Türkçe Öğretmen Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersine İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi
Yaşam boyu öğrenen ve öğreten olma yolunda ilerleyen öğretmen adaylarının etkili ve verimli öğretmeöğrenme yaşantıları oluşturabilmelerinde öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersi önemli bir yere sahiptir. Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersi öğretmen adaylarına etkili öğretim gerçekleştirmelerinde ihtiyaç duydukları materyali tasarlama becerisini kazandırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkçe bölümü öğretmen adaylarının “öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı” dersine ilişkin metaforik algılarını eğitim durumları özelliklerine (hedefe uygunluk, öğrenciye uygunluk, içeriğe uygunluk, ekonomiklik) göre incelemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim desenine göre tasarlanan çalışmada, verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Veriler, araştırmacının yürüttüğü ders kapsamında 70 öğretmen adayından “öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersi” ……gibidir. Çünkü ……” ifadelerini tamamlamaları yoluyla elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, öğretmen adayları “öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı” dersi için 70 geçerli metafor üretmiştir. Öğretmen adaylarından elde edilen verilerde en çok “pusula” metaforu (f=9) kullanılmıştır. Bu metaforlar daha sonra ortak özellikleri ve benzetme yönleri bakımından “içeriğe uygunluk” (f=25) , “hedefe uygunluk” (f=21), “öğrenciye uygunluk” (f=17) ve “ekonomiklik” (f=7) şeklinde eğitim durumları özelliklerine göre kategorileştirilmiştir. Öğretmen adaylarının “öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı” dersine ilişkin metaforik algılarının belirlenmesinin, etkili öğrenmeöğretme yaşantıları sürecini planlayan ve uygulayan eğitimciler için fayda sağlayacağı düşünülmektedir.
Investigation of Metaphoric Perceptions of Turkish Language Teacher Candidates on Instructional Technologies and Material Design Course
Instructional technologies and material design course has an important role in the development of effective and productive teaching-learning experiences of prospective teachers who are on the path of lifelong learning and teaching. The instructional technologies and materials design course gives the trainees the ability to design the materials they need to perform effective teaching. The aim of this study is to examine the metaphorical perceptions of prospective Turkish teachers about the instructional technologies and material design course according to the characteristics of educational situations (conformity with the target, suitability to the student, content appropriateness, and being economic). In the study, which was designed according to the phenomenon pattern of qualitative research methods, content analysis was used in the analysis of data. The data was obtained from 70 prospective Turkish teachers withing the scope of the course which was conducted by the researcher by completing the statements: “Instructional technologies and material design course is like…………..because………….. ”. As a result of the research, prospective teachers produced 70 valid metaphors for ”instructional technologies and material design“. ”Compass” metaphor (f = 9) was used mostly according to the data obtained from teacher candidates. These metaphors were then categorized according to their educational situations characteristics.in terms of their common characteristics and analogy aspects; “conformity with the target (f = 21), content fit” (f = 25), suitability to the student”(f = 17) and being economic (f = 7). It is thought that determining the metaphorical perceptions of prospective teachers about the instructional technologies and material design course will benefit the educators who plan and implement the process of effective learning-teaching.
___
- Acer, D. (2011). Okulöncesi öğretmen adaylarının materyal geliştirme dersine ilişkin görüşlerinin
incelenmesi. İlköğretim Online, 10(2), 421-429.
- Akar, H., & Yıldırım, A. (2009). Change in teacher candidates' metaphorical images about classroom
management in a social constructivist learning environment. Teaching in Higher Education, 14(4),
401-415.
- Alım, M. (2015). Coğrafya öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı/geliştirme
dersinde elde ettikleri kazanımlar. Doğu Coğrafya Dergisi, 20(33), 1-10.
- Arslan, A., & Zengin, R. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknoloji kavramına ilişkin algılarının
metafor analizi yoluyla incelenmesi. International Journal of Social Science, 55,23-26.
- Aykaç, N., & Çelik, Ö. (2014). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim programına ilişkin metaforik
algılarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 39(173), 328-340.
- Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi. Yükseköğretim
ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38.
- Birinci, E. (2008). Materyal tasarımı ve geliştirilmesinde proje tabanlı öğrenmenin kullanılmasının
öğretmen adaylarının eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve bilimsel süreç becerilerine etkisi.
Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
- Cerit, Y. (2008). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri.
Eğitim ve Bilim, 33(147), 3-13.
- Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Çalışoğlu, M. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersine ilişkin
görüşleri. Current Research in Education, 1(1), 23-32.
- Çelikkaya, T. (2017). Pedagojik formasyon alan tarih öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve
materyal tasarımı dersine ilişkin görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
9(25), 510-542.
- Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 21 (2), 269-283.
- Çetinkaya, S., & Eskici, M. (2018). Öğretmenlerin öğretmeye yönelik metaforik algıları. Akdeniz Eğitim
Araştırmaları Dergisi, 12(24), 253-271.
- Demirel, Ö. (2014). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya. Ankara:Pegem Akademi
- Dönmez Usta, N., & Ültay, N. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının “kimya” metaforlarının
karşılaştırılması üzerine bir çalışma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(02).
- Dündar, H., & Karaca, E. T. (2013). Formasyon öğrencilerinin ‘pedagojik formasyon programı’na ilişkin
sahip oldukları metaforlar. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 19-
34.
- Erdoğan, T., & Gök, B. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor
analizi yoluyla incelenmesi. In Proceedings of 8th International Educational Technology
Conference (pp.1071-1077). Eskişehir, Türkiye.
- Ertürk, S. (1982). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelkenlepe Yayınevi.
