Eğitim Yönetiminde Yerelleşme Siyasaları

Bu çalışmada, Türk eğitim sisteminin örgütsel ve yönetsel yapısı tarihsel bir perspektifle betimlenmiştir. Çalışmada Türk eğitim sistemi, biri merkeziyetçi diğeri adem-i merkeziyetçi olmak üzere iki farklı tarihsel dönemde incelenmiştir. Örgütsel ve yönetsel bakımdan eğitimde merkezileşme sürecinin Tanzimat Dönemiyle birlikte başladığı, Cumhuriyet dönemiyle birlikte hız kazandığı ve II. Dünya Savaşı sonrasında ise kökleştiği görülmüştür. Ancak, 1970’li yılların ortalarında “refah rejiminin” bunalıma girmesiyle birlikte eğitim yönetimine egemen olan merkeziyetçi modelin eleştirildiği anlaşılmıştır. Çalışmanın sonunda, 1980’li yıllarla birlikte uygulanan yeni-liberal odaklı yeniden yapılanma sürecinin, eğitimde merkeziyetçi modeli, yerelleşme siyasaları ile ikame etmeye yöneldiği görülmüş ve bu eğilimin giderek hakim bir anlayışa doğru evrimleştiği sonucuna ulaşılmıştır.

___

  • Adem, Mahmut (1993), Ulusal Eğitim Politikamız ve Finansmanı, A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Ankara.
  • Aktan, Coşkun Can (1995), “Klâsik Liberalizm, Neo-Liberalizm, Libertarianizm”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 28, Sayı 1, Mart, s. 3-32.
  • Aktan, Coşkun Can (1995), Optimal Devlet: Kamu Ekonomisinin ve Yönetiminin Yeniden Yapılanması ve Küçültülmesine Yönelik Öneriler, TÜSİAD Yayınları, İstanbul.
  • Aksoy, A. Şinasi (1998), “Yeni sağ, Kamu Yönetimi ve Yerel Yönetim: Eleştirel Bir Yaklaşım”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 7, Sayı 1, Ocak, s. 3-13.
  • Akyüz, Yayha (2005), Türk Eğitim Tarihi, PegemA Yayıncılık, Ankara.
  • Alber, J. (1988), “Is There a Crisis of the Welfare State? Cross-National Evidence from Europe, North America, and Japan”, European Sociological Review, Vol 4, s.181-207.
  • Astiz, M.F., Wiseman, A.W., - Baker, D.P (2002). “Slouching Towards Decentralization: Consequences of Globalization for Curricular Control in National Education Systems”, Comparative Education Review, Vol, 1, s. 66-86.
  • Bağdemci, Vahit (2000), Türkiye’deki Okullar Ne İşe Yarar?, Başkent Yayıncılık, Ankara.
  • Balcı, Ali (2001), Etkili Okul ve Okul Geliştirme, PegemA Yayıncılık, Ankara.
  • Baloğlu, Zekai, (1990) Türkiye’de Eğitim, TÜSİAD Yayınları, İstanbul.
  • Başaran, İbrahim Ethem (1999), “Türkiye’de Eğitim Sisteminin Evrimi”, Fatma Gök (Ed.), 75 Yılda Eğitim, Tarih Vakfı Yayınları, Ankara.
  • Başkaya, Fikret (1986), Türkiye Ekonomisinde İki Bunalım Dönemi: Devletçilikten 24 Ocak Kararlarına, Birlik Yayınları, Ankara.
  • Bozkurt, Ömer - Ergun, Turgay (1998), Kamu Yönetimi Sözlüğü, Seriye Sezen (Ed.) TODAİE Yayın no: 283, Ankara.
  • Brown, Daniel J. (1990), Decentralization and School-Based Management, The Falmer Press, London.
  • Çadırcı, Musa (1997), Tanzimat Döneminden Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • Elmore, Richard F. (1993) “School Decentralization: Who Gains? Who Loses?”, Jane Hannaway - Martin Carnoys (Ed.), Decentralization and School Improvement, Jossey-Bass Publishers, San Francisco.
  • Erdoğan, İrfan (2004), Eğitimde Değişim Yönetimi, PegemA Yayıncılık, Ankara.
  • Florestal, K., - Cooper, R. (1997), Decentralization of Education: Legal Issues. http://www1.worldbank.org/education/globaleducationreform/pdf_4.pdf Erişim Tarihi: 12.03.2007.
