Havva ÇAHA

12538

Türkiye’de Yolsuzluk: Yapısal Boyutlar ve Uygulama

Bu çalışma Türkiye 'de yolsuzluk sorununu incelemektedir. Çalışma içinde yolsuzluğun nedenleri, en çok görüldüğü alanlar araştırılarak sorunun çözümüne yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur. Türkiye 'de görülen yolsuzlukların en önemli nedenleri; devlet yönetiminden kaynaklanan siyasal, yönetsel ve hukuksal nedenler ile uygulanan ekonomik politikalar ve denetim konusunda yaşanan sıkıntılar olarak sıralanabilir. Yolsuzluğun en çok görüldüğü alanlar ise kamu ihale ve inşaatları, ithalat, ihracat ve gümrük alanları, finans sektörü, enerji sektörü, silah ve savunma sanayi ile sağlık sektörüdür. Çalışma içinde bu alanlarda görülen yolsuzlukların önlenmesi için yapılması gerekenler de ayrıca belirtilmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Türkiye

Corruption in Turkey: Structural Dimensions and Practice

The purpose of the study is to analyze the problem of corruption in Turkey. The study, which attempts to explore the underlying reasons for corruption and the areas, where it is most commonly seen, presents solutions. The basic thesis of the article is that corruption in Turkey stems from bureaucratic and political reasons. The economic policies followed by Turkish governments have also played a role in the emergence of corruption. The article argues that along with public construction and auctioning activities, the fields of imports, exports and customs as well as the fields of finance, energy, health and defense are among the areas, where corruption is most commonly seen in Turkey. The study also attempts to outline things that should be done to prevent corruption.
Keywords:

