İbn-i Abbas'tan Rivayet Edilen Bir Yusuf ve Züleyha Hikâyesi

Yusuf ve Züleyha hikâyesi, kutsal kitaplarda yer alıp nesilden nesile sözlü ya da yazılı olarakaktarılan ve birtakım dersler çıkarılan, kaynağını kutsal kitaplardan (Tevrat, İncil, Kuran-ı Kerim) almasıdolayısyla da bütün dünya milletlerinin büyük ilgi gösterdiği bir eserdir. Yusuf ve Züleyha hikâyesiyalnızca Müslüman Türkler arasında değil, Arap ve Fars milletleri arasında da büyük bir ilgi görmüştür.Arap ve Fars edebiyatlarında yazılan Yusuf ve Züleyha hikâyeleri de Türk edebiyatında olduğu gibi şiirve nesir biçimindedir. Türk Edebiyatında 13. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar birçok Yusuf ve Züleyha hi- kâyesi yazılmıştır. Türk edebiyatında yazılan ilk Yusuf ve Züleyhahikâyeleri dörtlüklerle yazılırken son- raki dönemlerde bu hikâye aruz vezniyle yazılmıştır. Söz konusu yazımızda İbn-i Abbbastan rivayetedilen, Eski Anadolu Türkçesi döneminden sonra yazılan ancak Eski Anadolu Türkçesi dil özelliklerigösteren Yusuf ve Züleyha hikâyesi üzerinde durulacaktır.

The Story of Joseph and Zulaika narrated by Ibn-i Abbas

The story of Joseph and Zulaika is a work that attracted considerable interest in all the nationsof the world by taking its sources from the Holy Books (Torah, Bible, Koran), passing betweengenerations orally or in writing and held up as a lesson from it. The story of Joseph and Zulaika is found not only among the Muslim Turks but is well respected among the Arab and Persian nations.The Josephand Zulaika stories written in Arab and Persian literature are in prose and verse forms as well as storieswritten in Turkish literature.There aremany writings of Joseph and Zulaika stories in Turkish Literaturebetween the 13th and the 20th centuries. The first stories of Joseph and Zulaika were written in quatrainprosody but in the following period they werewritten in verse prosody. In our article we will focus on theJoseph and Zulaika Story writtenafter the Old Anatolian Turkish period but which also has Old AnatolianTurkish language features and which was narrated by Ibn-i Abbas.

PDF

___

Ata, A. (1997). Kısasül-Enbiya, I (Giriş-Metin, Transkripsiyon). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Bilgen, M. (2007). Abdullah İbn-i Abbasın Siyasi Hayatı. (Yüksek Lisans Tezi). Sivas: Cumhuriyet Ünivesitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bulut, A. (2005). Kuran Filolojisine Dair İbn-i Abbasa Nispet Edilen Üç Eser. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20-21, 279-297. Samsun.
Cin, A. (2004). Ali, Kıssa-i Yusuf (H.630/m.1233) Metin-İnceleme-Dizin. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Deniz, R. (1998). Haliloğlu Alinin Yûsuf ve Zeliha Kıssası. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Dilçin, D. (1946). Yûsuf ve Zeliha. İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Dolu, H. (1953). Menşeinden Beri Yusuf Hikâyesi ve Türk Edebiyatındaki Versiyonları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, no: 2). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Türkiyat Enstitüsü.
Ertaylan, İ. H. (1960) Yûsuf ile Züleyha. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
Ethe, H. (1908). Yûsuf And Zalîkhâ. London: University of Oxford Publication.
Fasayef, F. (1983). Kul Gali, Kıssa-i Yûsuf . Kazan: Tataristan Kitap Neşriyatı.
Houtsma, M. (1889). Ein alttürkisches Gedicht. Zeitschrif t der Deutschen Morgenländischen Gesellschaf t. 43, 69-98. Leipzig.
İpekten, H., İsen, M. İ., Topralı, R., Okçu, N., & Karabey, T. (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Karahan, L. (1994). Kıssa-i Yûsuf . Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Kavruk, H. (1998). Eski Türk Edebiyatında Mensur Hikâyeler. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Keşf üz-Zunûn An Esâmil-Kütübi vel-Funûn (2008). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Kitâbı Mukaddes (Eski ve Yeni Ahit) (2000). 38, Bab. 37- Bab 50. İstanbul: Kitâbı Mukaddes Şirketi.
Kitâbı Mukaddes (Eski ve Yeni Ahit) (2000). 125-126, Bab. 7, (8-20. Ayetle). İstanbul: Kitâbı Mukaddes Şirketi.
Levend, A. S. (1988). Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Yelten, M. (1988). Tarih-i İbn-i KesirTercümesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Üst, S. (2007). Nahif inin Yusuf ve Zeliha Mesnevisi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 2/4 Fall 2007. Erzincan.
Özkan, F. (2001). Kul Ali. (XII. yüzyıl sonlarıyla, XIII. Yüzyılın ikinci çeyreği) Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, 18, Tatar Edebiyatı II. Ankara. Kültür Bakanlığı Yayınları.
Özsoy, Ö., & Güler, İ. (1999). Konularına Göre Kuran. Ankara: Fecr Yayınları.
Öztürk, Y. N. (1998). Kuran-ı Kerim ve Türkçe Meali. 236-248 (Sure: 12/ ayet:4-100). İstanbul: İlkbahar Yayınları.
Süreyya, M. (1996). Sicil-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Tahir, B. M. (2000). Osmanlı Müellifleri I-III. Ankara: Bizim Büro Yayınları.
Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi (2008). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.