Alman Siyasi Birliğine Giden Süreçte Prusya’nın, Zollverein’ın ve Bismarck’ın Rolü

Tarihi süreçte Avusturya gibi Kutsal Roma Germen İmparatorluğu ve Alman Konfederasyonu bünyesinde yer alan Prusya, Bismarck önderliğinde 1871’de Alman İmparatorluğu’nu ilan etmiştir. Alman siyasi birliğinin de sağlandığı bu aşamaya ise kolay gelinmemiştir. Bu aşamaya nasıl gelindiğine dair sorudan yola çıkan bu çalışmada, Alman siyasi birliğinin sağlanmasında Prusya’nın, Zollverein’ın ve Bismarck’ın rolü araştırılmıştır. Prusya perspektifinden 18 ve 19. yüzyıl Avrupa tarihindeki temel kritik dönemeçlere temas eden araştırma aynı zamanda siyasi birlik sürecinin nasıl işlediğine ve bunun nasıl başarıldığına cevap aramaktadır. Güç dengesi ve güvenlik toplulukları yaklaşımlarının katkılarıyla yürütülen araştırma, tarihsel kurumsalcılıktan da izler taşımaktadır. Güç dengesi yaklaşımı, 18. ve 19. yüzyıllardaki Avrupa ve Alman coğrafyasındaki güç ilişkilerini göstermeye yönelik alt zemin oluşturmada, güvenlik toplulukları yaklaşımı ise fonksiyonelden genel amalgama (birliğe) dönüşümü açıklamada tercih edilmiştir. Yapılan araştırma neticesinde, Alman siyasi birliğinin sağlanmasında, Prusya’nın, Zollverein’ın ve Bismarck’ın oldukça önemli rol oynadıkları görülmüştür. Siyasi birliği sağlama yönünde Prusya bir taraftan Avrupa güç dengesi koşullarında Fransa ile diğer taraftan da Alman devletleri arasında Avusturya ile uzun süre mücadele etmek durumunda kalmıştır. Hatta Bismarck liderliğinde izlenen strateji doğrultusunda bu devletlerle savaşılmış ve galip gelinmiştir. Bunların yanı sıra Alman siyasi birliğin sağlanması yönünde atılan stratejik bir bütünleşme hamlesi de Zollverein adı verilen Alman Gümrük Birliği’nin inşası olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Alman Gümrük Birliği, Alman devletleri, amalgam güvenlik topluluğu, Bismarck, güç dengesi, Prusya

The Role of Prussia, the Zollverein and Bismarck in the Process Leading to German Political Union

Prussia, which was part of the Holy Roman Germanic Empire and the German Confederation like Austria in the historical process, declared the German Empire in 1871 under the leadership of Bismarck. This stage, where German political unity was achieved, was not easily reached. In relation to the question of how with the question of how it came to the stage, this study investigates the role of Prussia, Zollverein and Bismarck in ensuring the German political unity. From the perspective of Prussia, the research touches on the main critical junctures in 18th and 19th century European history, and also seeks answers to how the political union process works and how it was achieved. The research, which was conducted with the contributions of balance of power (showing the power relations in Europe) and security communities approaches (explaining the general amalgam transformation), also bears traces of historical institutionalism. As a result of the research, it was seen that Prussia, Zollverein and Bismarck played a very important role in ensuring German political unity. Prussia for achieving the political union, on the one hand, had to struggle with France under the conditions of the European balance of power, and on the other hand, struggled with Austria among the German states for a long time. Even, in accordance with the strategy followed under the leadership of Bismarck, these states were fought and won. In addition to these, a strategic integration move to ensure German political unity was the construction of the German Customs Union, called Zollverein.

Keywords:

German Customs Union, German states, amalgam security community, Bismarck, balance of power, Prussia,

