Kemer-Edremit (Burhaniye) Kazası ve Osmanlı Devleti’nin Zahire İaşesine Katkısı

XIX. yüzyılın ilk yarısında yürürlüğe konulan yeni uygulamalara kadar Osmanlı İmparatorluğu’nda başkent İstanbul’un iaşe gereksinimi ülkenin çeşitli bölgelerinden tedarik edilmekteydi. Bu bölgeler ürettikleri ürünlerden belli bir miktarı devlet tarafından yapılan alım için ayırmak zorundaydılar. Devletin talep ettiği iaşe maddeleri arasında zahire maddeleri önemli bir yer tutmaktaydı. Batı Anadolu bölgesinde yer alan Karesi Sancağı İstanbul’un ihtiyacı için zahire alımının yapıldığı yerlerden birisiydi. Sancağın merkez kazası olan Balıkesir ile birlikte diğer kazaları devlet tarafından yapılan talepleri karşılıyorlardı. Bu kazalardan birisi olan Kemer-Edremit (Burhaniye), Edremit ile birlikte devletin zahire iaşesinde sancak çapında öne çıkmaktaydı. Makalede, Kemer-Edremit üzerinden küçük ölçekli bir kıyı kazasının devletin zahire iaşesine yaptığı katkı incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı İmparatorluğu, İaşe, Zahire, Karesi Sancağı, Kemer-Edremit

Kemer-Edremit (Burhaniye) District And It’s Attribution to the Ottoman States Formal Cereal Grains Feeding

Until the new practices that to be enforced in the XIX th century, feeding necessity of Ottoman Emperorships capital city İstanbul, was being procured different regions of the country. These regions had to distribute some part of their products for the purchase of state. Between products which demand by the state administration, the grain materials were keeping an important place. The Karesi Province that located in the West Anatolia was one of the places that to be made purchased grain for İstanbul’s necessity. With the Balıkesir district, that center of the province, Karesi Province’s other districts was procuring demands which made by the state. With the Edremit, the Kemer-Edremit (Burhaniye) that one of this districts was coming out of grain purchase for the states formal demand. İn this article on the pattern of the Kemer-Edremit, a little sized seaside districts attribution to Ottoman states grain demand has been worked to analyze.

Keywords:

Ottoman Emperorship, Feeding, Grain, Karesi Province, Kemer-Edremit,

PDF

___

Burhaniye Şer’iyye Sicilleri (BRHŞS.) 1093, 1094, 1095-A, 1095-1,
Edremit Şer’iyye Sicilleri (EŞS.) 1243, 1246, 1247, 1248, 1249, 1250, 1251, 1252
ASLAN, İ. (2004) “XIX. Yüzyılnda Balıkesir’de Tarımsal Üretim ve Köylüler”, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
ÇAĞMAN, E. (2016) “18. Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul’un İaşesi ve Balkanların Önemi, Avrasya Etüdleri Dergisi”, Yıl: 2016, Sayı: 50, ss.127-151.
GENÇ, M. (2009) Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, İstanbul, Ötüken Yayınları.
GENÇ, S. (2004) “XVIII. Yüzyılda Karesi Sancağı’nda Hububat Kaçakçılığı”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:5 Sayı:7, Bursa, ss.49-60.
GENÇ, S. (2005) “XVIII. Yüzyılın İkinci Yarısında Karesi Sancağı’nda Hububat Üretim Ticareti ve İstanbul İaşesine Katkısı”, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
GÖKBİLGİN, T. (1992) “Boğaziçi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi C.6, İstanbul, ss.251-262.
GÜÇER, L. (2011) “XVI. Yüzyıl Sonlarında Osmanlı İmparatorluğu Dahilinde Hububat Ticaretinin Tabi olduğu Kayıtlar”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 13/1-4, ss.79-98
GÜRAN, T. (1986) “İstanbul’un İaşesinde Devletin Rolü, (1793-1839)”, İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt: 44, Sayı: 1-4, Yıl: 1986, İstanbul, ss.245-275
İNALCIK, H. (2011) Devlet-i Aliyye-I, Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-I, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
KARESİ VİLÂYETİNE MAHSÛS SÂLNÂME-1305, Balıkesri Vilâyet Matbaası 1305,
KORKMAZ, Ş. (2015) “Tanzimat Sonrası Çanakkale’nin İdari ve Nüfus Yapısı” Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı-3, ss.108-136
MANTRAN, R. (1990) 17. Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul C.I, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Enver Özcan, Ankara, TTK. Basımevi.
PAKALIN, M. Z. (1993) Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü-II, İstanbul, Milli Eğitim Basımevi,
TELLİOĞLU, Ö. (2015) “Karadeniz’de Osmanlı Hakimiyeti ve Rusya’nın Sıcak Denizlere İnme Faaliyeti” Tarih Okulu Dergisi, Yıl:8, Sayı. XXI, ss.195-212
TERZİ, A.T. (2000) Hazine-i Hassa Nezareti, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları
TUNCEL, M. (1993) “Çanakkale Boğazı” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi C.8, İstanbul, ss.199-203.
ÜNAL. M.A. (2011) Osmanlı Tarih Sözlüğü, İstanbul, Paradigma Yayıncılık.