim is to identify the archaic words in Turkish proverbs. The research was conducted using document analysis in accordance with the qualitative research approach. The research sample consists of the proverbs in the commonly used “Proverbs and Idioms Dictionary” by Ömer Asım Ersoy. The words which are used less frequently today or out of use in Aksoy’s dictionary were attempted to be identified by referring to Dîvânu Lugâti’t-Türk and Kutadgu Bilig indexes. In this research 41 words that displayed archaic features were identified

PDF

___

Aksan, D. (2009). Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim. C.3. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Bağcı, H. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin atasözleri ve deyimleri algılama düzeyi. Türklük Bilimi Araştırmaları TÜBAR, XXVII; 91-110.
Barın, E. (2003). Yabancılara Türkçenin Öğretiminde Temel Söz Varlığının Önemi, Türklük Bilimi Araştırmaları TÜBAR XIII; 311-317.
Baş, B. (2002). Türkçe temel dil becerilerinin öğretiminde atasözlerinin kullanımı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(12); 60-68.
Ersöz, A.G. (2010). Türk atasözleri ve deyimlerinde kadına yönelik toplumsal cinsiyet rolleri. Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 1(6);167-182.
Gülsevin, G. (2015). Arkaik-periferik kavramı ve bu kavramın tarihî Batı Rumeli Türkçesi ağızlarının tespitindeki önemi. The Journal of Academic Social Science Studies, 32(3); 1-12.
Güneş, B. (2013). Valeh Hacılar’ın dilinde arkaik sözler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(4); 116-130.
Eğilmez, N. İ. (2010). İlköğretim Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığının ilköğretim dördüncü sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarına aktarımı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
Kaşgârlı Mahmut (2006). Divanü Lügati’t-Türk 1. (Çev. Besim Atalay). Ankara: TDK Yayınları.
_______________ (2006). Divanü Lügati’t-Türk 2. (Çev. Besim Atalay). Ankara: TDK Yayınları.
_______________ (2006). Divanü Lügati’t-Türk 3. (Çev. Besim Atalay). Ankara: TDK Yayınları.
_______________ (2006). Divanü Lügati’t-Türk 4. (Çev. Besim Atalay). Ankara: TDK Yayınları.
Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Millî Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim Türkçe Dersi (1–5. sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Millî Eğitim Bakanlığı (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü. Sedat MADEN, Recep DEMİR 200
Millî Eğitim Bakanlığı (2015) Türkçe Dersi (1-8.sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: