Principate döneminde kilikia garnizonu

The garrison of cilicia during the principate

Roma İmparatorluğu Kilikia Eyaleti'nin kendi garnizonunun varlığı konusunda uzun süredir şüpheler bulunmasına karşın, kanıtlara ilk kez 2004 yılında ulaşıldı. O yıl yayımlanan bu epigrafik metinden cohors IHI Gallorum equitata'nın İ.S. 121 yılında eyalette hizmet verdiği ve eyaletin o güne kadar tanımadığımız Calpurnius Cestianus adlı bir valinin yönetimine girdiği anlaşıldı. Söz konusu belge, Roma Dönemi'nin Anadolu'sunu çalışan bilim adamlarınca pek bilinmediğinden, bu makale konuya açıklık kazandırmak amacıyla kaleme alınmıştır.Çalışmamızda, Kilikia Eyaleti'nin İmparatorluk döneminin erken ve orta evrelerinde sahip olduğu garnizon yapısı; Roma İmparatorluğu'nun taşra idari sistemi dâhilinde, Kilikia Eyaleti'nin statüsü ve Roma ordusunun Kilikia gibi bir eyalete hizmet veren garnizon türü olan auxilia birimleri irdelenmiştir.Ardından, cohors IHI Gallorum equitata'nın Kilikia Eyaleti'ndeki varlığına işaret eden kanıtlar incelenerek, bu birimin tarihçesi ve Kilikia'ya geliş ve ayrılış tarihleriyle ilgili bilgiler gözden geçirilmiş; Kilikia'da varlığı saptanan diğer tek garnizon olan cohors IV Hisparıorum (Fequitata) da yine eyalete geliş ve ayrılış tarihleriyle birlikte değerlendirilmiş; Kilikia Eyaleti garnizonunun muhtemel rol ve işlevi sorgulanmıştır. Elimizde mevcut bilgilere göre, erken ve orta Roma İmparatorluk döneminde eyalette asayiş ve düzenle ilgili birincil sorumluluk, yerel olarak seçilen sivil memurların üzerindeydi ve daha ciddi durumlarda kullanılmak üzere ise valinin emrine tek bir auxilium birimi veriliyordu. Henüz başlangıcı bilinmeyen bir tarihten itibaren Kilikia'ya yerleşen cohors VI Hisparıorum, Traianus'un Parth Savaşı'na kadar eyalette kalmış ve muhtemelen bu tarihte yerini cohors IHI Gallorum'^ bırakmış, ki bu birim de İ.S. 132-135 yıllarındaki İkinci Yahudi Ayaklanması'na kadar bölgedeki varlığını sürdürmüş olabilir. Cohors VI Hisparıorum olasılıkla yeni Kilikia Eyaleti'nin ilk garnizonu idi ve cohors IHI Gallorum eyaletten ayrıldıktan sonra yerine bir başka birimin gelmiş olması muhtemeldir. Fakat burada dikkat çeken konu, Roma Cumhuriyet Dönemi'nde ve de sonra İ.S. 3. yy.'da namlı korsanların ve haydutların yuvası haline gelmiş bir eyalette, kuruluşundan itibaren en azından 2. yy.'m başlarına kadar giden bir dönemde, topu topu 480 ila 600 adamdan müteşekkil tek bir auxilium biriminden oluşan şaşırtıcı derecede küçük bir garnizon bırakılmış olmasıdırMakalenin sonunda, Anadolu'nun çoğu için geçerli olduğu üzere, Kilikia'daki auxilia birimlerinin fiziksel olarak nerede konuşlandığına dair hiçbir net bilgi mevcut olmamasına dikkat çekilmiş; askerlerin, kentsel ve kırsal alanlarda halk arasında konaklatıldıkları ya da çoğunluğu Dura Europos örneğindeki gibi bir kentsel alanda veya Gordion örneğindeki gibi sabit askeri yerleşimde konuşlandırılmış olabilecekleri olasılığı üzerinde durulmuştur.

