Feminist Edebiyat Eleştirisi ve Hatice Bilen Buğra'nın Mal Sahibi Adlı Hikâyesinin İncelenmesi

Okur merkezli kuramlardan biri olarak değerlendirilen feminist edebiyat eleştirisi; okur olarak kadına yönelik eleştiri, yazar olarak kadına yönelik eleştiri, psikanalitik ve Marksist eleştiri olmak üzere disiplinler arası bir yaklaşımla kadın sorununa eğilen bir eleştiridir. Feminist edebiyat eleştirisi, ataerkil bir toplumun yansıması olarak toplumdaki ve edebiyattaki hâkim erkek bakış açısını yansıtan değerleri sorgulayarak kadının toplum içindeki yerine ve karşı karşıya olduğu sorunlara dikkat çekmeyi amaçlar. Feminist eleştiri, kadın erkek ilişkilerinde sürekli olarak erkeğin baskın çıkmasını eleştirir. Bu ilişki içerisinde kadının genellikle seçilen ve erkeği tarafından seçilen yaşam biçimine boyun eğen durumunda oluşuna vurgu yapar. Yapılan çalışmalar doğrultusunda kadının birçok yönden ezilmişliği ortaya konur ve bu bilinç oluşturulmaya çalışılır. Feminizm hareketi ile kadınlar iş sahasında, eğitimde, iletişimde, toplum ve aile içinde erkeklerle eşit yasal haklara sahip olmaya başlar. Böylece kadınlar yaşamın her sahasında sesini duyurmayı başarır. Feminist edebiyat eleştirisi ile de zihinlerde yer edinen erkek bakış açılı okuma şeklinin/algısının değişmeye başladığına dikkat çekilir.Çalışmada ilk olarak edebiyat eleştiri yöntemlerinden biri olan “feminist edebiyat eleştirisi” hakkında bilgi verilmiş ve daha sonra Hatice Bilen Buğra’nın Mal Sahibi hikâyesi bu eleştiri yöntemine göre incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Feminist edebiyat eleştirisi, kadın kimliği, Hatice Bilen Buğra

Investigation of Word Decoding Strategies of University Students From Quantitative and Verbal Graduate Programs

This is a descriptive study aiming to examine the main word decoding strategies of university students from quantitative and verbal graduate programs. A total of 271 (135 quantitative; 136 verbal) university students were enrolled in the current study and the word decoding skills were evaluated with two different processes that include decoding of real- words and decoding of pseudo-words. In this stage, real- word pairs and pseudo- word pairs formed from real- words were used. The students read the words silently through a computer program and decided whether the word pairs were the same. Their responses were recorded by the computer program for accuracy and speed. Data were analyzed by using variance analysis (GLM-ANOVA) and two-factor MANOVA (GLM-MANOVA) tests. The results showed that students in both groups decoded the real- words faster than the pseudo-words. There was no significant difference between the two groups in terms of their word decoding performance. In the conclusion part of the study, the findings obtained from the analyzes and the word decoding strategies of the students were discussed in detail based on the one-route and dual route-cascaded reading model in the literature. These results suggest that university students from quantitative and verbal programs have similar word decoding strategies.

Keywords:

Dual route-cascaded reading model, phonological decoding reading, university students, word decoding,

PDF

___

Akerson, F. E. (2010). Edebiyat ve kuramlar. İstanbul: İthaki Yayınları.
Aktaş, G. (2013). Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30(1), 53-72.
Argunşah, H. (1999). Kadın ve Edebiyat -I- Kaşgar, Mayıs, S. 9: 34-40.
Argunşah, H. (1999a). Kadın ve Edebiyat -II- Kaşgar, Temmuz, S. 10: 83-87.
Bildirici, Z. ve Gülendam, R. (2013). Buket Uzuner’in “Önceki ve Sonraki Kadın” hikâyesine feminist bir bakış. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30, 269-277.
Buğra, H. B. (1989). Umursanmayan kadınlar. İstanbul: Bilgi Yayınları.
Buğra, H. B. (1992). Ayın uysal ışığı. İstanbul: Ötüken Yayınları.
Buğra, H. B. (1992). Geçmişin Aynasında. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Eagleton, T. (2011). Edebiyat kuramı giriş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Freud, S. (2000). Psikanaliz üzerine. Say Yayınları, İstanbul.
Humm, M. (2002). Feminist edebiyat eleştirisi. İstanbul: Say Yayınları.
Kaplan, M. (2013). Hikâye tahlilleri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Kocabıçak, G. (2013). Tomris Uyar öykülerinin feminist eleştirisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
Kolcu, A. İ. (2010). Edebiyat kuramları. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
Kolcu, A. İ. (2006). Türk öykü dağarcığı II. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
Kolcu, A. İ. (2006). Öykü sanatı. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
Moran, B. (1994). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İstanbul: Cem Yayınevi.
Öztürk, H. (2014). Kurmaca ve gerçeklik. Ankara: Orient Yayınları.
Türker, E. A. (2003). Feminist Edebiyat Eleştirisi. Hece Dergisi Eleştiri Özel Sayısı, 77/78/79, 293-305.
Selvi, Y. (2005). Feminist Teori ve Sanat Üzerinde Derrida Etkisi: Yapıbozumu. www.idildergisi.com, DOI: 10.7816, 79-98.
Şen, C. (2011). Feminist Edebiyat Eleştirisi ve Nihan Kaya’nın Gelin Hikâyesinin İncelenmesi. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 448-458.
TDK (2009). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.