Makro Ekonomik Değişkenler Açısından Türkiye’de Sanayi Sektörünün Gelişimi ve İmalat Sanayinin Teknolojik Yapısı

Türkiye’de imalat sanayi, Cumhuriyet’in ilanından sonra hızla gelişmeye başlamıştır. Fakat küresel anlamda Türk imalat sanayinin rekabet gücü zayıf kalmaktadır. İmalat sanayi içerisinde yüksek teknolojili ürünlerin payının çok düşük kalması, sektörün gelişimini ve rekabet şansını azaltmaktadır. Bu çalışmada 1923-2018 dönemleri arasında sanayi sektörünün gelişimi incelenmiştir. Çalışmada özellikle 2003-2018 yılları arasında imalat sanayinin teknolojik yapısında meydana gelen değişmeler üzerinde durulmuştur. Çalışmada kullanılan veriler Dünya Bankası, TUİK ve TCMB veri dağıtım sisteminden elde edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre Türkiye’de imalat sanayi üretimi daha çok düşük ve orta düşük teknolojiye dayanmaktadır. Türkiye’de, 2017 yılında İmalat sanayi ihracatı içerisinde yüksek teknolojili ürünlerin payı sadece %3,8 iken, yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ithalatı içerisindeki payı %15 civarındadır. Son 17 yılda imalat sanayi üretiminde yüksek teknolojili üretimin payı giderek azalmaktadır. Ayrıca imalat sanayinin fiyatlama yapısı incelendiğinde imalat sanayinde en büyük maliyet kaleminin ara girdi ithalatı olduğu ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla, Türkiye'de imalat sanayinin ithalata bağımlılığı çok yüksektir.

Anahtar Kelimeler:

İmalat Sanayi, Teknolojik Yapı, Dış Ticaret, Enflasyon, Döviz Kurları, GYSH

The manufacturing industry began to develop rapidly after the proclamation of the Republic of Turkey. In a global perspective, however, the competitive power of the Turkish manufacturing industry remains relatively weak. The share of high technology products in the manufacturing industry being considerably low reduces the development and competition chance of the sector. In this study, the development of the industrial sector between 1923-2018 was examined. The focus of this study is the changes that took place in the technological structure of the manufacturing industry, especially during the years 2003-2018. The data used in the study were obtained from World Bank, TURKSTAT and CBRT data distribution systems. The results of the analyses revealed that industrial production is based on low and medium-low technology in Turkey. In Turkey, while the share of high-tech products in manufacturing exports in 2017 is only 3.8%, share of high-tech products in the import of manufacturing industry is around 15%. In the last 17 years, the share of industrial high-technology production in total industrial production is gradually decreasing. Moreover, when the pricing structure of the manufacturing industry is analyzed, it is revealed that the biggest cost item in the manufacturing industry is the imported intermediate inputs. Therefore, the import dependency of the manufacturing industry is very high in Turkey.

Keywords:

Manufacturing Industry, Technological Structure, Inflation, Exchange Rates, Foreign Trade, GDP,

PDF

___

ARISOY, İ. 2005. Türkiye’de Sanayileşme ve Temel Göstergeler Açısından Sanayinin Gelişimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1):45-68.
AKBULUT,U. 2010. Sanayi Devrimleri Dünyanın Gidişini Değiştirir. http://www.uralakbulut.com.tr
AVCI, M., UYSAl, S. Ve TAŞÇI, R., 2016. Türk İmalat Sanayinin Teknolojik Yapısı Üzerine Bir Değerlendirme. Sosyal Ve Beşeri Bilimler Araştırmalar Dergisi, 17(6):49-66.
DOĞAN, M. 2013. Türkiye Sanayileşme Sürecine Genel Bir Bakış. Marmara Coğrafya Dergisi, 28:211-231.
ERTEKİN, G. 1998. Türkiye Coğrafyası. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 119-226
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI 2018. Aylık Ekonomik Göstergeler. https://www.hazine.gov.tr/File/Index?id=3D459789-815C-41C7-ACEA-8B4525ECBC81
KOÇ, E., ŞENEL, C.M. ve KAYA, K. 2018. Dünyada ve Türkiye’de Sanayileşme I-Strateji ve Temel Sanayileşme Sorunları. Mühendis ve Kimya, 59(690), 1-26.
ÖZEN A. 2015. Seçilmiş Göstergelerle Türkiye’nin İmalat Sanayinin Analizi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 5:140-162.
PETEK, A. 1997. Türkiye İmalat Sanayi Piyasasında Fiyatlama ve Fiyat Bekleyişlerinin Önemi. Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
SÖNMEZ, M. 2016. Sanayinin Sorunları ve Analizleri. Mühendis ve Makine Odası Yayınları, 57(674):17-24.
https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/c81b9f03206cd8c_ek.pdf
ŞENSES, F., TAYMAZ, E. 2003. Unutulan Bir Toplumsal Amaç: Sanayileşme: Ne oluyor? Ne Olmalı?. İktisat Üzerine Yazılar II: İktisadi Kalkınma, Kriz ve İstikrar Oktar Türel’e Armağan. İletişim Yayınları, İstanbul.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI, EVDS, 2018. Fiyat Endeksi(Yurt İçi Üretici Fiyatları). https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket
TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ 2016. Ekonomi ve Dış ticaret Raporu 2016. http://www.isiad.org/wp-content/uploads/2017/01/Tim_Ekonomi_Raporu_2016.pdf
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, 2018. Konularına Göre İstatistikler-Yurt İçi Fiyat Endeksi. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1076
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, İktisadi faaliyetlerine Göre GSYH- 2017.
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 2016. 73. Genel Kurul Ekonomik Rapor 2016. https://www.tobb.org.tr/Documents/yayinlar/2016/72GK/72-Genel KurulEkonomikRapor2015.pdf
TÜRKKAN, E. 2001. Türkiye’de Sanayileşme (1980-2000)” A.Şahinöz (Der.) Türkiye Ekonomisi Sektörel Analizi. İmaj Yayıncılık, Ankara.
WORLD BANK- Data And Indicator 2018. https://data.worldbank.org/indicator/NV.IND.TOTL.CN
http://my.beykoz.edu.tr/serkang/files/2011/02/sanayi_devrimi.pdf