Başarısız Bir Pan-Milliyetçilik Girişimi: Birleşik Arap Cumhuriyeti

Bu çalışmada 1958 yılında Mısır ve Suriye’nin “Pan-Arabizm” ideolojisi temelinde oluşturdukları ve 1961’e kadar sürdürdükleri Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) eksenindeki gelişmeler analiz edilecektir. Bu kapsamda öncelikle pan-milliyetçiliğin kavramsal olarak ele alınış biçimlerine odaklanılacak, daha sonra bu zemin üzerinden Pan-Arabizm ideolojisinin gelişimi ile birlikte BAC’ın siyasal ve ekonomik temelli başarısızlıkları tarihsel çerçevede değerlendirilecektir. Çalışmada pan-milliyetçi hareketlerin, kendi farklı iç dinamiklerini uyumlulaştırma bağlamında farklılıkları dışlaması ve çıkar çatışmaları nedeniyle uygulamaya geçirilmesinin zor olduğu, mevcut sınırları değiştirmeyi hedefleyen bir politikayı içermesi nedeniyle cari uluslararası sistemin kabul edebileceği bir yöneliş olmadığı varsayılmaktadır. Bu doğrultuda pan-milliyetçi hareketlerin iç ve dış yapısal açmazlarından ötürü BAC deneyiminin başarısız olduğu iddia edilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Pan-milliyetçilik, Pan-Arabizm, Birleşik Arap Cumhuriyeti, Suriye, Mısır.

A Faıled Pan-Natıonalıst Inıtıatıve: The Unıted Arab Republıc

In this study, the developments on the axis of the United Arab Republic (UAR) which was formed by Egypt and Syria on the basis of the Pan-Arabism ideology in 1958 and continued until 1961, will be analyzed. In this context, first, how pan-nationalism was handled as a concept will be stressed, later on this ground Pan-Arabism’s development and UAR’s political and economic based failures will be evaluated in the historical framework. This study assumes that pan-nationalist movements are difficult to achieve due to conflict of interests their excluding difierences in the context of harmonizing their internal dynamics. It also assumes that these movements are not accepted by the current international system due to their involving policies which aim to change present borders. Accordingly, it will be claimed that the UAR experience failed because of these internal and external predicaments of those pan-nationalist movements.

Keywords:

