5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu

1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 114. maddesinde, siyasi hakların kullanılmasını engellemeye yönelik bazı fiiller suç olarak düzenlenmiştir. Böylelikle kanun koyucu, kişilerin siyasi hak ve hürriyetlerini önemli ölçüde güvence altına almak istemiştir. Madde metninde, siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi başlığı altında, bir siyasi parti veya bir kamu görevi ile ilgili kullanılacak siyasi haklara yönelik zorlama fiilleri yaptırıma bağlanmıştır. Böylelikle suçun kanuni tanımında sayılan bir siyasi parti veya bir kamu görevi ile ilgili siyasi haklar, koruma altına alınmışken; bunun dışında yer alan siyasi haklar, koruma altına alınmamıştır. Başka bir ifadeyle, belirli siyasi faaliyetlerin engellenmesi suç olarak düzenlendiğinden, diğer siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi, bu suç kapsamı dışında kalacaktır. Bu durumun madde başlığı ile değerlendirildiğinde, kanun tekniğine uygun olmadığı mevcut eleştiriler arasındadır. Yargıtay’ın vermiş olduğu kararlarda söz konusu suçun unsurları ile ayrıntılı açıklamalara yer verilmiş ve aynı hukuki değeri koruyan farklı suç tanımları arasında fikri içtima kurallarının uygulanması gerektiği ifade edilmiştir. Kanaatimizce burada özel norm-genel norm tartışması yapılması gerekmektedir.

The Crime of Preventing The Use of Political Rights

In Article 114 of the Turkish Penal Code No. 5237, which came into force on 1 June 2005, some acts aimed at preventing the exercise of political rights are regulated as crimes. The objective of the new law, the legislator wanted to secure the political rights and freedoms of the people.In the text of the article, under the title of preventing the use of political rights, enforcement acts against political rights to be used in relation to a political party or a public office are sanctioned. Thus, while political rights related to a political party or a public duty, which are considered in the legal definition of crime, are under the protection of law; apart from that, rest of political rights are not protected. In other words, since the blocking of certain political activities is regulated as a crime, preventing the use of other political rights will be excluded from this crime. When this situation is evaluated with the item title, it is among the current criticisms that it is not suitable for the law technique. In the judgements of the relevant Department of the Supreme Court, the detailed explanations about the elements of the crime were included and it was stated that the rules of intellectual interaction should be applied among the different crime definitions that protect the same legal value. In our opinion, an evaluation of special norm and general norm should be discussed here.

PDF

___

Artuk, M. E., Gökcen, A. ve Yenidünya, A. C. (2014). Ceza hukuku özel hükümler. Ankara: Adalet.
Aydoğdu, Y. (2017). Türk hukukunda siyasi haklar ve siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi suçu. Türkiye Barolar Birliği Dergisi,128, 39-72.
Gözler, K. (2017). İnsan hakları hukukuna giriş. Bursa: Ekin.
Küçük, A. (2013). Anayasa hukuku. Ankara: Seçkin.
Özbek, V. Ö. (2008). Yeni Türk Ceza Kanunun Anlamı. Ankara: Seçkin.
Özbek, V. Ö., Kanbur, M. N., Doğan, K., Bacaksız, P. ve Tepe, İ. (2015). Türk Ceza Hukuku genel hükümler. Ankara: Seçkin.
Özgenç, İ. (2019). Türk Ceza Hukuku genel hükümler. Ankara: Seçkin.
Öztürk, B. ve Erdem, M. R. (2013). Uygulamalı ceza hukuku ve güvenlik tedbirleri hukuku. Ankara: Seçkin.
Tezcan, D., Erdem, M. R. ve Önok, R. M. (2014). Teorik ve pratik ceza özel hukuku. Ankara: Seçkin.
Turhan, A. (2013). İnsan hakkı kuşakları arasındaki tamamlayıcılık ilişkisi. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(2), 357-378.
Türkçe Sözlük (2017). İstanbul: Türk Dil Kurumu.
Yılmaz, E. (2011). Hukuk sözlüğü. Ankara: Yetkin.
Yargıtay, 4. Ceza Dairesi, Esas: 2014/585, Karar: 2016/9881, Karar Tarihi: 12.05.2016.
Yargıtay, 4. Ceza Dairesi, Esas: 2014/792, Karar: 2016/9880, Karar Tarihi: 12.05.2016.
Yargıtay, 4. Ceza Dairesi, Esas: 2018/2566, Karar: 2018/13339, Karar Tarihi: 12.05.2016.
Nergis Televizyonu (2020). AKP Balıkesir Belediye Başkanı istifa konuşması. 20.04.2020 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=m8m8IyezsOE adresinden erişilmiştir.
Nergis Televizyonu (2020). Bozdağ: Edip Uğur tehdit var diyorsa yasal yollar açıktır. 20.04.2020 tarihinde https://www.ntv.com.tr/turkiye/bozdagedip-ugur-tehdit-var-diyorsa-yasal-yollar-aciktir,iBI-kK0KT0O9rTKgRHXcTA adresinden erişilmiştir.