TÜRKÇENİN YABANCILARA ÖĞRETİLMESİNDE PARAGRAF YAZIMI

Tarihsel bağlamda Türkçeyi yabancılara öğretmeyi amaçlayan Karahanlı döneminde Kâşgarlı Mahmud’un Dîvânü Lugåti’t-Türk ve Osmanlı döneminde ise ilk Türkçe öğretim kitabı olan Kanunî Sultan Süleyman’ın Sadrazamı İbrahim Paşa’ya sunulan Türkçenin temel kurallarını sade bir dil ile anlatan Bergamalı Kadri tarafından hazırlanan Müyessiretü’l-Ulûm eseri olmak üzere çeşitli eserler yazılmıştır. Sözlük veya karşılaştırmalı bilgiler içeren bu eserler tam bir Türkçe öğretim kitabı anlamında kullanılmamıştır. Günümüz Türkiye Türkçesi yazı dilinin kaynağını oluşturan 1911’de Yeni Lisan Hareketi ile İstanbul Türkçesi esas alınarak yeni bir yazı dili meydana getirilmesinden bu yana Türkçe öğretimi amaçlanan coğrafya ve bu güne kadar hazırlanan öğretim malzemeleri açısından çok çeşitlilik ve gelişme göstermektedir. Bu amaçla hazırlanan eserler incelendiğinde Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metninde öngörülen çıktı becerilerinden olan yazma konusunu çeşitli yönleriyle ele alarak paragraf ve devamında makale yazımını öğretme konusunda kifayetsiz kaldığı gözlemlenmiştir. Özellikle Özerk Düzey (C1) ve Ustalık Düzeyinde (C2) üretim açısından Avrupa Dil Sınavı Hazırlayanlar Birliği (ALTE) ve Dil Değerlendirme Sistemi (DIALANG) ölçekleri göz önüne alındığında Türkçe öğretmeyi amaçlayan kitaplarda paragraf yazma alıştırmalarının detaylanarak yazma tekniklerinin artırılması sonucuna varılmıştır. Çalışmamız bu konu da hem öğreticiler hem de müfredat yazıcılar için bir model önerisi gayreti gütmektedir.

Teaching Foreigners Paragraph Writing in Turkish

Numerous attempts have been made in history to teach Turkish to foreigners such as the Dīwān Lughāt al-Turk by Mahmud al-Kashgari during Kara-Khanid Period and the first Turkish book during Ottoman Empire period, prepared by Kadri of Bergama Müyessiretü’l-Ulûm which was presented to the Sultan Suleiman the Magnificient's Minister Ibrahim Pasha. The book was intended to give simple information about Turkish grammar rules. In the form of dictionaries and comparative studies, these works were not used exactly in the sense of a course book teaching Turkish. Since the New Language Movement in 1911, which constituted the basics of the present day written Turkish based on Istanbul Turkish, several progress and varieties of materials within the aimed geographical regions in the field of teaching Turkish have been accomplished. When the materials prepared for this purpose examined, an observation about the inadequacy of teaching materials in terms of paragraph writing leading to writing an essay, as one of the output achievement skills of the four, has been made based on The Common European Framework of Reference for Languages; CEFR. Thus, considering the expectations of ALTE and DIALANG scales, particularly for C1 and C2 levels, it is concluded that we should first add and then increase the activities of paragraph writing in teaching Turkish as a foreign language, detailing the techniques. Our study, therefore, mainly focuses on creating a model for both teachers and curriculum designers.

___

  • 1. MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Çeviri Komisyonu (2009) Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni Öğrenme-Öğretme-Değerlendirme, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları, Ankara.
  • 2. Evans, J. (2001). Introduction: learning and teaching the complexities of writing. In Janet Evans (Ed.), Writing in the Elementary Classroom: A Reconsideration. Portsmout, NH: Heinemann.
  • 3. Harris, Graham ve Mason, (2003). Self Regulated Strategy Development in the Classroom: Part of a balanced approach to writing instruction for students with disabilities. Focus on Exceptional Children, 35, 2-16.
  • 4. Bryson, F. K. (2003). An examination of two methods of delivering writing instruction to fourth grade students. Unpublished master thesis,Texas Woman’s University, Texas. (UMI No: 1417565).
  • 5. Pritchard, R. J., Honeycutt, R. L. (2007). Best practices in implementing a process approach to teaching writing. In S. Graham, C. A. MacArtur, J. Fıtzgerald (Eds.). Best practices in writing instruction. (28-49). – New York: Guilford Press.
  • 6. Güneş, Firdevs (2014). Yabancı Dil Olarak Türkçe Yazma Öğretimi: Yaklaşım ve Modeller. Sayfa: 338-362 Ed: Abdullah Şahin: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi: Kuramlar, Yaklaşımlar, Etkinlikler. – Ankara: Pegem Akademi.
  • 7. Şahin, A. (2016). “Yaratıcı yazma”. İlk ve ortaokullarda Türkçe öğretimi (Ed. F. Susar Kırmızı). – Ankara: Anı Yayıncılık. – S. 273-308.