İslamofobi Bağlamında İslam Karşıtı Söylemlerin Batı Dünyasındaki Yansımaları: Norveç Örneği -Karikatür Krizi ve Berwick Terör Saldırısı

Bu makalenin amacı, Avrupa’da son zamanlarda artış gösteren İslamofobi ve Anti-İslamizm bağlamında Müslümanlara yönelik İslam karşıtı söylemlerin Norveç toplumundaki yansımalarını analiz etmektir. Bu çerçevede çalışmada, yakın tarihsel zemin dikkate alınarak önce Norveç’te ifade ve din özgürlüğü konusu ele alınmış, akabinde İslam’ın nasıl algılandığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Daha sonra İslamofobi’nin genel perspektiften tarihsel gelişimi üzerinde durularak, Norveç’te ırkçı ve dışlayıcıcı İslam karşıtı söylemler ve bunları besleyen sosyo-politik unsurlara dikkat çekilmiştir. Bu söylemler ile Norveç toplumunu derinden etkileyen “2006 Karikatür Krizi” ve “2011 Berwick Terör Saldırısı” gibi iki önemli olay arasındaki bağlantılar üzerinde durulmuş, her bir olayın Norveç toplumundaki etkileri ve Müslümanlara yönelik yansımaları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Norveç, İslamofobi, İslam, Karikatür Krizi, Berwick Terör Saldırısı

REFLECTIONS OF ANTI-ISLAMIC RHETORIC IN THE CONTEXT OF ISLAMOPHOBIA IN THE WESTERN WORLD: NORWEGIAN SAMPLE CARTOON CRISIS AND BREVIK TERROR ATTACK

The aim of this article is to analyze the reflections of anti-Islamic rhetoric, in Norwegian society, towards Muslims in the context of Islamophobia and Anti-Islamism, which have recently increased in Europe. In this context, by taking the near-historical background into consideration, this paper first examines the issues of freedom of expression and freedom of religious believes in Norway, then it tries to analyze how Islam is perceived in this country. Thirdly, by exploring the history of Islamophobia from a general perspective, it pays attention on anti-Islamic rhetoric and socio-political factors reinforcing it. Finally, the paper explores the links between this rhetoric and recent events such as “Cartoon Crisis” and “Berwick Terror Attack” and discusses how each one of such events affect the Norwegian society and Muslims living in that country.

Keywords:

