Ali Paşa-zâde Mustafa Hamdî ve Dîvânı

Yaklaşıkaltı yüz yıl devam eden klasik Türk edebiyatının bugünkü nesillere bıraktığı edebî mirasın başında dîvânlar gelmektedir. Bugüne kadar yüzlerce dîvân üzerine çalışmalar yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Dîvân şiiri geleneğinde yetişen sanatçılardan biri de bu çalışmaya konu olan XVIII. yüzyıl şairlerinden Ali Paşa-zâde Mustafa Hamdî’dir. Mustafa Hamdî Bey 1180 (1766-1767) yılında doğmuştur. Şairin asıl adı Mustafa’dır. Mustafa Kâ’il Efendi’den Arapça ve Farsça dersler alan Hamdî, 1207 (1792-1793) yılında 27 yaşındayken vefat etmiştir. Şu an için bilinen tek eseri ise Dîvân’ıdır. Dîvân’ın ulaşabildiğimiz tek nüshası Medine Ârif Hikmet Kütüphanesi Türkçe Yazmalar 205/811 arşiv numarasıyla kayıtlıdır. 30 varaktan oluşan Dîvân’da sırasıyla 102 gazel, 1 müseddes, 1 tahmis, 10 kıt’a, 2 kaside ve 8 müfred olmak üzere toplam 124 manzume bulunmaktadır. Çalışmada öncelikle şair hakkında kaynaklardan elde edilen bilgiler verilecek, ardından Hamdî’nin bilinen tek eseri olan Dîvân’ı tanıtılacaktır. Çalışmanın sonunda Dîvân’dan seçilen örnek şiirlerin transkripsiyonlu metni verilecektir.

Ali Pashazade Mustafa Hamdi and His Divan

Diwans are at the forefront of the literary heritage of classical Turkish literature,which has been going on for nearly six hundred years, to today's generations. To date, hundreds of studies have been done on the divan and still continue to be done. One of the poets who grew up in the tradition of Diwan poetry is Ali Pashazade Mustafa Hamdi, one of the 18th century poets subject to this work. Mustafa Hamdi was born in 1180 (1766-1767). His real name is Mustafa. Hamdî, who took Arabic and Persian lessons from Mustafa Kail Efendi, died in 1207 (1792-1793) when he was 27 years old. His onlyknown work for now his diwan. The only copy of diwan that we can reach is registered in the Medina Arif Hikmet Library Turkish Manuscripts with the archive number 205/811.In Diwan consisting of 30 pages, there are a total of 124 poetry, including 102 odes, 1 musaddes, 1 tahmis, 10 verse, 2 eulogies and 8 mufreds.In this study, the information obtained from the sources about the poet will be given. Then “diwan” which is the only work of Hamdi, will be introduced. At the end of the article, transcriptionaltext of sample poems selected from diwan will be given.

PDF

___

Aykurt, Çetin (2015). III. Selim’in Fikrî Yapısı. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, 7, 439-447.
Beydilli, Kemal (2009). Selim III. İslam Ansiklopedisi, C. 36, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 420-425.
Çınarcı, M. Nuri (hzl.) (2007). Şeyhülislam Ârif Hikmet Bey’in Tezkîretü’ş-Şu’arâ’sı ve Transkripsiyonlu Metni. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.
Demirel, Şener (2008). Antepli Aynî Divanı’ndaki Tarih Manzumeleri Üzerine Bir İnceleme. Turkish Studies, S. 3/4, s. 372-398.
Devellioğlu, Ferit (2004). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Yayınları. Hamdî, Dîvân-ı Hamdî, Medine Ârif Hikmet Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, 205/811.
İpekten, Haluk (2003). Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz. İstanbul: Dergâh Yayınevi.
İpekten, Haluk vd., (1988), Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Karabey, Turgut (2011). Tarih Düşürme. İslam Ansiklopedisi, C. 40, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 80-82.
Mengi, Mine, (2003). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Özcan, Nuri (2009). Selim III. İslam Ansiklopedisi, C. 36, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 425-426
Saraç, Yekta (2007). Klasik Edebiyat Bilgisi Biçim-Ölçü-Kafiye. İstanbul: 3F Yayınları.
Şentürk, A. Atillâ & Kartal, Ahmet (2005). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınevi.
Tuman, Mehmed Nâil (2001). Tuhfe-i Nâilî-Dîvân Şairlerinin Muhtasar Biyografileri II. (Haz: Cemal Kurnaz, Mustafa Tatcı), Ankara: Bizim Büro Yayınları.