Belgesel Sinema ve Alımlama Estetiği: Gökkuşağına Dokunmak Adlı Film Üzerine Bir İnceleme

Çoğunlukla 21’inci kromozomdaki trisomiden kaynaklanan ve genetik bir bozukluk olan downsendromunun, farklı düzeylerde zihinsel ve gelişimsel yetersizliklere neden olduğu bilinmektedir.Down sendromu bireylerin farklı şekillerde öğrenme yeteneklerini etkilemekte ve bireyselfarklılıklar olmakla birlikte, yaşamları boyunca yeteneklerini geliştirmelerine engel teşkil etmemektedir.Ancak ne yazık ki toplumda ve hatta down sendromlu çocuk sahibi olan ailelerdebile, çocukların sosyalleşme ve çalışma süreçlerine ilişkin olumlu olmayan bir tutum geliştirdikleri,çoğu toplumsal önyargı ile geliştirilmiş olan bir içe kapanış süreçlerinin yaşanmaktaolduğu gözlemlenmektedir. Oysaki down sendromlu bireyler, kendilerine sağlanan fırsatlar vedesteklerle kendi toplumunun değerli birer üyesi olarak yaşamlarına devam etmektedirler. Bugerçekten hareketle bu çalışmanın hareket noktasını, down sendromlu bireylerin yaşam ve çalışmakoşullarına ilişkin bir belgesel filmin, izleyiciler tarafından nasıl anlamlandırıldığının ortayakonulması oluşturmaktadır.Bu çalışma, Alımlama Estetiği kuramından temellenerek, Gökkuşağına Dokunmak adlı belgeselfilmin izleyiciler tarafından nasıl anlamlandırıldığını ortaya koyma çabası taşımaktadır. Çalışmanınevrenini, kendisi Down Sendromlu olmayan ve down sendromlu yakını olmayan bireyleroluşturmaktadır. Bu evrenden, çalışmaya gönüllü katılmak isteyen bireyler arasından rastsal yollaseçilen 14 kişi ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. Çalışma sonucunda, belgesel filmi, izleyicilerinfilmi alımlama, algılama ve yorumlama biçimleri ortaya konulmaya çalışılmış; ayrıca filminizleyicilerin konuya ilişkin bilgi ve farkındalık düzeyinde olumlu yönde bir dönüşüm yarattığısonucuna ulaşılmıştır.

___

  • Abbeduto, L. Warren, S., F. & Conners, F., A. (2007). Language Development in Down Syndrome: From The Prelinguistic Period to The Acquisition of Literacy. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Review, Volume 13, Issue 3.
  • Acar, M. & Ark. (2014). Down Sendromlu Hastaların Demografik ve Klinik Özelliklerinin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, No: 2.
  • Aydın, B. (2014). Down Sendromlu Bireylerin Dil Kullanımının Sesbilimsel İncelemesi: Nörodilbilimsel Değerlendirme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 18, Sayı 3.
  • Crane, E. & Morris, J. K. (2006). Changes in Maternal Age in England and Wales- Implications for Down Syndrome. Down Syndrome Research and Practice, Volume 10, Issue 1.