Norway, Islamophobia, Islam, Cartoon Crisis, Berwick Terror Attack,

PDF

___

Akçalı-Toker, Selda-Huriye. “22 July, Oslo, Norway: The Society Investigate Itself The Case Of Breivik Attack”. The Journal of Academic Social Science Studies 5/7 (2012): 27-48.
Akgönenç, Oya. “İslama Fobya İle Mücadele”. İslamofobi Kolektif Bir Korkunun Anatomisi (Sivas, 18-19 Kasım 2011). Ed. Osman Alacahan v.dğr. 13-20. Ankara: Kemal İbn-i Hümam Vakfı Yayınları, 2012.
Aouragh-Seymou, Miriyam-Richard. “After Oslo: Europe, Islam and the Mainstreaming of Racism”. Erişim: 30 Haziran 2014. www.jadaliyya.com.
Bat Ye’Or. Eurabia: The Euro-Arab Axis. Londen: Fairleigh Dickinson, 2005.
Bawer, Bruce. While Europe Slept: How Radical Islam is Destroying the West From Within. NewYork: Knopf Doubleday, 2007.
Berwick, Andrew Behring. “2083–A European Declaration of Independence”. Erişim: 10 Mayıs 2017. https://fas.org.
Bloul, Rachel A. “Anti-Discrimination Laws, Islamophobia, and Ethnicization of Muslim Identities in Europe and Australia”. Journal of Muslim Minority Affairs 28/1 (2008): 7-25.
Buehler, Arthur F. “İslamofobi: Batı’nın Karanlık Tarafının Bir Yansıması”. Trc. Mehmet Atalay. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 55/1 (2014): 123-140.
Bulaç, Ali. “İslamafobia’nın Zihni Arkaplanı Avrupa’nın Hıristiyan kimliği ve İslam”. İslamofobi Kolektif Bir Korkunun Anatomisi (Sivas, 18-19 Kasım 2011). Ed. Osman Alacahan v.dğr. 157-174. Ankara: Kemal İbn-i Hümam Vakfı Yayınları, 2012.
Canatan, Kadir. “İslamofobi ve Anti-İslamizm: Kavramsal ve Tarihsel Bir Yaklaşım”. Batı Dünyasında İslamofobi ve Anti-İslamizm. Ed. Kadir Canatan v.dğr. 19-32. Ankara: Eski Yeni Yayınları, 2007.
Cappelen Damm. “Religioner og Livssyn”. Erişim: 22 Ocak 2015. http://radardigital.cappelendamm.no.
Christensen, Elise Grimsrud. Fremstillinger av Den Andre i en Norsk-Muslimsk Kontekst. Oslo: Universitetet i Oslo Press, 2010.
Cücük, Hasan. “İslamofobi İle Mücadelede Norveç Örneği”. Erişim: 10 Temmuz 2014. http://www.aksiyon.com.tr.
Den Norske Kirke. Religionsfrihet og Religionspolitikk Delrapport. Oslo: Kirkens İnformasjonstjeneste, 2001.
Den Norsk Kirke. “Religious Leaders in Norway Denounce the Publication of Caricatures”. Erişim: 03 February 2014. http://www.kirken.no.
Det Norske Kongehus. “Kong Haralds Tale”. Erişim: 120 Haziran 2013. http://www.kongehuset.no.
Diva, “The Bomb Attack in Oslo and the Shootings at Utøya, Norway, 2011”. Erişim: 15 Haziran 2014. http://www.regjeringen.no.
Divendal, Iris. Breivikde Islam en het Westen: Een studie naar culturele stereotypen in Anders Breiviks Europese Onafhankelijkheidsverklaring. Yüksek Lisans Tezi. Humanities Universiteit, 2013.
Donnelly, Laura. “Norway Attacks: National Front Member Suspended For Defending Anders Behring Breivik”. Erişim: 20 Mayıs 2015. http://www.telegraph.couk.
DW.COM, “Avrupa Konseyi De Norveç’i Uyarmıştı”. Erişim: 27 Aralık 2015. http://www.dw.de.
Erdoğan, M. Murat. “Batı Dünyasında İslamofobi ve Yeni Mücadelenin Psikolojik Alanı”. Stratejik Düşünce Ekim (2012): 20-25.
Evkuran, Mehmet. “Bir Kimlik Politikası Olarak İslamofobi”. İslamofobi Kolektif Bir Korkunun Anatomisi (Sivas, 18-19 Kasım 2011). Ed. Osman Alacahan v.dğr. 163-177. Ankara: Kemal İbn-i Hümam Vakfı Yayınları, 2012.
Gurbetteyim. “İslamofobi’yi Araştıran Prof. GeIsser: Norveçli Teröristin İslam Karşıtı Olması Tesadüf Değil”. Erişim: 18 Haziran 2014. http://www.gurbetteyim.com.
Haberler.com. “Norveç’te Pakistanlı Din Adamına Bıçaklı Saldırı”. Erişim: 16 Haziran 2014. http://www.sondakika.com.