Turkey,

___

  • AB İlerleme Raporu (2007) Türkiye 2007 İlerleme Raporu Gayri Resmi Tercüme, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2007ilerlemeraporu_tr.pdf, (15.3.2008).
  • Adaman, Fikret - Ali Çarkoğlu - B. Şenatalar (2000), Türkiye’de Yerel ve Merkezi Yönetimlerde Hizmetlerden Tatmin, Patronaj İlişkileri ve Reform, TESEV, İstanbul.
  • Adaman, Fikret. - Ali Çarkoğlu - B. Şenatalar (2004), “Merkezi ve Yerel Yönetimlerde Reform” Görüş, Haziran, s. 44-50.
  • Aktan, Coşkun Can (1994), Politik Yozlaşma ve Rant Kollama, TAKAV Matbaacılık, Yayıncılık, Sanayi ve Ticaret A.Ş., Ankara.
  • Alövsat, Müslümov (2006), “Para Piyasaları, Ekonomik Krizler ve Bilgi: Türkiye Örneği”, http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=152 (30.5.2006).
  • Altuğ, Osman (1994), Kayıt Dışı Ekonomi, Cem Ofset, İstanbul.
  • Ana Britannica Ansiklopedisi, Cilt 3, s. 79
  • Ankara Ticaret Odası (ATO), (2005) “Gizli Af : Zaman Aşımı Raporu”, http://www.-atonet.org.tr/yeni/index.php?p=355&l=1, (05.04.2008).
  • Aytaç, Önder - İhsan Bal (1999), “Medyanın Gözüyle Organize Suçlar ve The Best of Police”, http://www.dicle.edu.tr/dictur/suryayin/khuka/mgos.htm (20.4. 2006).
  • Bahran, Gülseba (2001), “Sayıştay Denetimi Dışındaki Fonlar Hakkında Bilgi Notu” http://www.sayistay.gov.tr/yayin/elek/elekicerik/dendisfon.pdf.
  • Bayhan, V. (2002), “Demokrasi ve Sivil Toplum Örgütlerinin Engelleri: Patronaj ve Nepotizm”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 26, No. 1.
  • BBDK (2006), 2005 Yılı Faaliyet Raporu, http://www.bddk.org.tr/turkce/-yayinlarveraporlar/rapor/bddk/BDDK_YILLIK_RAPOR_2005 (24.4.2006).
  • BDDK (2001), Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kapsamındaki Bankalar: Performans ve Gelişme Raporu, http://www.bddk.org.tr/turkce/yayinlarveraporlar/rapor/tmsf-/tmsfrapor/tmsfrapor.doc (18.5.2006).
  • Belgenet, “1920-2004 Arası Yüce Divana Sevkedilenler”, http://www.belgenet.com/-dava/yucedivan_01.html, (15.04.2008).
  • Berkman, Ümit (1983), Azgelişmiş Ülkelerde Kamu Yönetiminde Yolsuzluk ve Rüşvet, TODAİE Yayını, Ankara.
  • Berkman, Ümit (1997), “Kamu Yönetiminde Yolsuzluk ve Rüşvete Karşı Önlemler: Değişik Ülkelerden Bazı Örnekler”, Yeni Türkiye Dergisi, Sayı 1, s. 1039-1058.
  • Boulton, Leyla (2002), “Thames Water, Defends $891m Turkish Project”, Financial Times, 4/9/2002.
  • Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü (2007), 2007 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu, http://www.bumko.gov.tr/TR//Tempdosyalar-/Beklentiler_Raporu_Temmuz2007.pdf (12.04.2008).
  • Candan, Ekrem (2007), “Dünya Bankası Kredi Kullanımlarında ve Projelerin Takibinde Yaşanan Sorunlar”, 64, Ocak-Mart s. 69-109. http://www.sayistay.gov.tr/yayin-/dergi/icerik/der64m4.pdf (14.03.2008).
  • Council of Europe (1999), Civil Law Convention on Corruption, (çevrimiçi: 10 Nisan 2006). http://conventions.coe.int/Treaty/en/Treaties/Html/174.htm (14.03.2008).
  • Çaha, Havva - Yüksel Harun - Durak Fatma (2006), “Küresel Bir Sorun Olarak Yolsuzluk”, Aydın, Süleyman (Ed.), Yolsuzluk; Nedenleri, Etkileri ve Çözüm Yolları, Turhan Yayınevi , Ankara, s. 45-86.
  • Çaha, Ömer (2004), Açık Toplum Yazıları, Liberte Yayınları, Ankara.
  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2006), Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu http://www.calisma.gov.tr/strateji/bakanlik_mali_durum_raporu_2006.do (25.5.2006).
  • Devlet Denetleme Kurumu (2004), “Temel Eğitim Programı ve Bu programın Gerçekleştirilmesinde 16.08.1997 Günlü, 4306 Sayılı Yasanın Katkılarının Araştırılıp Denetlenmesine İlişkin Rapor Özeti”, http://www.cankaya.gov.tr/tr_html/DDK/teb.h (15.05.2008).
