Gıda sektöründe, ısıl işlem uygulanamayan ya da ısıl işlem uygulanmış ancak sonrasında bulaşma olmuş gıdaların yüzey dekontaminasyonu her zaman önemini korumuştur. Ultraviyole (UV) ışık; ısıl işlem alternatifi olarak yüzeylerde rahatlıkla kullanılabilen umut verici mikrobiyal dekontaminasyon yöntemidir. Son yıllarda, düşük yatırım maliyeti, kolay uygulanabilmesi ve pozitif tüketici imajı gibi çeşitli avantajları sebebiyle UV ışın uygulaması gıda endüstrisinde gittikçe yaygınlaşmaktadır. Gıdaların ve gıdayla temas eden ekipmanların yüzey dezenfeksiyonu ile ambalaj dekontaminasyonu başta olmak üzere çeşitli yüzey uygulamalarında kullanılabilmektedir. Bu amaçla, hedefe yönelik olarak kesikli ya da sürekli sistem çalışan UV kabinleri dizayn edilmektedir. Bu sistemlerin kullanımında, yüzey dezenfeksiyonunu etkileyen faktörlerin bilinmesi ve mikrobiyal inaktivasyon yanısıra kalite değişimlerinin de göz önünde bulundurulması oldukça önemlidir. Bu derlemede, UV ışık uygulamasının inaktivasyon mekanizması ve kullanılan ışık kaynakları hakkında genel bilgiler verilmekle birlikte, UV ışığın gıda ve gıda ile temas eden ekipman yüzeyleri ile ambalajların yüzey uygulamalarında kullanım olanakları ve etkileri ile ilgili detaylı bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, UV ışığın yüzey uygulamalarındaki avantajları, uygulamanın etkinliğini sınırlandıran faktörler ile yasal düzenlemeler de ele alınmıştır.

In food industry, surface decontamination of foods that cannot be heat treated or contaminated after heat treatment is of great importance. Ultraviolet (UV) light is a promising technology for microbial decontamination and can be used as an alternative to heat treatments for surfaces. In recent years, UV light application has become widespread because of its low maintenance cost, easy to use and positive consumer image. It can be used for surface decontamination of foods, equipments in contact with foods and packaging materials. For this purpose, batch or continuous UV disinfection units can be designed for specific uses. Factors influencing surface disinfection and microbial inactivation and, quality changes with the use of UV light systems need to be considered. In this study, potential applications of UV light on food surfaces, equipments in contact with foods and packaging materials besides inactivation mechanisms and light sources are reviewed. Advantages of this technology, factors influencing the efficacy of UV light and legal aspects are also presented.