Perge' den iki İtalya sigillata fragmanı

Two İtalian sigillcıta fragments from perge

Bu çalışmada Roma İmparatorluğu'nun doğusunda az rastlanan İtalyan sigillatasmm Perge -Batı Nekropolis'te bulunan iki örneği tanıtılmaktadır. Hellenistik ve Roma Dönemi mezar yapılarının ortaya çıkarıldığı Batı Nekropolis'in 159 no'lu parsele denk düşen kesiminde ele geçen söz konusu iki İtalyan sigillatasmdan ilki bir ağız, diğeri ise bir dip parçasıdır. Her iki parça da az mika ve kireç katkılı açık kırmızı hamurlu (Munsell 2.5YR5/8) ve parlak kırmızı astarlıdır (Munsell 10R4/8). Ağız parçası bir içki kabı formu olan modiolusa aittir. Dışa çekik ağızlı, dışa doğru üçgen biçiminde kalmlaştırılmış dudaklı ve içbükey gövdelidir. Ağız ve gövdenin dış yüzeyine rulet bezeme işlenmiştir. Perge'de bulunan modiolus parçasının en yakın örneklerine Arretium ve Korinth'te rastlanmıştır. Bu analojilerden yola çıkarak Perge'de bulunan modiolusun geç Augustus-erken Tiberius dönemine ait olduğu düşünülmektedir. İkinci buluntu olan dip parçası ise çok az bir profil kesiti sunabilmektedir. Korunagelen alt gövdesi dışa doğru açılmaktadır. Gövde üzeri üzüm salkımı şeklinde kabartmalarla süslenmiştir. Ancak, profilinin çok az korunagelmesi nedeni ile dip parçasının ne tür bir kaba ait olduğu kesinlik kazanamamıştır, fakat alçak kaide dipli bir içki kabı olduğu anlaşılabilmektedir. Buluntu, İtalyan sigillatalarmm Küçük Asya'da en fazla görüldüğü Augustus-Tiberius dönemlerine tarihlendirilebilir. Perge'de bulunan ağız ve dip parçası hamur yapıları, astar renkleri ve işçilikleri açısından benzer özellikler taşıdıkları için İtalya'da aynı atölyede (belki Arretium) üretilmiş olabilirler.İtalyan sigillatasmm Roma İmparatorluğu'nun doğusuna ihracatı özellikle Augustus-Tiberius Dönemleri'nde artış göstermektedir. Buna karşın İtalyan sigillatası Doğu Akdeniz'de hiçbir zaman yerel üretilen sigillatalarm yerini alamamıştır. Küçük Asia'da en fazla kullanım gören sigillatalar arasında İ.Ö. 2. yy. ortasında üretimi başlayan ESA ve ESC, İ.Ö. 1. yy. sonunda ardarda açılan ESB ve ESD gibi atölyeler olmuştur. Bu nedenle, kendi yerel sigillatalarmı üretmekte olan Küçük Asya ve diğer Doğu Akdeniz bölgeleri yoğun olarak İtalyan sigillatası ithal etme ihtiyacı duymamış olmalıdır. Bununla beraber, İtalyan sigillatasmm bazı doğu sigillataları üzerinde yadsınamaz bir etkisi olduğu da görülmektedir.Perge, şimdiye kadar İtalyan sigillatası buluntuları yayınlardan takip edilebilen tek Pamphylia kentidir. Perge'de az" sayıda İtalyan sigillatalarmın bulunduğu alanlar Konut Alanı, Güney Hamamı ve makalemizin konusu olan Batı Nekropolis'tir. İtalyan sigillatalarmın az sayıda ele geçmesi Perge ile İtalya arasında keramik alışverişinin sınırlı olduğunu göstermektedir. Diğer yandan, Batı Nekropolis'te İtalyan sigillatalarmm ele geçtiği kontekstteki diğer sofra kapları arasında başta SRSW ve daha sonra ESD üretimleri gelmektedir. Bu durum, Perge'nin sofra kabı ihracatının büyük bölümünü daha çok yakın çevresindeki üretim merkezlerinden karşıladığını göstermektedir. Kentin ihracat ve ithalat ilişkilerinde kentin doğusundan akarak Akdeniz'e dökülen Kestros Nehri'nin önemli bir kolaylık sağladığı düşünülmektedir.