Harman, Ömer Faruk. “Din ve Vicdan Hürriyeti”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 9: 320-322. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
Hassanpour, Jila. “Kritikk og Krenkelse”. Erişim: 10 Ekim 2014. http://www.irn.no.
Hıdır, Özcan. “Norveç Olayı ve Avrupa’nın İslâm ve Müslümanlarla Sınavı”. Mostar 79/6 (2011): 28-32.
Hindustan Times. “Norway Killer İnsane: Lawyer”. Erişim: 15 Nisan 2015. https://www.hindustantimes.com.
Hoyre. “Hvordan Kan Vi Alle Bidra”. Erişim: 26 Haziran 2013. http://www.hoyre.no.
Hoyre. “En Nasjonal Tragedie”. Erişim: 26 Haziran 2013. http://www.hoyre.no.
Huffpost. “French Richard Milletnorway Anders Berwick”. Erişim: 20 Haziran 2016. http://www.huffingtonpost.couk.
İnanç-Çetin, Zeynep–Selvet. “Avrupa’nın Kendine Dönen Silahı: Dışlayıcılık ve Ayrımcılık”. Stratejik Düşünce Enstitüsü Aralık (2011): 1-36.
İndependent. “English Defence League Warns UK Could Face Attacks”. Erişim: 27 Haziran 2015. http://www.independent.couk.
Jacobsen, Christine, M. “Theory And Politics in Research On Muslim Immigrants in Norway”. Journal for the Scientific Study of Islam 3/2 (2008): 27-52.
Jacobsen-Leirvik, Christine-Oddbjørn. “Norway”. Yearbook of Muslims in Europe. Ed. Jørgen Nielsen v.dğr., 4: 441-454. Boston: Brill Leiden, 2012.
Kalın, İbrahim. “Medeniyetler Çatışması’nın Yeni Cephesi: İslamofobi”. Erişim: 12 Kasım 2013. http://haber.Star-gazete.com.
Kaya, Ayhan. “İslamofobi Karşısında Kurulması Gereken Söylemin İpuçları”. Mostar 79/6 (2011): 34-37.
Kirman, M. Ali. “İslamofobinin Kökenleri: Batılı mı Doğulu mu?”, Journal of Islamic Research 21/1 (2010): 21-39.
Komisyon. “Ülkelerin İhlal Karneleri: Norveç”. UHİM Uluslar Arası Hak İhlalleri İzleme Merkezi Raporu. Erişim: 23 Nisan 2014. http://www.uhim.org.
Kuyucuoğlu, İsa. “Danimarka’da Karikatür Krizi ve Yankıları”. Batı Dünyasında İslamofobi. Ed. K.adir Canatan v.dğr. 405-434. Ankara: Eski Yeni Yayınevi, 2007.
Kværne-Vogt, Per-Kari. Religionsleksikon. Oslo: Cappelen Akademisk, 2002.
Leirvik, Oddbjørn. “Muslims in Norway: Value Discourses and Interreligious Dialogue”. Tidsskrift For Islamforsknin 8/1 (2014): 137-616.
Leirvik, Oddbjørn. “The Cartoon Controversy in Norway: The New Christian Right and Liberal Fundamentalism Confronting Islam?”. Fundamentalism in the Modern World. Ed. Ulrika Mårtensson. 2: 125-146. London: I.B. Tauris, 2011.
Leirvik, Oddbjørn. ”Kvar Var Karikatursaka Eit Bilete På?”. Kirke og Kultur 11/2 (2006): 147-160.
Leirvik, Oddbjørn. “Christianity and Islam in Norway: Politics of Religion and Interfaith Dialogue”. Canadian Diversity 4/3 (2005): 7-10.
Leirvik, Oddbjørn. Religionspluralisme: Mangfald, Konflikt og Dialog i Norge. Oslo: Pax Forlag, 2010.
Mala-Goodman, Elisa-David. “At Least 80 Dead in Norway Shooting”. Erişim: 18 Haziran 2014. http://www.nytimes.com.
Michelsen, Ole Jakob. En Analyse av Stopp Islamiseringen av Norge (SIAN) Sin Anti-Islamske Diskurs. Yüksek Lisans Tezi. Üniversitetet i Oslo, 2012.
Millet, Richard. Langue Fantôme: Essai Sur la Paupérisation de la Littérature: Suivi de Éloge Littéraire d'Anders Breivik. Paris: Roux Yayıncılık, 2012.
Milliyet. “Çokkültürlü Norveç Breivik’i Hak Etti”. Erişim: 20 Haziran 2016. http://www.milliyet.com.tr
Nairaland. “Norway Muslims Protest Prophet Pig Cartoon”. Erişim: 18 Ekim 2014. http://www.nairaland.com.
Nettavisen. “Dra Tilbake Dit Du Kommer Fra”. Erişim: 17 Hairan 2014. http://www.nettavisen.no.
