Oryantalizm, Batıcılık ve Modernleşme Kavramları Üzerinden Türk Sinemasına Bir Bakış

Bu çalışmanın temel amacı 1950’lerin sonlarına doğru başlayan dış göç olgusunun filmlereyansıması ve bu filmlerden biri olan, yönetmenliğini Tunç Okan’ın üstlendiği Otobüs (1974)filmindeki, Batılılaşma, modernleşme ve temsillerinin, öteki-ötekilik üzerinden ele alınmasınıamaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda İsveç’e giden dokuz Türk işçinin hiç bilmedikleri veöz kültürlerinden farklı yerde yaşamış oldukları olayların öteki-ötekileştirme üzerinden nasıl elealındığı, batılı ve modern yaşam biçiminin Türk işçiler üzerindeki etkisinin nasıl olduğu elealınacaktır.Bu çalışmada Tunç Okan’ın Otobüs filmi (1974) batılılaşma, modernleşme, ötekilik kavramlarıüzerinden dış göç bağlamında, Van Dijk’in eleştirel söylem analizi yöntemine göre incelenecektir.Bu bağlamda Otobüs filmi grotesk bir anlatım tarzıyla oluşturulmuş, oryantalist düşüncesistemiyle örtüşen, ötekini vahşi, barbar olarak nitelendiren Batılı portresi çizmektedir. Ayrıcaanlatıda Türk işçiler self-oryantalist bir yaklaşımla ele alınmıştır. Oksidentalist öğeleri de içerenanlatı temelde batılı, modern ve batılı olmayan arasındaki ayrımı, öteki-ötekileştirme bağlamındatuhaf, tirajı komik, kara mizah anlatım tarzıyla temsil sistemi içerisine yerleştirmiştir.

___

  • Abdülmelik, E., Tibavi, A. L., Algar, H. (2007). Krizdeki Oryantalizm, Oryantalizm Tartışma Metinleri. Ankara: Doğu- Batı Yayınları.
  • Abisel, N. (1994). Türk Sineması Üzerine Yazılar, Ankara: İmge Kitabevi.
  • Abisel, N. Arslan, U. T., Behçetoğulları, P., Karadoğan, A., Öztürk, S. R. ve Ulusay, N. (2005). Çok Tuhaf Çok Tanıdık: Vesikalı Yârim Üzerine. İstanbul: Metis Kitap.
  • Ahmad, F. (1994). Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980), (Çev. Fethi, A.) İstanbul: Hil Yayınları.
  • Ahmad, F. (1999). Modern Türkiye’nin Oluşumu. İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • Ahmad, F. (2002). Modern Türkiye’nin Oluşumu. İstanbul: Kaynak Yayınları.