  • Gök, Fatma (1999), “75 Yılda İnsan Yetiştirme: Eğitim ve Devlet”, Fatma Gök (Ed.), 75 Yılda Eğitim, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Güler, Birgül Ayman (2003), “İkinci Dalga: Siyasal ve Yönetsel Liberalizasyon”, Kamu Yönetimi ve Yerel Yönetimler Sempozyumu, 10-11 Ekim 2003, Türkiye Yol-İş Sendikası, Ankara.
  • Harvey, David (2003), Postmodernliğin Durumu, (Çev: S. Savran), Metis Yayınları, İstanbul.
  • Jessop, Bob (2003), “Post-fordism and the State”, http://www.geo.ut.ee/inimtool/-referaadid/krap/referaat_palhus.htm (23.11.2003).
  • Kaya, Yahya Kemal (1984), Eğitim Yönetimi: Turam ve Türkiye’deki Uygulama, TODAİE Yayın no: 208, Ankara.
  • Kaya, Yahya Kemal (1986), Education in Turkey – A General Look, Turkish Public Administration Annual, Vol 12, s.135-154.
  • Kaya, Yahya Kemal (1993), İnsan Yetiştirme Düzenimize Yeni Bir Bakış, Set Ofset Matbaacılık, Ankara.
  • Lane, Jan-Eric (1996), Public Sector Reform, SAGE Publication, London.
  • Marin, J. P. A. (2001), Educational Reform in Chile, Cepal Review, Vol 73, s. 81-91.
  • MEB (1962), 7. Millî Eğitim Şurası, Millî Eğitim Yayınları, Ankara.
  • MEB (1993), Kalkınma Plânlarında Eğitim, Millî Eğitim Yayınları, Ankara.
  • MEB (1994), Hükümet Programlarında Eğitim, Millî Eğitim Yayınları, Ankara.
  • MEB (1996), “15. Milli Eğitim Şura Kararları” 2458 Sayılı Tebliğler Dergisi.
  • MEB (1999a), 16. Milli Eğitim Şurası.
  • MEB (1999b), 2000 Yılında Milli Eğitim, Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
  • MEB (1999c), Müfredat Laboratuar Okulları Modeli, Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
  • MEB (1999d), Millî Eğitim Bakanlığı Müfredat Laboratuar Okulu Uygulamalarının Yaygınlaştırılmasına İlişkin Yönerge, Tebliğler Dergisi, 2506.
  • MEB(1999e), Eğitim Bölgeleri ve Eğitim Kurulları Yönergesi, Tebliğler Dergisi, 2506.
  • Milli Eğitim Temel Kanunu, RG: 24.06.1973, 14574.
  • MEV (1996), 15.Yılında Milli Eğitim Vakfı, Milli Eğitim Vakfı Yayını, Ankara. Özcan, Enver (1981), Ekonomik Bunalımlar, Ankara.
  • Özdemir, Murat (2005), Kamu İşletmeciliği Yaklaşımının Eğitimdeki Yansımaları, Yüksek Lisans Tezi, TODAİE, Ankara.
  • Özden, Yüksel (2005), Eğitimde Yeni Değerler, PegemA Yayıncılık, Ankara.
  • Pierson, Christopher (1998), Beyond the Welfare State ?, Polity Press, Cambridge.
  • Rhodes, R. A. W (1991), “Theory and Methods in British Public Administration: the view from Political Science”, Political Studies, Vol XXXIX, s. 533-554.
  • Sezen, Seriye (1999), Devletçilikten Özelleştirmeye Türkiye’de Plânlama, TODAİE Yayın no: 293, Ankara.
  • Sakaoğlu, Necdet (1999), “Millî Eğitim Bakanlığı Merkez Örgütü”, (Ed.) Fatma Gök, 75 Yılda Eğitim, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Stewart, Michael (1993), “Keynesci İktisat Öğretisi”, (ed) Kemali Saybaşılı, Liberalizm, Refah Devleti, Eleştiriler, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
  • Şaylan, Gencay (1994), Değişim, Küreselleşme ve Devletin Yeni İşlevi, İmge Kitapevi, Ankara.
  • Şenatalar, Ferhat (1976), Eğitimin Kalkınmamızdaki Rolü ve Eğitim Kurallarının Yeniden Düzenlenmesi, İstanbul.
  • Şişman, Mehmet (2002), Eğitimde Mükemmellik Arayışı, PegemA Yayınları, Ankara. Tevhidi Tedrisat Kanunu, RG: 06.03.1924, 63.
  • TODAİE (1991), Kamu Yönetimi Araştırması, TODAİE Yayın no: 238, Ankara.
  • Unat, Faik Reşit (1964), Türkiye Eğitim Sisteminin Gelişmesine Tarihi Bir Bakış, Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
  • Uluğ, Feyzi (1994), Türk Millî Eğitim Sisteminde Örgütlenme ve Örgütsel Yapı, Okan Yayınları, Ankara.