PDF

___

Abbasoğlu 2007a H. Abbasoğlu, "Par-ha-a'dan Perge'ye", in: M. Alparslan et al. (eds.), Vita Belkıs Dinçol ve Ali Dinçol'a Armağan (2007) 21-26.
Abbasoğlu 2007b H. Abbasoğlu, "Perge 2006", Anmed 5, 2007, 54-58.
Abbasoğlu 2008 H. Abbasoğlu, "Perge 2007", Anmed 6, 2008, 58-62.
Abbasoğlu 2009 H. Abbasoğlu, "Perge 2008", Anmed 7, 2009, 61-69.
Atik 1995 N. Atik, Die Keramik aus den Südthermen von Perge (1995).
Bounegru 1996 O. Bounegru, "Notes sur les ateliers de Çandarlı", Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 33,-1996, 105-107.
Comfort 1938 H. Comfort, "Supplementary Sigillata Signatures in the near East", Journal of the American Oriental Society 58.1, 1938, 30-60.
Comfort 1982 H. Comfort, "Signatures and Decoration on Italian and Gaulish Sigillata at Sabratha", AJA 86.4, 1982, 483-507.
Crowfoot 1957 G. M. Crowfoot, "Roman and later wares, 3. Terra Sigillata general list, 4. Late Roman A, B and C wares", in: Crowfoot et al. (eds.), The objects from Samaria (1957) 306-361.
Çağlayan 2009 Ç. Çağlayan, Perge Antik Kentinde Suyun Kullanımı (İstanbul University Unpublished MA Thesis 2009).
Ettlinger et al. 1990 E. Ettlinger et al. (eds.), Conspectus Formarum Terrae Sigillatae Italico Modo Confectae (1990).
Fırat 1999 N. Fırat, Perge Konut Alanı Keramiği (İstanbul University Unpublished PhD Thesis 1999).
Fırat 2003 N. Fırat, "Perge Konut Alanı Kullanım Seramiği", in: C. Abadie-Reynal (ed.), Les Ceramiques en Anatolie Aux Epoques Hellenistique et Romaine (2003) 91-95.
Fulle 1997 G. Fulle, "The Internal Organization of Arretine Terra Sigillata Industry: Problems of Evidence and Interpretation", JRS 87, 1997, 111-115.
Kern 1963 J. H. C. Kern, "Römische Modioli des 1. Jahrhunderts n.Chr", Mnemosyne 16.4, 1963, 400-405.
Ling et al. 2002 R. Ling et al., The Insula of the Meander at Pompeii, Vol. 4 (2002).
Loeschke 1912 S. Loeschke, "Sigillata-topfefeien in Tschandarli", Mitt.DAI.Ath.Abt. 37, 1912, 342-407.
Malfitana 2002 D. Malfitana, "Eastern terra sigillata wares in the Eastern Mediterranean.
Notes on an initial quantitative analysis", in: F. Blonde et al. (eds.), Productions et diffusion en Mediterranee orientale (Chypre, Egypte et cote syro-palestinienne), Travaux de la Maison de l'Orient Mediterraneen 35 (2002) 133-.157.
Martin 2006 A. Martin, "Italian Sigillata in the East: two different models of supply (Ephesos and Olympia)", in: Malfitana et al. (eds.), Old Pottery in a New Century: Innovating Perspectives on Roman Pottery Studies (2006) 175-187.
Martini et al. 2008 W. Martini et al., "Der Flusshafen von Perge in Pamphylien", AA 2008.1, 163-179.
Oxe et al. 2000 A. Oxe et al., Corpus Vasorum Arretinorum: a catalogue of the signatures, shapes and chronology of Italian sigillata2 (2000).
Özdizbay 2008 A. Özdizbay, Perge'nin M.S. 1.-2. Yüzyıllardaki Gelişimi (İstanbul University Unpublished PhD Thesis 2008).
Poblome 1999 J. Poblome, Sagalassos Red Slip Ware: Typology and Chronology, Studies in Eastern Mediterranean Archaeology, Vol. 2 (1999).
Poblome 2004 J. Poblome, "Italian sigillata in the eastern Mediterranean", in: J. Poblome et al. (eds.) Early Italian Sigillata: The Chronological Framework and Trade Patterns; proceedings of the First International ROCT-Congress, Leuven, May 7-8, 1999 (2004) 17-30.
Poblome et al. 2005 J. Poblome et al., "Winning hearts, minds and stomachs?, Artefactual or artificial evidence for Romanization", Forum Archaeologiae 35.6, 2005, 1-2.
Poblome - Zelle 2002 J. Poblome - M. Zelle, "The Tableware Boom. A Socio-Economic Perspective from Western Asia Minor", in: C. Berns et al. (eds.), Patris und Imperium. Kültürelle und politische Identitât in den Stâdten der römischen Provinzen Kleinasiens in der frühen Kaiserzeit (2002) 275-287.
Poblome - Waelkens 2003 J. Poblome - M. Waelkens, "Sagalassos and Alexandria. Exchange in the Eastern Mediterranean", in: C. Abadie-Reynal (ed.), Les Ceramiques en Anatolie Aux Epoques Hellenistique et Romaine (2003) 179-191.
Robinson 1972 H. S. Robinson, "A Green-Glazed 'Modiolus' from Kenchreai", Hesperia 41.3, 1972, 355-356.
Roztovtzev 1963 M. I. Roztovtzev, The Social and Economic History of Roman Empire, Vol. 2 (1963).
Schneider 1996 G. Schneider, "Chemical Grouping of Roman Terra Sigillata Finds from Turkey, Jordan and Syria", in: S. Demirci et al. (eds.), Proceedings of the $29^{th}$ international Symposium on Archaeometry, Ankara (1996) 192-194.
Slane et al. 1993 K. W. Slane et al., "Compositional analysis (NAA) of Eastern Sigillata A and other wares from Tel Anafa", AJA 97, 1993, 325-326.
Slane et al. 1994 K. W. Slane et al., "Compositional analysis of Eastern Sigillata A and related wares from Tel Anafa (Israel)", JAS 21, 1994, 51-64.
Slane 2004 K. Slane, "Corinth: Italian sigillata and other Italian imports to the early colony", in: J. Poblome et al. (eds.), Early Italian Sigillata: The Chronological Framework and Trade Patterns,, BABESCH Supplement 10 (2004) 31-42.
Strabo Strabo, The Geography of Strabo, H. L. Jones (ed.) (1924).
Tekkök 2003 B. Tekkök, "Troy from the Julio-Claudian to the Flavian Period: its connections with the Mediterranean World", Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 38, 2003, 237-242.
White 2010 K. D. White, Farm Equipment of the Roman World (2010).
Wright-Jones 1980 K. S. Wright - R. E. Jones, "A Tiberian Pottery Deposit from Corinth", Hesperia 49.2, 1980, 135-177.

ISSN: 1301-2746
Yayın Aralığı: Yıllık
Başlangıç: 1996
Yayıncı: Koç Üniversitesi AKMED (Suna & İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Merkezi)