''Yoksul ama Başarılı': Sosyal Sermaye, Etnisite ve Okul Başarısı

Bu çalışma Bourdieu’nün sosyal sermaye kavramını kullanarak İstanbul’un dezavantajlı bölgelerinde yaşayan, halihazırda okula devam eden ve kısa bir süre önce okulu terk etmiş öğrenci ebeveynlerinin ağ yapılarını çocuklarının eğitim başarısına etkileri bakımından ayrıntılı olarak analiz etmektedir. Araştırmadan elde edilen bulgular şunlardır: (1) Her ne kadar aynı dezavantajlı mahallelerde yaşıyor olsalar da okula devam eden öğrenciler sosyoekonomik ve etnik açıdan okul terklerden ayrışmaktadır; (2) okul terkler ağırlıklı olarak marjinal yoksulluk koşullarında yaşayan Kürt ve Roman ailelerden gelmektedir; (3) okula devam edenlerin ve okulu terklerin ebeveynlerinin ağ yapıları sosyoekonomik ve etnisite olarak önemli derecede farklılaşmaktadır; ve (4) okula devam edenlerin ebeveynleri lehine olan ağ yapılarındaki farklılıklar, çocukların okul başarısını artırmak için mobilize edilmektedir. Araştırma, fırsat ve kısıtlara ilişkin bu grupsal farklılaşmaların onların Türkiye toplumda uzun süredir işgal ettikleri etnik konumlarının yarattığı bir toplumsal hafızadan kaynaklanabileceğini ileri sürmektedir.

“Poor But Achiever”: Social Capital, Ethnicity, School Achievement

This study uses Bourdieu's social capital concept to analyze the impacts of the parental networks on the educational success of their children by comparing student-mother and dropout-mother interviewee pairs living in disadvantaged areas of Istanbul. The findings obtained from the research reveal that; (1) although they live in the same disadvantaged neighbourhoods, students continuing to attend school differ from school dropouts in terms of socioeconomic and ethnic terms; (2) school dropouts are predominantly from Kurdish and Roma families living in marginal poverty; (3) the network structures of the parents of school drop-outs and nondropouts significantly differ in the nexus of socioeconomic resources and ethnicity; and (4) differences in network structures favouring parents of those continuing to attend school are mobilized to improve the school success. This research argues that this differentiation between the two groups regarding opportunities and constraints may be the result of the historical memory of the ethnic groups who occupy differing positioning the ethnoreligious hierarchy of Turkish society.