- Fidan, M. (2014). Öğretmen adaylarının teknoloji ve sosyal ağ kavramlarına ilişkin metaforik algıları.
International Journal of Social Science, 25(I ), 483-496.
- Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar.
Eğitim ve Bilim, 38(169), 126-141.
- Güneş, G., & Aydoğdu İskenderoğlu, T. (2014). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının öğretim
teknolojileri ve materyal tasarımı dersine yönelik yaklaşımları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim
Fakültesi Dergisi GEFAD, 34(3), 469-488.
- Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E., & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına
yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2),140-159.
- Gürkan, G., Özgün, B. B., & Kahraman, S. (2017). Preservice Teachers’ Metaphoric Perceptions about
Knowledge Concepts. Inonu University Journal of the Graduate School of Education, 4 (8), 1-18.
- Güven, B., & Güven, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde metafor oluşturma
becerilerine ilişkin nicel bir inceleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (2), 503-512.
- İzmirli, O. Ş., & İzmirli, S. (2010). Technology Metaphors of Prospective Teachers. In Proceedings of
World Conference on Educational Multimedia. Hypermedia and Telecommunications, 2560-2564.
- Karip, E. (2002). Sınıf yönetimi. (2. Baskı) Ankara: Pegem.
- Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının çevre sorununa ilişkin algıları: Metafor analizi
örneği. Turkish Studies, 9(2), 917-931.
- Korkmaz, F., & Ünsal, S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerin “Teknoloji” Kavramına İlişkin Metaforik
Algılarının İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 194-
212.
- Kurt, A., & Özer, Ö. (2013). Metaphorical Perceptions of Technology: Case of Anadolu University
Teacher Training Certificate Program. Eğitimde Kuram ve Uygulama- Journal of Theory and
Practice in Education, 9(2), 94-112.
- Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil.(Çev:Demir,G. Y.). İstanbul: Paradigma.
- Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press.
- Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed).
Thousand Oaks, CA: Sage.
- Nalçacı, A., & Bektaş, F. (2012). Öğretmen adaylarının okul kavramına ilişkin algıları. Ahi Evran
Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 239-258.
- Örücü, D. (2012). Primary School Teachers’ Metaphorical Perspectives towards Classroom and Classroom
Management: A Comparative Case Study. Elementary Education Online, 11(2), 342-352.
- Özbaş, B., & Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının
metafor analizi yoluyla incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 211-228.
- Özdemir, M. (2012). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından
incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 96-109.
- Özer, Ö., & Tunca, N. (2014). Öğretmen adaylarının materyal hazırlama ve kullanmaya yönelik görüşleri.
Route Educational and Social Science Journal, 1(3), 214-229.
- Öztürk, C. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının coğrafya kavramına yönelik
metafor durumları. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(2), 55-69.
- Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods(3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage
Publications, Inc
- Pektaş, M., & Kıldan, A. O. (2009). Farklı branşlardaki öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramı ile ilgili
geliştirdikleri metaforların karşılaştırılması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 271-287.
- Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk
Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
- Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(55), 459-496.
- Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri
sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
- Selcuk, G., & Hursen, C. (2016). The Examination of Instructors’ Views on the Principles of Critical
Pedagogy. Croatian Journal of Education,18(4), 1121-1140.
- Semerci, Ç. (2007). Program Geliştirme Kavramına İlişkin Metaforlarla Yeni İlköğretim Programlarına
Farklı Bir Bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31 (40), 125–140.
- Sevim, O. (2014). Disiplinler arası materyal geliştirme sürecinin Türkçe öğretmen adaylarının öğretim
tasarımı başarılarına ve üst bilişsel farkındalıklarına etkisi. Turkish Studies, 9(9), 897-913.
- Tan Şişman, G. (2017). Öğretmen yetiştirme lisans programları ders içeriklerinde “eğitim programı”
kavramı. İlköğretim Online, 16(3), 1301-1315.
- Uzunöz, A., Aktepe, V., & Gündüz, M. (2017). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersinin, mesleki
açıdan kazandırdıklarına ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri: Nitel bir çalışma. Eğitimde Nitel
Araştırmalar Dergisi, 5(3), 317-339.
- Yanpar, T. (2009). Öğretmen adaylarının portfolyoları üzerinde grup olarak yaratıcılık temelli materyal
geliştirmenin etkileri. Eğitim ve Bilim,34(153), 83-98.
- Yazar, T. (2015). Öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersi hakkındaki
görüşleri. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 5(9), 23-34.
- Yıldırım A., & Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9.Baskı). Ankara: Seçkin
Yayınevi.
- YÖK, (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları: programların güncelleme gerekçeleri, getirdiği
yenilikler ve uygulama esasları. Mayıs 20018.
http://www.yok.gov.tr/documents/10279/41805112/AA_Sunus_+Onsoz_Uygulama_Yonergesi.pdf
14.09.2018 tarihinde erişildi.
- YÖK, (2007). Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. Haziran 2007.
http://www.yok.gov.tr/documents/10279/30217/E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0M+FAK%C3%9C
LTES%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERETMEN+YET%C4%B0%C5%9ET%C4%B0RME+L%C
4%B0SANS+PROGRAMLARI.pdf/054dfc9e-a753-42e6-a8ad-674180d6e382 20.09.2018 tarihinde
erişildi.
- YÖK, (1998). Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. Mart 1998.
http://www.yok.gov.tr/documents/10279/30217/Egitim_fakultesi_ogretmen_yetistirme_lisans_progr
amlari_mart_98.pdf/5e166018-b806-48d5-ae13-6afd5dac511c 14.09.2018 tarihinde erişildi.