___

  • Austin - Rankov 1996 N. J. E. Austin - B. Rankov, Exploratio: military and political intelligence in the Roman World (1996)
  • Bennett 2006 J. Bennett, "The Origins and Early History of the Pontic-Cappadocian Frontier", AnatSt 56, 2006, 77-92.
  • Bennett 2007 J. Bennett, "The Roman Army in Lycia-Pamphylia", Adalya 10, 2007, 131-153.
  • Bennett 2010 J. Bennett, "Auxiliary Deployment during Trajan's Parthian War: some neglect-ed evidence from Asia Minor", Collections Latomus 323, 2010, 423-445.
  • Bennett 2011 J. Bennett, "The Regular Roman Auxiliary Regiments formed from the Provinces of Asia Minor", Anatolica 37, 2011, 251-274.
  • Bennett - Goldman 2008 J. Bennett - A. L. Goldman, "Roman Military Occupation at Yassihöyük (Gordion), Ankara Province, Turkey", Antiquity 81/314 (on-line http://antiquity. ac.uk/ProjGall/ bennett/index.html).
  • Bennett - Goldman 2009 J- Bennett - A. L. Goldman, "A Preliminary Report on the Roman Military Presence at Gordion, Galatia", in: A. Morillo - N. Hanel - E. Martin (edcl), Limes XX: Estudios Sobre La Frontera Romana (2009) 1605-1616.
  • Brelaz 2005 C. Brelaz, La securite publique en Asie Mineure sous le Principat (Ier-IIIeme s. ap. J.-C) (2005).
  • Cheesman 1914 G. L. Cheesman, The Auxilia of the Roman Army (1914).
  • Dagron - Feissel 1987 G. Dagron - D. Feissel, Inscriptions de Cilicie (1987).
  • Freeman 1986 P. Freeman, "The Province of Cilicia and its Origins", in: P. Freeman -D. Kennedy (edd), The Defence of the Roman and Byzantine East (1986) 253-275.
  • Gregory 1995 S. Gregory, Roman military architecture on the eastern frontier (1995).
  • Holder 1980 P. A. Holder, Studies in the Auxilia of the Roman Army from Augustus to Trajan (1980).
  • Holder 2003 P. A. Holder, "Auxiliary Deployment in the Reign of Hadrian", in: J. J. Wilkes (ed), Documenting the Roman Army: studies in honour of Margaret Roxan (2003) 101-145.
  • Littmann - Magie - Stuart 1921 E. Littmann - D. Magie - D. R. Stuart, Syria: publications of the Princeton University Archaeological Expeditions to Syria in 1904 and 1909- Division III, Greek and Latin Inscriptions (1921).
  • Magie 1950 D. Magie, Roman Rule in Asia Minor to the end of the third century after Christ (1950).
  • Mitchell 1993 S. Mitchell, Anatolia: Land, Men and Gods in Asia Minor I: the Celts and the impact of Roman rule (1993).
  • Oktan 2011 M. Oktan, "The route taken by Cilicia to Provincial Status: why and when?", Olba 19, 2011, 267-286.
  • Pferderhirt 2004 B. Pferdehirt, Römische militârdiplome und entlassungsurkunden in der sammlung des Römisch-Germanischen Zentralmuseums (2004).
  • Pollard 2000 N. Pollard, Soldiers, Cities, and Civilians in Roman Syria (2000).
  • Ritterling 1927 E. Ritterling, "Military forces in the Senatorial Provinces", JRS 17, 1927, 28-32.
  • Remy 1986 B. Remy, L'Evolution Administrative de L'Anatolie aux trois premiers siecles de Notre ere (1986).
  • Remy 1988 B. Remy, Les Fastes Senatoriaux des provinces romaines d'Anatolie au haut-Empire (1988).
  • Remy 1989 B. Remy, Les Carrieres Senatoriales dans les provinces romaines d'Anatolie au haut-Empire (1989).
  • Roxan 1976 M. Roxan, "Pre-Severan Auxilia named in the Notitia Dignitatum', in: R. Goodburn - P. Bartholomew, Aspects of the Notitia Dignitatum (1976) 59-78.
  • Saddington 1982 D. Saddington, The Development of the Roman Auxiliary Forces from Caesar to Vespasian (49 BC-AD 79) (1982).
  • Sayar 2000 M. H. Sayar, Die Inschriften von Anazarbos und Umgebung (= IK 56) (2000).
  • Sherk 1955 R. K. Sherk, "The inermes provinciae of Asia Minor", AJPh 76, 1955, 400-413.
  • Sherwin-White 1985 A. N. Sherwin-White, The Letters of Pliny Oxford (3rd corrected edition: 1985).
  • Southern 1989 P. Southern, "The Numeri of the Roman Imperial Army", Britannia 20, 81-140.
  • Spaul 2000 J. Spaul, Cohors 2 (2000).
  • Speidel 1977 M. P. Speidel, 'The Roman Army in Arabia', ANRW, 2.8, 687-730 (= M. P. Speidel, Roman Army Studies (1984) 229-272.
  • Syme 1969 R. Syme, "Legates of Cilicia under Trajan", Historia 18, 1969, 352-366.
  • Wei£ 2006 P. Wei£, "Die Auxilien des syrischen Heeres von Domitian bis Antoninus Pius: Eine Zwischenbilanz nach den neuen Militârdiplom", Chiron 36, 2006, 249-356.
  • WeiJS - Speidel 2004 P. Wei£ - M. P. Speidel, "Das erste Militârdiplom für Arabia", ZPE 150, 2004, 253-264.
  • Wolff 2003 C. Wolff, Les Brigands en Orient sous le Haut-Empire Romain (2003).