Pan-nationalism, Pan-Arabism, United Arabic Republic, Syria, Egypt.,

PDF

___

ADAMS, I., (2001). Political Ideology Today, 2nd Edition, Manchester University Press, Manchester, New York.
ALNASRAWI, A., (1989). “Economic Integration: A Missing Dimension of Arab Nationalism”, Arab Studies Quarterly, Vol. 11, No. 2/3, s. 287-302.
ARI, T., (2012). Geçmişten Günümüze Orta Doğu: Siyaset, Savaş ve Diplomasi, Cilt I, 5. Baskı, MKM Yayınları, Bursa.
BARBOUR, N., (1960). “Impressions of the United Arab Republic”, International Affairs (Royal Institute of International Affairs 1944-), Vol. 36, No. 1, s. 21-34.
BOZGOZ, F., (2006). “Arap Milliyetçiliği”, Doğu Batı, Sayı 39, s. 97-112.
BOZTEMUR, R., (2006). “Irak Milliyetçiliği, Toplumsal Bütünleşmede Ordunun Rolü ve Devletin Meşruluk Temelleri”, Doğu Batı, Sayı 39, s. 59-81.
CLEVELAND, W. L.,-BUNTON, M., (2009). A History of the Modern Middle East, 4th Edition, Westview Press.
COTRAN, E., (1959). “Some Legal Aspects of the Formation of the United Arab Republic and the Arab States”, The International and Comparative Law Quarterly, Vol. 8, No. 2, s. 346-390.
DAWN, C. E., (1988). “The Formation of Pan-Arab Ideology in the Interwar Years”, International Journal of Middle East Studies, Vol. 20, No.1, s. 67-91.
DAWISHA, A., (2003). Arab Nationalism in the Twentieth Century: From Triumph to Despair, Princeton University Press, Princeton, Oxford.
ERDENİR, F.H. B., (2010). Avrupa Kimliği, Avrupa Birliği’nin Yarım Kalan Hikâyesi, Alfa Yayınları, İstanbul.
ESPIRITU, Y. L., (1992). Asian American Panethnicity: Brindging Institutions and Identities, Temple University Press, Philadelphia.
FIRAT, M.,-KÜRKÇÜOĞLU, Ö., (2009), “Arap Devletleriyle İlişkiler”, Baskın Oran (Ed.), Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt I, 15. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, s. 615-635.
FRISCH, H., (2010). “Pan-Arabism and Its Competitors: Islamic Radicals and The Nation State”, Critical Review, Vol. 22, No. 1, s. 1-17.
GELVIN, J. L., (2015). The Arab Uprisings: What Everyone Needs to Know, 2nd Edition, Oxford University Press, Oxford.
GERGER, H., (2007). ABD, Ortadoğu ve Türkiye, 4. Baskı, Ceylan Yayınları, İstanbul.
HERACLIDES, A., (1990). “Secessionist Minorities and External Involvement”, International Organization, Vol. 44, No. 3, s. 341–378.
HEYWOOD, A., (2013). Politics, 4th Edition, Palgrave Macmillan, New York.
JANKOWSKI, J., (2002). Nasser’s Egypt, Arab Nationalism, and the United Arap Republic, Lynn Rienner Publishers, London.
KENNY, L. M., (1963). “Sāṭi' Al-Ḥuṣrī's Views on Arab Nationalism”, Middle East Journal, Vol. 17, No. 3, s. 231-256.
KERESTECİOĞLU, İ. Ö., (2010). “Milliyetçilik: Uyuyan Güzeli Uyandıran Prens’ten Frenkaştayn’ın Canavarına”, H. Birsen Örs (Der.), 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler, 4. Baskı, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, s. 309–350.
KOHN, H., (1965). Nationalism, It is Meaning and History, Robert E. Krieger Publishing Company, Malabar, Florida.
KARAOSMANOĞLU, A. L., (2003). “Kendi Kaderini Tayin, Ülke Bütünlüğü, Uluslararası İstikrar ve Demokrasi”, Doğu Batı, Sayı 24, s. 147–161.
KURUBAŞ, E., (2007) “Pan-Kürdist Hayaller ve Gerçekler”, Stratejik Analiz, C 8, s. 69-75.
LANDAU, J. M., (1995). “Ethnonationalism and Pan-nationalism in Turkey and the Ex-Soviet Republics”, A European Journal of International Migration and Ethnic Relations, Vol. 28, No. 2, s. 67-84.
JANKOWSKI, J., (2002). Nasser’s Egypt, Arab Nationalism, and the United Arap Republic, Lynn Rienner Publishers, London.
JOHNSON, P., (1972). “Egypt Under Nasser”, Middle East Research and Information Project Report, No. 10, s. 3-14.
ORAN, B., (1993). “Milliyetçilik Nedir, Ne Değildir, Nasıl İncelenir?”, Birikim Dergisi, Sayı 45-46, s. 43–48.
OWEN, R., -PAMUK, Ş., (2002). 20. Yüzyılda Orta Doğu Ekonomileri Tarihi, Çev. Ayşe Edirne, Sabancı Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
ÖZKIRIMLI, U., (2013). “Türk Milliyetçiliğinin ‘Etnisiteyle’ İmtihanı: Bir Utangaç Aşk Hikâyesi”, E. Fuat Keyman (Der.), Türkiye’nin Yeniden İnşası: Modernleşme, Demokratikleşme, Kimlik, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, s. 79–95.
PALMER, M., (1966). “The United Arab Republic: An Assessment of its Failure”, Middle East Journal, Vol. 20, No.1, s. 50-67. PIPES, D., (1990). Greater Syria, The History of an Ambition, Oxford University Press, New York, Oxford. REISER, S., (1983). “Pan-Arabism Revisited”, Middle East Journal, V 37, N. 2, s. 218-233.
RUBIN, B. (Ed.), (2012). The Middle East: A Guide to Politics, Economics, Society and Culture, M.E. Sharpe, New York.
SMITH, A. D., (2007). Milli Kimlik, (Çev. Bahadır Sina Şener), 4. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
SYNDER, L. L., (1984). Macro-Nationalisms: A History of the Pan-Movements, Greenwood Press, Westport.
TORREY, G. H., (1969), “The Ba’ath Ideology and Practice”, Middle East Journal, V 23. N 4, s. 445-470.
UZUN, T., (2003). “Ulus, Milliyetçilik ve Kimlik Üzerine Bir Değerlendirme”, Doğu Batı, S 23, s. 131–154.
WITTY, D. M., (2001). “A Regular Army in Counterinsurgency Operations: Egypt in North Yemen, 1962-1967”, The Journal of Military History, Vol. 65, No. 2, s. 401-439.