Nielsen, Nikolaj. “Growing Racism Spurs Rise in Extremist Parties, Commission Says”. Erişim: 22 Aralık 2014. http://euromed-migrasyl.blogspot.com.tr.
Norsk Rikskringkasting. “Linda Alzaghari Ble Muslim”. Erişim: 25 Eylül 2014. http://www.nrk.no.
Norsk Rikskringkasting. “Fant Allah på Utøya”. Erişim: 25 Eylül 2014. http://www.nrk.no.
Norsk Rikskringkasting. “Som et Mareritt”. Erişim: 27 Eylül 2014. http://www.nrk.no.
Norsk Rikskringkasting. “Muslimer Ble Hetset Etter Terroren”. Erişim: 27 Eylül 2014. http://www.nrk.no.
Norsk Rikskringkasting. “Uten Tvil”. Erişim: 20 Nisan 2015. https://www.nrk.no.
Oftestad, Bernt T. Den Norske Statsreligionen. Kristiansand: Høyskole Forlaget, 1998.
Önal, Recep. Avrupa’da İslam ve Müslüman Azınlıklar. Bursa: Emin Yay., 2017.
Öney, Sezin. “Vicdanın İslamofobi, ‘Yabancı’ Korkusu ve Aşırı Sağın Şeytan Üçgeninde Kaybı: Avrupa’nın Değişen Zihin Coğrafyası”. Mostar 79/6 (2011): 38-41.
Özay, Başak. “Avrupa'da Aşırı Sağ Alarmı”. Erişim: 28 Kasım 2014. http://www.dw.de.
Polis Akademisi Uluslararası Terörizm ve Sınıraşan Suçlar Araştırma Merkezi. “Norveç’te Terör ve Berwick’in Manifestosu”. Erişim: 23 Nisan 2014. http://utsam.org.
Rasmussen, Tarald. “Religion i Norge”. Store Norske Leksikon. Ed. Petter Henriksen vdğ. 11: 240-243. Oslo: Kunsskapsforlaget, 2005.
Repstad, Pål. “Fra Lov Til Lønnkammer?-Religion Og Livssyn i Dagenns Norge”. Det Norske Samfunn. Ed. Ivar Frønes v.dğr. 371-392. Oslo: Gyndendal Norsk Forlag, 2010.
Sayın, Abdullah. “Müslümanların Masumiyeti Filmi”. Erişim: 28 Kasım 2014. http://akademikperspektif.com.
Stensvold, Anne. “Amerikansk Vekkelses: Kristendom i Norge”. Norges Religions Historie. Ed. Arne Bugge Amundsen. 342-355. Oslo: Universitetsforlaget, 2005.
Stensvold, Anne. “From Monopoly to Pluralism: Norwegian State Religion in the Modern Era”. Erişim: 29 Ekim 2017. http://kotor-network.info.
Strabac-Valenta, Zan-Marko. “Attitudes toward Muslims in Norway”. Islamofobia in The West. Ed. March Helbling. 56-69. London: Routledge, 2012.
Store Norske Leksikon. “Terrorangrepene i Norge 22. Juli 2011”. Erişim: 25 Haziran 2013. https://snl.no.
Synnestvedt, Marita. “Ikke et Angrep på Norge–Men Misbruk av Ytringsfriheten”. Erişim: 18 Haziran 2013. http://kontrovers.no.
Şerif, Muhammed. “İslamofobi: Nedenleri, Etkileri ve Çözümü”. Erişim: 20 Kasım 2013. https://dogruhaber.com.tr.
Themes, Kiwi. “Politisk Terror i Norge Etter 1945”. Erişim: 15 November 2014. www.motmakt.no.
Unite Against Fascism. “Norway Massacre Suspect Claimed EDL Discussions”. Erişim: 10 Haziran 2015. http://uaf.org.uk.
Under Samme Himmel. “Aktuelle Spørsmål: Karikaturtegning Karikaturer av Profeten Muhammed”. Erişim: 25 Eylül 2014. Http://undersammehimmel. cappelendamm.no.
UTROP. “Mulimer Føler Seg Mistenkeliggjort”. Erişim: 15 Haziran 2014. https://www.utrop.no.
Ünal, Şeref. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi. Ankara: TBMM Basımevi, 1995.
VG Nett. “Kadra: Muslimer Ble Jaget Nedover Gatene”. Erişim: 15 Haziran 2014. http://www.vg.no.
VG Nett. “Hold Sammen–Hold Hender”. Erişim: 19 Mart 2013. http://www.vg.no
Vogt, Kari. “Islam”. Store Norske Leksikon. Ed. Petter Henriksen vdğ. 7: 617-623. Oslo: yy., 2005.
Vogt, Kari. Kommet for Å Bli. Oslo: Cappelens Forlag As, 1995.
Yanarışık, Oğuzhan. “Geliyorum Diyen Felaket: Norveç Katliamı”. Erişim: 15 Kasım 2013. http://akademikperspektif.com.
Yılmaz, Ömer. “Avrupa Birliği Üye Ülkelerinin Ulus Anayasalarında Din ve Vicdan Özgürlüğü”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11/1 (2007): 299-315.