Türkiye’de Meyve Üretiminde Bazı Yeni Üretim Tekniklerinin Benimsenmesini Etkileyen Sosyo- Ekonomik Faktörler: Isparta İli Örneği
Meyvecilik, Türkiye’de önemli bir tarımsal üretim dalıdır. Isparta ili ülke meyveciliğinde önemli bir yere sahiptir. İlin meyve üretimi, Türkiye genelinin tersine kapama bahçelerde yapılır ve meyve işleme, depolama altyapısı oldukça ileridedir. Ancak verim ve kalite sorunları mevcut potansiyelin değerlendirilememesine neden olmaktadır. Daha önceki çalışmalarda bu sorunun, meyvecilikte verim ve kalite artışı sağlayan yeniliklerin, üreticiler tarafından benimsenmemiş olmasından kaynaklandığı belirlenmiştir. Bu çalışmada, Isparta ilindeki meyve üreten işletmelerin verim ve kalite artırıcı yenilikleri benimsemelerinde, bazı sosyo- ekonomik faktörlerin etkisi araştırılmıştır. Veriler, 2011 Aralık- 2012 Şubat döneminde 111 meyve üreticisi işletme ile yapılan anket çalışmaları ile elde edilmiştir. Çalışmada bağımlı değişken olarak damla sulama yöntemi kullanma ve yaprak/toprak analizi yaptırma alınırken bağımsız değişken olarak eğitim, yaş, nüfus, deneyim, tarımsal gelir, alan ve tarımsal kuruluşları ziyaret sayısı alınmış ve çok değişkenli istatistik analiz yöntemlerinden biri olan Logit Regresyon Analizi kullanılmıştır. İşletmelerin meyve bahçelerini sulamada damla sulama yöntemini kullanmaları, incelenen değişkenlerden yalnızca işletme geliri ile ilişkili olduğu, yaprak-toprak analizi yaptırmalarında işletme alanı, tarımsal kuruluş ziyaretleri ve nüfus değişkenlerinin rol oynadığı belirlenmiştir.
Socio-Economic Factors Affecting The Adoption of Some New Production Techniques in Fruit Production in Turkey: A Case Study of Isparta Province
Fruit growing is an important branch of agricultural production in Turkey. Isparta province has an essentialplace in fruit growing in the country. Unlike the case in Turkey in general, the fruit production of theprovince is performed in orchards and its infrastructures for fruit processing and storage are quite advanced.However, the problems of yield and quality lead to the failure to utilize the existing potential. In the previousstudies, these problems were discovered to be because the innovations providing increases in yield andquality in fruit growing were not adopted by the farmers. The effects of some socio-economic factors on theadoption of the yield- and quality-increasing innovations by the fruit growing farms in Isparta province wereinvestigated in this study. The data were obtained through the questionnaires carried out with 111 fruitgrowing farms between December 2011 and February 2012. In the study, whereas the using drip irrigationmethod and having leaf & soil analyses made are taken as dependent variables and education, age,population, experience, agricultural income, area, and the number of visits to agricultural establishments aretaken as the independent variables and the Logit Regression Analysis, one of the multivariate statisticalanalysis methods, was used. According to the results of the logit regression model, none of the factorsaddressed in the use of clonal rootstocks and application of integrated control methods by the fruit farmers inIsparta province were found effective. Of the factors considered, the farm area and their visits to agriculturalestablishments were found to have a significant and positive effect but population was found to have asignificant and negative effect on farmers’ having leaf&soil analyses made, while only agricultural incomewas found to have a significant and positive effect on their use of the drip irrigation method in irrigation.
___
- Ağaoğlu, Y.S., Çelik, H., Çelik, M., Fidan, Y.,
Gülşen, Y., Günay, A., Halloran, N.,
Köksal, A.İ., Yanmaz, R., 1997. Genel
Bahçe Bitkileri. Ankara Üniversitesi
Ziraat Fakültesi, Eğitim, Araştırma ve
Geliştirme Vakfı Yayınları No: 4, Ankara, 369.
- Amemiya, T., 1985. Advanced Econometrics.
Harvard University Press, Cambridge,
529.
- Anonymous, 2014. Bitkisel Üretim Özel İhtisas
Komisyonu Raporu. T.C. Kalkınma
Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı 2014- 2018, Ankara.
- Anonymous, 2015. Kırsal Kalkınma
Yatırımlarının Desteklenmesi Programı
Kapsamında Bireysel Sulama Makine ve
Ekipman Alımlarının Desteklenmesi
Hakkında Tebliğ.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/201
5/05/20150503-18.htmErişim
tarihi:06.01.2016
- Bayav, A., Armağan, G., 2008. Isparta İlinde
elma işletmelerinde yeniliklerin ve
araştırma sonuçlarının benimsenme
düzeyleri ve etki değerlendirmeleri. VIII.
Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi
Bildirileri, Bursa, 168-181.
- Çevik, B., Tuzcu, Ö., Kaplankıran, M., Yurdakul, O., Tekinel, O., Korkmaz, S., 1992. Çukurova Koşullarında Limon
Yetiştiriciliğinde En Uygun Sulama
Yönteminin Saptanması Üzerinde Bir
Araştırma. Türkiye I. Ulusal Bahçe
Bitkileri Kongresi, Cilt I (Meyve), 611- 613.
