Sosyal Uyum Ölçeği: Ölçek Geliştirme Çalışması

Bu çalışmada ortaokulların altıncı ve yedinci sınıflarında öğrenim gören çocukların sosyal uyum düzeylerini belirlemek için geçerli ve güvenilir “Sosyal Uyum Ölçeği” geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Erzincan ilinde bulunan basit tesadüfi örnekleme ile madde sayısına göre belirlenen altıncı ve yedinci sınıfa devam eden 668 çocuk oluşturmuştur. Ölçme aracının geliştirilmesi sürecinde, kapsam, yapı ve ölçüt geçerliği yapılmıştır. Bu amaçla oluşturulan form, görüşleri alınmak üzere uzmanlara sunulmuştur. Uzmanlardan gelen dönütler doğrultusunda maddelerin kapsam geçerlik oranları belirlenmiştir. Maddeler için kapsam geçerlik oranı .75’in altında değer alan maddeler çalışma kapsamından çıkarılmıştır. Çalışma sonunda toplam varyansın % 38.38’ini açıklayan bir ölçek elde edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, ölçeğin 55 madde ve tek faktörden oluştuğu, kapsam ve ölçüt geçerliğinin sağlandığı belirlenmiştir. Ölçme aracının güvenirliği ise iç tutarlık yöntemlerinden Cronbach Alpha ile hesaplanmış ve 0.95 değerinde oldukça yüksek güvenirliğe sahip olduğu saptanmıştır. Geliştirilen ölçeğin, ortaokulların altıncı ve yedinci sınıflarında öğrenim gören çocukların sosyal uyumlarının ölçülmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu söylenebilir.

Social Adaptation Scale: Scale Development Study

In this study it was aimed to develop a valid and reliable “Social Adaptation Scale” in order to determine the level of social adaptation of children who study in sixth and seventh grade in secondary school. The sample of the study consisted of 668 sixth and seventh grade secondary school children in Erzincan who were specified with simple random sampling according to the number of items. During the development process of the measurement tool, the content, structure and measure were validated. With this aim, the form was sent to experts in order to get their opinions. Based on experts’ feedback, item content validity ratios were determined. Items with content validity ratio under .75 were deleted. Self-Efficacy for Studying Scale is explained 38.38 % of the total varianceAccording to the analysis results it was concluded that the scale consisted of 55 items and sole factor, also the validity of content and measure was provided. The reliability of the measurement tool was calculated via Cronbach Alpha, one of the internal consistency methods, and a very high reliability 0.95 was reached. It can be said that the developed scale is a valid and reliable tool that can be used to measure the social cohesion of children in the sixth and seventh grades of secondary schools.