  • DPT (2005a), Kamu Yatırımları Raporu (1979-2004), http://www.dpt.gov.tr/-kamuyat/gerceklesme/gerceklesme-2004.pdf (25.4.2006).
  • DPT (2005b), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, 1950-2004, http://ekutup.dpt.gov.tr/-ekonomi/gosterge/tr/1950-04/esg.htm (25.4.2006).
  • Duran, Ömer (2007), “Bütçe ve Muhasebe Tekniği Açısından Bütçeleştirilecek ve Bütçeleştirilmiş Borçlar”, Sayıştay Dergisi, Sayı 60, s. 67-80 http://www.sayistay.gov.tr/yayin/dergi/icerik/der60m4.pdf, (25.4.2006).
  • Ergül, Ergin (2002), “Türkiye’de Kara Para Aklama”, http://www.turkhukuksitesi.-com/makale_47.htm, (25.5.2006).
  • Findley, Carter (1985), “19. yy’da Osmanlı İmparatorluğunda Bürokratik Gelişme”, Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, Cilt 1, s. 259-262.
  • Gelir İdaresi Başkanlığı (2008). “Yapılan İadelerin GSMH İçindeki Payı (1989-2007) ” http://www.gib.gov.tr/fileadmin/user_upload/VI/CVI/Tablo_55.xls.htm.
  • Gülen, Gürcan (1998), Power Marketization in Turkey, Houston, Energy Institute.
  • Hazine (2008), “Vadesi Geçmiş Alacak Stoku “ http://www.hazine.gov.tr/stat-/KAF_Tablo02.htm , (25.5.2006).
  • Hazine Müsteşarlığı (2004), Hazine İstatistikleri 1980-2003, http://www.hazine.gov.tr/-yayin/hazineistatistikleri/index.htm#P2, (30.4.2006).
  • Hazine Müsteşarlığı (2005), Kamu Mali Sisteminde Reform, http://www.hazine.gov.tr/-fonlar230801.htm (30.4.2006).
  • Heper, Metin (1985), “19. yy’da Osmanlı Bürokrasisi”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, Cilt 1, s. 245-258.
  • İç Denetim Koordinasyon Kurulu (İDKK) (2008),“ 2006 Yılı faaliyet raporu”, www.bumko.gov.tr/.../dosyagoster.aspx?DIL=1&BELGEANAH=7098&DOSYAISIM=idkk_2006_faaliyet_raporu.doc (16.3. 2006).
  • Kalaycıoğlu, Ersin (1998), “Türk Siyasal Sisteminde Değişim, Siyasal Patronaj ve Yozlaşma”, Yeni Türkiye, Cilt 4 , Sayı 23-24, Eylül- Aralık, s. 818-825.
  • Kamu İhale Kurumu (2005), 2004 Yılı Faaliyetleri, http://www.kik.gov.tr/arge-/faaliyet_raporu2004.pdf (16.3. 2006).
  • Karabaş, Engin (2007), “5565 Sayılı 2007 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun Değerlendirilmesi”, http://www.debud.org/dokumanlar/2007_kanun.pdf (16.3. 2006).
  • Karataş, Halil (2007), “2007 Genel Faaliyet Raporuna Bakış”, http://www.debud.org-/Html/dergi/26/hkaratas.pdf, (16.3. 2006).
  • Kazgan, Gülten (1988), Ekonomide Dışa Açık Büyüme, Altın Kitaplar, İstanbul.
  • Maliye Bakanlığı (2007), 2007 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentileri Raporu http://www.bumko.gov.tr/TR//Tempdosyalar/Beklentiler_Raporu_-Temmuz2007.pdf (16.3. 2006).
  • Merkez Bankası (2006), “Türkiye 2005-2006 Sayısal Performans Kriterleri ve Göstergeleri”, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/duyuru/2005/niyet241105/IMFniyetekler1-2.pdf (25.5.2006).
  • Mollasalihoğlu, Yavuz (1999), “İhracat Teşvikleri”, Dış Ticaret Dergisi, Sayı 13, s. 36-46.
  • Muhasabat Genel Müdürlüğü, (2008), 2007 Yılı Birim Faaliyet Raporu, http://www.-muhasebat.gov.tr/yayin/docs/MGM%202007%20Faaliyet%20Raporu.doc (16.3. 2006).
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü (2004), 2004 Yılı Faaliyet Raporu, http://www.-muhasebat.gov.tr/denetim/docs/2004faaliyet.doc (25.4.2006).
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü, (2003), 2003 Yılı Faaliyet Raporu, http://www.-muhasebat.gov.tr/denetim/docs/2003faaliyet (15.4.2006).
  • Özsemerci, Kemal (2003), “Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzluklar, Nedenleri, Zararları ve Çözüm Önerileri”, http://www.sayistay.gov.tr/yayin/yayin2.asp?id=94 (15.4.2006).