- Ebojei, C.O., Ayinde, T.B., Akogwu, G.O.,
2012. Socıo-Economic Factors
Influencing the Adoption Of Hybrid
Maize on Giwa Local Government Area
of Kaduna State, Nigeria. The Journal of
Agricultural Science. 7(1):23-32.
- FAO, 2015. Production, Trade and Producer
Price Statistics, Food and Agriculture
Organization of the United Nations,
http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx
/ Erişim tarihi: 06.01.2014.
- Gujarati, D.N., 1995. Basic Econometrics. Mc
Graw Hill Inc, USA.
- Hıdır, A., Koser, A., Dervişoğlu, E., Tekbaş, T.,
Dada, A.S., Akbay, Z., Ayaz, A.,
Özdemir, M., Çetinkaya, G., 2005.
Giresun İl Çevre Durum Raporu.
http://www.csb.gov.tr/turkce/dosya/ced/ic
dr2011/giresun_icdr2011.pdf Erişim
tarihi: 23.11.2015.
- Karamürsel, D., Öztürk, F.P., Öztürk, G., Akgül,
H., 2004. Eğirdir Yöresi Elma
Yetiştiricilerinin Gübre Kullanım
Durumları ve Sorunları. III. Ulusal Gübre
Kongresi, Bildiriler Kitabı: 167-174.
- Karamürsel, D., Öztürk, F.P., Emre, M., 2011.
Dünyada Elmanın Ekonomik Yeri. (Akgül, H., Kaçal, E., Öztürk, F.P.,
Özongun, Ş., Atasay, A., Öztürk, G., eds)
Elma Kültürü. Meyvecilik Araştırma
İstasyonu Müdürlüğü Yayınları, Eğirdir.
9-19.
- Karamürsel D., Öztürk F.P., Emre, M., Subaşı,
O.S., Karamürsel, Ö.F., Eren, İ., Öztürk,
G., Aras, Y., 2013. Türkiye'de Erik
Yetiştiriciliğinde Yeniliklerin ve
Araştırma Sonuçlarının Benimsenme
Düzeyleri ve Etki Değerlemesi. Proje
Sonuç Raporu, Tarımsal Araştırmalar ve
Politikalar Genel Müdürlüğü Meyvecilik
Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü.
- Küçükyumuk, C., Yıldız, H., Kaçal, E., Öztürk
G., Öztürk, F.P., Özongun, Ş., Atay, E.,
Bakıcı, S., Uçgun K., Akgül, H., Ertek,
A., Kukul Kurttaş, 2013. Yüzey Sulama
Yönteminden Damla Sulama Yöntemine
Geçişte Elma Ağaçlarında Fizyolojik,
Morfolojik Değişimlerin Tespit Edilmesi
ve Sulama Programının Belirlenmesi. Proje Sonuç Raporu, Tarımsal
Araştırmalar ve Politikalar Genel
Müdürlüğü Meyvecilik Araştırma
Enstitüsü Müdürlüğü.
- Llewellyn, R.S., Pannell, D.J., Lindner, R.K., Powles, S.B., 2005. Targeting Key
Perceptions When Planning and
Evaluating Extension. Australian Journal
of Experimental Agriculture. 45:1627- 1633.
- Menard, S., 2002. Applied Logistic Regression
Analysis, Second Edition, Sage
Publications, California. 119.
- Mertler, C.A., and Vannatta, R.A., 2005.
Advanced and multivariate statistical met- hods: Practical application and
interpretation, Third Edition. Pyrczak
Publishing, Glendale. 348.
- Morgan, S.P., and Teachman, J.D., 1988.
Logistic Regression: Description,
Examples, and Comparisons. Journal of
Marriage and Family. 50: 929-936.
- Niels, G.R., 1981. The Diffusion of Innovations
and Issue of Equity in Rural
Development. Extension Education and
Rural Development. Communication
Research. 3(2):155-170.
- Özyazıcı, M.A., Özdemir, O., Özyazıcı, G.,
Alpay, S., 2007. Çarşamba ve Bafra
Ovalarında Seralarda Yetiştirilen Hıyar
Bitkisinin Demir, Bakır, Çinko ve
Mangan Beslenme Durumunun
Belirlenmesi. 19 Mayıs Üniversitesi
Ziraat Fakültesi Dergisi. 22(2):162-170.
- TCZB, 2015. Modern Basınçlı Sulama
Kredileri.
http://www.ziraatbank.com.tr/tr/Tarimsal/
BitkiselUretimKredileri/Pages/SulamaKre
dileri.aspx 23.11.2015.
- Tepeli, E., Yaşar, M., Uyan, A., 2001. Sulama
Her Zaman Verimi Artırır mı? Tarım ve
Köy Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Dergisi, Sayı: 138, 26-29.
- TurkStat, 2015. Turkish Statistical Institute,
Ankara, http://www.tuik.gov.tr/ Erişim
Tarihi: 12.06.2014.