PDF

___

Acar, T. (2014). Ölçek geliştirmede geçerlik kanıtları: çapraz geçerlik, sınıflama ve sıralama geçerliği uygulaması.Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,14 (2), 1-11.
Alp, H. ve Çamlıyer, H. (2015). Sosyal uyum bozukluğu gösteren çocukların uyumsal davranışlarına kaynaştırılmış ders dışı hareket eğitimi ve oyun etkinliklerinin etkisi.Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (49), 339-349.
Akkaya, C., Sarandöl, A., Danaci, A. E., Sivrioğlu, E. Y., Kaya, E., & Kirli, S. (2008). Sosyal uyum kendini değerlendirme ölçeği (SUKDÖ) Türkçe formunun geçerlik ve güvenilirliği.Türk Psikiyatri Dergisi,19 (3), 292-299.
Alzboon, S.O. (2013). Social adaptation and its relationship to achievement motivation among high school students in Jordan.International Education Studies,6 (10), 63-69.
Aydoğdu, F. (2019).Göçmen aile çocuklarının uyum düzeylerine sosyal uyum eğitim programının etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bacanlı H, Erdoğan. F. (2003). Matson çocuklarda sosyal becerileri değerlendirme ölçeğinin (MESSY) Türkçeye uyarlanması.Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,3 (2), 351-379.
Bapoğlu Dümenci, S.S. (2018). Üstün zekâlı ve yetenekli çocukların akran ilişkilerine sosyal beceri eğitim programının etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Boateng, G.O., Neilands, T.B., Frongillo, E.A., Melgar-Quinonez, H., Young, S.L. (2018). Best practices for developing and validating scales for health, social, and behavioral research: A primer.Frontiers in Public Health,149, 1-18.
Büyüköztürk, Ş. (2016). Deneysel desenler öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi (5. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. “23.Baskı”, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Cialdini, R.B., Goldstein, N.J. (2004). Social influence: Compliance and conformity.Annal Review Psychology,55, 591-621.
Clark, L.A., Watson, D, (1995). Constructing validity: Basic issues in objective scale development.Psychological Assessment,7 (3), 309-319.
Coaley, K. (2014).An introduction to psychological assessment and psychometrics. Sage.
Coleman, H. (2015). Language and social cohesion: An introduction and lessons learnt.Language and Social Cohesion in the Developing World, 1-11.
Çakır, A. (2014). Faktör Analizi. Doktora Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Çakmur H. (2012). Araştırmalarda ölçme-güvenilirlik-geçerlilik.TAF Preventive Medicine Bulletin,11 (3), 339-344.
Çiftci, İ., Sucuoğlu, B.(2009).Bilişsel süreç yaklaşımıyla sosyal beceri öğretimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
Devellis, R.F. (2016).Scale development: Theory and applications(Vol. 26). Sage publications.
Devellis, R.F. (2017). Ölçek geliştirme kuram ve uygulamalar. (3.Basımdan Çeviri).Ankara: Nobel Yayıncılık.
Erkuş, A. (2016). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme-I. “3. Baskı”, Ankara: Pegem Akademi.
Easterly, W., Ritzen, J., Woolcock, M. (2006). Social cohesion, institutions, and growth.Economics & Politics,18 (2), 103-120.
Germain, M.L. (2006). Stages of Psychometric Measure Development: The Example of the Generalized Expertise Measure (GEM).Online Submission.
Gill, S. (2014). Emotional, Social and Educational Adjustment of Visually Handicapped Students of Special Schools students.International Journal of Scientific and Research Publications,4 (3), 14-42.
Gliem, J.A., Gliem, R.R. (2003). Calculating, interpreting, and reporting Cronbach’s alpha reliability coefficient for Likert-type scales. Midwest Research-to-Practice Conference in Adult, Continuing, and Community Education.
Hinkin, T.R. (1995). A review of scale development practices in the study of organizations.Journal of Management,21 (5), 967-988.
Işık, M. (2007) Anasınıfına devam eden beş-altı yaş çocuklarına sosyal uyum ve beceri ölçeğinin uyarlanması ve uygulanması. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Jeong, J. (2004). Analysis of the factors and the roles of HRD in organizational learning styles as identified by key informants at selected corporations in The Republic of Korea. Unpublished Doctorate Dissertation, Texas.
Joshi, A., Kale, S., Chandel, S., Pal, D.K. (2015). Likert scale: Explored and explained.British Journal of Applied Science & Technology,7 (4), 396-403
Kabasakal, Z., Çelik, N. (2010). The effects of social skills' training on elementary school students' social adjustment.İlkögretim Online,9 (1), 203-212.