  • Pear, Pean - İlhami Soysal (1990), Rüşvet, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, s. 275-276.
  • Sarıbay, Ali Yaşar (2000), Kamusal Alan Diyalojik Demokrasi Sivil İtiraz, Alfa Yayınları, Ankara.
  • Sayıştay (2003), Özerk kurumlar Hakkında Sayıştay Raporu http://www.sayistay.-gov.tr/rapor/diger/2003/OzerkKurumSayistay.pdf (15.4.2006).
  • Sayıştay (2004), “Yap-İşlet-Devret ve Yap- İşlet Modeli Kapsamında Yaptırılan Enerji Projeleri Hakkında Sayıştay Raporu (Enerji Raporu) Hakkında Özet Bilgi”, http://www.sayistay.gov.tr/rapor/diger/2004/Enerji/EnerjiRaporu_Ozet.pdf (15.4.2006).
  • Sayıştay (2005), “Sağlık Bakanlığına Bağlı Hastanelerdeki İlaç, Tıbbi Sarf Malzemesi ve Tıbbi Cihaz Yönetimi” http://www.sayistay.gov.tr/rapor/perdenrap/2005/2005-1Saglik/Saglik (15.4.2006).
  • Şenesen, Gülay Günlük (2002), Türkiye’de Savunma Harcamaları ve Ekonomik Etkileri, 1980-2001, TESEV Yayınları, İstanbul.
  • Tabakoğlu, Ahmet (1986), “Türk İktisat Tarihi”, Dergah Yayınları, 122, Tarih Dizisi: 1, İstanbul.
  • TBMM (2003), “Yolsuzlukların Sebeplerinin Sosyal ve Ekonomik Boyutlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin belirlenmesi Amacıyla Kurulan Komisyon Raporu Esas No.: A.01.1.Geç.10/9-539 – 19/06/2003”, http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/yolsuzluk_arastirma/iletisim.htm (3.6.2006).
  • TEPAV (2007), “Ocak Ayı Merkezi Yönetim Bütçe Sonuçları)” http://www.tepav.org.-tr/tur/index.php?type=downloadfile&cid=644&title=5 (3.4.2008).
  • Toprak, Zafer (1985), “II. Meşrutiyet ve Osmanlı Sanayi”, Metin Kunt - Sina Akşin - Ayla Ödekan - Zafer Toprak - Hüseyin G. Yurtaydın (Eds.), Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, İstanbul, Cilt 5, s. 1348-1362.
  • Toprak, Zafer (1995), Türkiye’de Ekonomi ve Toplum (1908-1950): Milli İktisat-Milli Burjuvazi, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Uluslararası Saydamlık Örgütü (Transparency International) (2006), “Global Corruption Report”, http://www.transparency.org/publications/gcr, (18.4.2006).
  • Ulusoy, Kudret (2002), “Ülkemizdeki Yolsuzluklara Genel Bir Bakış ve Bunlarla Mücadelede Çözüm Yolları”, çevrimiçi http://www.turkhukuksitesi.com/makale_-121.htm (3.4.2008).
  • Uras, Güngör (1993), Ekonomide Özal’lı Yıllar 1980-1990, Afa Yayıncılık, İstanbul.
  • Ülgen, Nazif (1989), Özalizm Çıkmazı, 2. bs. Şahan Basım Evi, İstanbul.
  • Yaşar, Süleyman (2003), “La Dolce Vita...” çevrimiçi http://www.turkishtime.org/-16/62_2_tr.asp (3.4.2008).
  • Yeldan, E. - T. Roe (1991), “Political Economy of Rent Seeking Under Alternative Trade Regimes”, Weltwirtschaftlishes Archiv, Vol. 127, No. 3, s. 563-583.
  • Yüksek Denetleme Kurumu (YDK), (1999), http://www.ydk.gov.tr/kit99/dokuzuncu_-bolum.htm (30.5.2006).
Amme İdaresi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-1795
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1968
  • Yayıncı: -
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Gelişmekte Olan Ülkelerde Ana Sanayi-Yan Sanayi İlişkilerinde Güvenin Öncülleri: Türk Otomotiv Sektörü Örneği

S. Nazlı WASTI, S. Arzu WASTI

Fransız Yönetim Düşüncesinin Gelişimi: Polis Biliminden Örgüt Bilimine

Umut Can ÇİNER

Kamu Örgütlerinde Psikolojik Taciz

Feyzi ULUĞ, BAŞAK BEYDOĞAN TANGÖR

Kamu Yönetimi Reformları: Küresel Bir Düzenleme mi?

SERİYE SEZEN

II. Meşrutiyet Devrinde Bir Askeri Meclis: “Şuray-ı Askeri”

Adem ÖLMEZ

Türkiye’de Yolsuzluk: Yapısal Boyutlar ve Uygulama

Havva ÇAHA

Halkla İlişkiler Mekanizması Olarak Kamu Denetçiliği

ASLI YAĞMURLU DARA