PDF

___

Alexander, K. L., Entwisle, D. R., & Kabbani, N.S.(2001) The Dropout Process in Life Course Perspective: Early Risk Factors at Home and School. Teachers College Record 103 (5) (October): 760–822.
Berg, B.L. (2012) Qualitative Research Methods for the Social Sciences. 8. ed. Boston: Pearson.
Bourdieu, P. (1986). The Forms of Capital. In Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, ed. John G. Richardson, 241–58. New York: Greenwood Press.
Calhoun, C. (2007). Bourdieu Sosyolojisinin Ana Hatları. Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu derlemesi, ed. Güney Çeğin, Alim Arli, Ümit Tatlican, ve Emrah Göker, 77–130. İstanbul: İletişim Yayınları.
Cansiz, M., Özbaylanli, B. & Çolakoğlu, M.H. (2018). Effects of Cultural Capital on Educational Attainment in Turkey. Journal of Economy Culture and Society,
Cemalcılar, Z., Gökşen, F. & Çelik, Ç. (2012) İlköğretimde Okulu Terke Neden Olan Demografik, Sosyal Ve Çevresel Faktörlerin Belirlenmesi Çalışması. 108K222. TÜBİTAK SOBAG Proje.
Coleman, J.S. (1994) Foundations of Social Theory. Cambridge, Mass. [u.a.: Belknap Press of Harvard Univ. Press.
Coleman, J.S. (1988). Social Capital in the Creation of Human Capital. American Journal of Sociology 94 (1)
Crosnoe, R. (2006) The Connection Between Academic Failure ve Adolescent Drinking in Secondary School. Sociology of Education 79 (1): 44–60.
Dika, S. L., & Singh, K (2002). Applications of Social Capital in Educational Literature: A Critical Synthesis. Review of Educational Research 72 (1): 31–60.
Eğitim Reformu Girişimi (2010). Eğitim İzleme Raporu 2009 http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/izlemeraporu2009.pdf.
Eğitim Reformu Girişimi (2011). Eğitim İzleme Raporu 2010 http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/EIR2010_SON.pdf.
Fındık, L.Y., & Kavak, Y. (2013). Türkiye’deki Sosyo-Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Öğrencilerin PISA 2009 Başarılarının Değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 19 (2): 249–73.
Göker, E. (2007) “Ekonomik İndirgemeci mi dediniz?” Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu derlemesi, ed. Güney Çeğin, Alim Arli, Ümit Tatlican, ve Emrah Göker, 277–302. İstanbul: İletişim Yayınları.
Günkör, C., & Özdemir, M. Ç. (2017). Sosyal Sermaye ve Eğitim İlişkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 15 (1).
Horvat, E. M., Weininger, E.B. & Lareau, A. (2003). From Social Ties to Social Capital: Class Differences in the Relations Between Schools and Parent Networks. American Educational Research Journal 40 (2): 319–351.
Karacabey, M. F. & Boyacı, A. (2018). Okulu Terkeden Ortaöğretim Öğrencilerinin Okulu Terk Etme Nedenleri ve Sosyo-Ekonomik Profilleri: Şanlıurfa Örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 24 (2).
Kohlbacher, F. (2005). The Use of Qualitative Content Analysis in Case Study Research Forum Qualitative Sozialforschung 7 (1).
Valerie, E.L & Burkam, D.T. (2003) Dropping Out of High School: The Role of School Organization and Structure. American Educational Research Journal 40 (2): 353.
Mayring, P. (2007). Qualitative Inhaltsanalyse: Grundlagen und Techniken. Weinheim [u.a.]: Beltz.
Morrow, V. (1999) Conceptualising Social Capital in Relation to the Well-being of Children and Young People: a Critical Review. Sociological Review 47 (4): 744–765.
Murdock, T. B. (1999). The Social Context of Risk: Status and Motivational Predictors of Alienation in Middle School. Journal of Educational Psychology 91 (1): 62–75.
Oakes, J. (1985) Keeping Track: How Schools Structure Inequalities. New Haven, CT: Yale University Press.
OECD (2009) Education at a Glance 2009 OECD Indicators. Paris: OECD. http://site.ebrary.com/id/10333350.
Özcan, K., Balyer, A. & Yıldız, A. (2018). Ekonomik Olarak Dezavantajlı Bölgelerde Görev Yapan Ortaokul Müdürlerinin Liderlik Davranışları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, August, 532–47.
Parcel, T. L., & Dufur, M. J. (2001) Capital at Home and at School: Effects on Student Achievement. Social Forces 79 (3): 881–911.
Patton, M. Q. (2002) Qualitative Research & Evaluation Methods. Thousand Oaks, Calif.; London: Sage.
Portes, A. (1998). Social Capital: Its Origins and Applications in Modern Sociology. Annual Review of Sociology 24 (1): 1–24.
Rankin, B. H., & Aytac, I. A. (2006) Gender Inequality in Schooling: The Case of Turkey. Sociology of Education 79 (1): 25–43.
Rumberger, R. W. (1987) High School Dropouts: A Review of Issues and Evidence. Review of Educational Research 57 (2): 101–121.
Sabates, R., Akyeampong, K., Westbrook, J. & Hunt, F. (2010) School Drop Out: Patterns, Causes, Changes and Policies. Paper Commissioned for the Education For All Global Monitorin Report The Hidden Crisis: Armed Conflict and Education. UNESCO.
Sackmann, R., Windzio, M. & Wingens, M. (2001) Unemployment and Social Mobility in East Germany. International Journal of Sociology and Social Policy 21 (4/5/6): 92–117.
Schlichter, N.(2003) Qualitative Forschung–nur Der Kleine Bruder Quantitativer Methoden? Eine Frage Vor Dem Hintergrund Der Qualitativen Verfahren: Inhaltsanalyse Nach Mayring Und Grounded Theory-ansatz. GRIN Verlag.
Smits, J. & Hoşgör, A. (2006) Effects of Family Background Characteristics on Educational Participation in Turkey. International Journal of Educational Development 26 (5) (September): 545–560.
SoL. 2018. “Türkiye Okul Terk Etmede Avrupa Birincisi.” Haber soL, Eylül 2018. http://haber.sol.org.tr/toplum/turkiye-okul-terk-etmede-avrupa-birincisi-247879.
Stanton-Salazar, R.D. (2001) Manufacturing Hope and Despair: the School and Kin Support Networks of U.S.-Mexican Youth. New York: Teachers College Press.
Stanton-Salazar, R. D. & Dornbusch, S.M. (1995) Social Capital and the Reproduction of Inequality: Information Networks Among Mexican-Origin High School Students. Sociology of Education 68 (2) (April): 116.
Swartz, D. (1997) Culture & Power: The Sociology of Pierre Bourdieu. Chicago: University of Chicago Press.
Tansel, A. (2002) Determinants of School Attainment of Boys and Girls in Turkey: Individual, Household and Community Factors. Economics of Education Review 21 (5): 455–470.
Taş, A., Selvitopu A., Bora, V. & Demirkaya, Y. (2013). Meslek Lisesi Öğrencilerinin Okul Terk Nedenleri. Educational Sciences: Theory & Practice, June.
Teachman, J.D., Paasch, K., & Carver, K. (1996) Social Capital and Dropping Out of School Early. Journal of Marriage and Family 58 (3): 773–783.
Wacquant, L. J. D. (1997) Three Pernicious Premises in the Study of the American Ghetto. International Journal of Urban and Regional Research 21 (2): 341–353.
Wacquant, L. J. D. (2011) Kent paryaları: ileri marjinalliğin karşılaştırmalı sosyolojisi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi
Wagenaar, T.C. (1987). What Do We Know About Dropping Out of High School? Research in the Sociology of Education and Socialization 7: 161–190.