Kalaycı, Ş. (2010).SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri(Vol. 5). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Karaman, H., Atar, B., Çobanoğlu Aktan, D. (2017). Açımlayıcı faktör analizinde kullanılan faktör çıkartma yöntemlerinin karşılaştırılması. GEFAD / GUJGEF,37 (3), 1173 –1193.
Kline, T. (2005).Psychological testing: A practical approach to design and evaluation. Sage.
Krosnick, J.A. (2018). Questionnaire design. InThe Palgrave Handbook of Survey Research(pp. 439-455).
Palgrave Macmillan, Cham.Kulaksızoğlu, A., Dilmaç, B., Ekşi, H., & Otrar, M. (2003). Uyum ölçeği-üniversite formu’nun dilsel eşdeğerlik, geçerlik ve güvenirlik çalışması.Eğitim Bilimleri ve Uygulama,2 (3), 49-64.
Malhotra, N.K. (2012).Pesquisa de marketing: uma orientação aplicada. Bookman Editora.
Mccowan, R.J., Mccowan, S.C. (1999). Item Analysis for Criterion-Referenced Tests.Online Submission.
Morgado, F.F., Meireles, J.F., Neves, C.M., Amaral A.C., Ferreira, M.E. (2017). Scale development: ten main limitations and recommendations to improve future research practices.Psicologia: Reflexão e Crítica,30 (3), 1-20.
Mousa R., El-Desoki, M. (2000). Problems and mental health. Al-Farouk Modern Publishing, Cairo, Egypt.
Nansel, T.R, Overpeck, M., Pilla, R.S., Ruan, W.J., Simons-Morton, B., Scheidt, P. (2001). Bullying behaviors among US youth: Prevalence and association with psychosocial adjustment.JAMA: Journal of the American Medical Association.285 (16), 2094-2100.
Oliden, P.E., Zumbo, B.D. (2008). Coeficientes de fiabilidad para escalas de respuesta categórica ordenada.Psicothema,20 (4), 896-901.
Özer, N., Beycioğlu, K. (2013). The Development, validity and reliability study of distributed leadership scale.İlkogretim Online,12 (1), 77-86.
Raykov, T., Marcoulides, G.A. (2011).Introduction to psychometric theory. Routledge.
Reddy, T.O., Reddy, M.T.P., Singh, M.S. (2011). A Study of Social Adjustment as a Socio-Psychological Differential among Sports Achievers, Non Achievers and Non Participants Female Tribal.
Ruppel, J. (2016).Development and Pilot-testing of a questionnaire about the use of technology for learning and communication in Small-and Medium-sized Enterprises (SMEs)(Bachelor's thesis, University of Twente).
Seçer, İ. (2013).SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi: Analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.Sezgin, N. ve Akman, S. (2014). 6-12 yaş Türk çocukları için sosyal uyum ve beceri ölçeği–SUBÖ. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,5 (3), 58-79.
Şahin, Ş., Çövener Özçelik, Ç . (2017).Virginia Üniversitesi çocuk/ergen düşük kan şekeri ölçeği: Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi,14 (3), 198-203.
Tabachnick, B.G, Fidell, L.S. (1989). Using multivariate statistics. 1996.Harper Collins Tuan, PD A comment from the viewpoint of time series analysis Journal of Psychophysiology,3,46-48.
Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. “2.Baskı”, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
Uz Baş, A. (2003). İlköğretim 4. ve 5. Sınıflarda Okuyan Öğrencilerin Sosyal Becerileri Ve Okul Uyumu İle Depresyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Wannamaker, C. (1939). The meaning and significance of social adjustment.The Journal of Health and Physical Education,10(1), 12-54.
Weiner, I.B., Schinka, J.A., Velicer, W.F. (2012). Handbook of psychology: Vol. 2. Research methods in psychology.
Wilburn, V.R., Smith, D.E. (2005). Stress, self-esteem, and suicidal ideation in late adolescents.Adolescence,40 (157), 33-46.
Yaşlıoğlu, M.M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması.İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi,46, 74-85.
Yengimolki, S., Kalantarkousheh. S.M., Malekitabar, A. (2015). Self-concept, social adjustment and academic achievement of Persian students.International Review of Social Sciences and Humanities,8(2), 50-60.
Yogesh, K.S. (2006). Fundamental of Research Methodology and statistics.New Delhi: New Age International (P)Ltd., Publishers.
Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması.XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi,1, 771-774.
Zumbo, B.D., Rupp, A.A. (2004). Responsible modeling of measurement data for appropriate inferences.The SAGE handbook of quantitative methodology for the social sciences, 73-92.