PDF

___

Arı, Tayyar. Uluslararası İlişkiler Teorileri: Çatışma, Hegemonya, İşbirliği. IX. Baskı. Bursa: Aktüel Basım Yayım, 2018.
Armaoğlu, Fahir. 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi: 1914-1995. XXIII. Baskı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2017.
Bastable, Charles F. “An Imperial Zollverein with Preferential Tariffs”. The Economic Journal 12/48 (December 1902), 507-513.
Balkır, Canan. Uluslararası Ekonomik Bütünleşme: Kuram, Politika ve Uygulama AB ve Dünya Örnekleri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010.
Davies, Norman. Avrupa Tarihi. çev. Burcu Çığman vd. Ankara: İmge Kitabevi, 2006.
Dedeoğlu, Beril. “Yeniden Güvenlik Topluluğu: Benzerliklerin Karşılıklı Bağımlılığından Faklılıkların Birlikteliğine”. Uluslararası İlişkiler 1/4 (Kış 2004), 1-21.
Deutsch, Karl W. The Analysis of International Relations. New Jersey: Prentice-Hall, 1968.
Deutsch, Karl W. vd. Political Community and the North Atlantic Area: International Organization in the Light of Historical Experince. Princeton: Princeton University Press, 1957.
Feuerstein, Switgard. “From the Zollverein to the Economics of Regionalism”. Jahrbu¨ cher f. Nationalo¨ konomie u. Statistik 233/3 (2013), 367-388.
Fischer, Wolfram. “The German Zollverein”. Kyklos 13/1, (1960), 65–89.
Gilpin, Robert. Uluslararası İlişkilerin Ekonomi Politiği. çev. M. Duran, vd. III. Baskı. Ankara: Kripto Basım Yayım, 2015.
Green, Abigail. “Representing Germany? The Zollverein at the World Exhibitions, 1851–1862”. The Journal of Modern History 75/4 (December 2003), 836-863.
Hasgüler, Mehmet - Uludağ, Mehmet. B. Devletlerarası ve Hükümetler Dışı Uluslararası Örgütler. V. Baskı. İstanbul: Alfa Yayınları, 2007.
Hawes, James. Kısa Almanya Tarihi. Çev. Yavuz Alogan. IV. Baskı. Ankara: Say Yayınları, 2022.
Henderson, William O. “The Rise of German Industry”. The Economic History Review 5/2 (April 1935), 120-124.
Henderson, William O. “The Zollverein”. History 19/73 (June 1934), 1-19.
Kaplan, Morton A. “Balance of Power, Bipolarity and Other Models of International Systems”. The American Political Science Review 51/3 (September 1957), 684-695.
Keller, Wolfgang - Shiue, Carol H. “Endogenous Formation of Free Trade Agreements: Evidence from the Zollverein’s Impact on Market Integration”, The Journal of Economic History 74/4 (December 2014), 1168-1204.
Kennedy, Paul. Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri. çev. Birtane Karanakçı. IV. Baskı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1993.
Kindleberger, Charles P. “Germany’s Overtaking of England, 1806-1914: Part I”, Weltwirtschaftliches Archiv 111/2 (1975), 253-281.
Kissenger, Henry. Diplomasi. çev. İbrahim H. Kurt. X. Baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
Kissenger, Henry. Dünya Düzeni. çev. Sinem Sultan Gül. İstanbul: Boyner Yayınları, 2016.
Kissinger, Henry A. “The White Revolutionary: Reflections on Bismarck”. Daedalus 97/3 Philosophers and Kings: Studies in Leadership (Summer, 1968), 888-924.
McNeill, William H. Dünya Tarihi. Çev. Alaeddin Şenel. XV. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi, 2013.
Mearsheimer, John J. Liderler Neden Yalan Söylerler? Uluslararası Politikada Yalan Gerçeği. çev. Nejdet Özberk, İstanbul: Küre Yayınları, 2011.
Morgenthau, Hans J. Uluslararası Politika. I. Cilt. çev. Baskın Oran - Ünsal Oskay, Ankara: Türk Siyasi İlimler Derneği Yayınları, 1970.
Nye, Joseph S. – Welch, David A. Küresel Çatışma ve İşbirliğini Anlamak. çev. Renan Akman, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2010.
Ortaylı, İlber. İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. XXXII. Baskı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2011.
Pflanze, Otto. “Bismarck and German Nationalism”. The American Historical Review 60/3 (April 1955), 548-566.
Ploeckl, Florian. “A Novel Institution: The Zollverein and the Origins of the Customs Union”. Jean Monnet Centre of Excellence in International Trade and Global Affairs Discussion paper No. 2019-05, (November 2019), 1-27.
Sander, Oral. Siyasi Tarih: İlkçağlardan 1918’e. XVIII. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 2009.
Shiue, Carol H. “From Political Fragmentation Towards a Customs Union: Border Effects of the German Zollverein, 1815 to 1855”, European Review of Economic History 9/2 (August 2005), 129-162.
Stürmer, Michael. “Bismarck in Perspective”. Central European History 4/4, (December 1971), 291-331.