Ferit ÇELİK, Gülcan KUBA

Van Bölgesi'nde Yetiştirilen Erik (Prunus domestica L.) Genotiplerinin Agro Morfolojik Özellikleri

Bu çalışma, Van bölgesinde doğal olarak yetişen erik genotiplerinin ve bölgedeki biyolojik çeşitliliğinin belirlenmesi amacıyla 2010 ve 2011 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Mevcut erik genotiplerinin fenolojik, pomolojik ve morfolojik özellikleri değerlendirilmiş ve iki yıl boyunca toplam 45 genotip gözlemlenmiştir. İncelenen genotipler arasında, 10 ümitvar erik genotipi seçilmiştir. Ümitvar genotiplerin tomurcuk patlamasının 5-26 Nisan tarihleri arasında tarihinin değiştiği, çiçeklenme tarihlerinin 30 Nisan - 14 Mayıs tarihleri arasında değiştiği; tam çiçeklenme tarihlerinin 03-17 Mayıs tarihleri arasında değiştiği; çiçeklenme sonunun 11-24 Mayıs tarihleri arasında değiştiği; ve hasadın 01 Ağustos-10 Eylül tarihleri arasında değiştiği belirlenmiştir. Ümitvar genotiplerin meyve ağırlıkları 8.66-25.59 g; meyve çapının 22.29-31.22 mm; meyve uzunluğu 22.98-35.86 mm, meyve yüksekliği 23.16-33.32 mm; tohum ağırlığı 0.59-1.45 g arasında; tohum genişlikleri mm 9.56-19.23 mm; ve tohum uzunlukları 11.91-20.97 mm arasında değişmiştir. Meyve hacimleri 12.00-32.00 cm³ arasında; meyve yoğunluğu ise 0.80-1.53 g / cm³; meyve eti / tohum oranı% 11.50-23.09; meyve suyu titre edilebilir asitlik değerleri% 0.89-2.62 arasında; pH değeri 3.75-4.08 arasında; toplam suda çözünebilir kuru madde içeriği (SÇKM) 10.5-15.5 Briks°; C vitamini içeriği 9.84-29.80 mg / 100g arasında; ağaç taç yüksekliği 2.30-6.00 m arasında; ve ağaç taç genişliği 2.30-7.40 m arasında bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Van, Biyolojik çeşitlilik, Erik, Van

Agro morphological Properties of Plums (Prunus domestica L.) Genotypes Grown in Van Region

This study was conducted in the years 2010 and 2011 to determine plum genotypes naturally grown in Van region and to identify biological diversity in the region. Phenological, pomological and morphological properties of available plum genotypes were assessed and a total of 45 genotypes were monitored for two years. Among the investigated genotypes, 10 were selected as promising plum genotypes. Budburst dates of promising genotypes varied between 5-26 April, initiation of flowering dates varied between 30 April - 14 May; full-bloom dates varied between 03-17 May; end of flowering dates varied between 11-24 May; and harvest dates varied between 01 August-10 September. Fruit weights of promising genotypes varied between 8.66-25.59 g; fruit widths between 22.29-31.22 mm; fruit lengths between 22.98-35.86 mm; fruit heights between 23.16-33.32 mm; seed weights between 0.59-1.45 g; seed widths between 9.56-19.23 mm; seed lengths between 11.91-20.97 mm; fruit volumes between 12.00-32.00 cm³; fruit densities between 0.80-1.53 g cm-3 fruit flesh/seed ratios between 11.50-23.09%; fruit juice titratable acidity values between 0.89-2.62%; pH values between 3.75-4.08; total soluble solids contents (TSSC) between Brix° 10.5-15.5; vitamin C contents between 9.84-29.80 mg 100g-1, tree canopy heights between 2.30-6.00 m; and canopy widths between 2.30-7.40 m.

Keywords:

Biological diversity, Plum, Van,

PDF

___

Ağaoğlu YS, Tuncel N, Söylemezoğlu G (1995). Effects of different packaging materials on cold storage of same plum cultivars. Doğa-Tr-J. Of Agriculture and Forestry. (16):15-21.
Anonymous (2002). For The Conduct of Tests For Distinctness, Uniformity And Stability Europeaen Plum, (Prunus domestica L.).UPOV Geneva.
Anonymous (2010) Bitki genetik kaynaklarının korunması ve kullanımı. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak, Ankara.Arvas M (2005). Van Ekolojik Koşullarında Bazı Standart Erik Çeşitlerinin Meyve Özelliklerinin Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Aşkın M, Koyuncu MA (1992). Van ve çevresinde yetiştirilen bazı mahalli erik çeşitlerinde biyolojik çalışmalar. Türkiye 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongesi 13-16 Ekim, İzmir, Cilt1 (Meyve ): 17-23.
Ayanoğlu H, Sağlamer M, Onur C (1992). Akdeniz bölgesi can erik seleksiyonu. I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 13-16 Ekim, İzmir, Cilt I. (Meyve): 457-460.
Ayanoğlu H, Yılmaz M (1995). Doğu Akdeniz bölgesinde sofralık erik seleksiyonu. II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 3-6 Ekim, Adana, Cilt I. (Meyve): 189-193.
Balık S (2005). Kahramanmaraş’ta Dış Satıma Yönelik Japon Grubu (Prunus Salicina Lindl) Sofralık Yeni Erik Çeşitlerinin Yetiştiriciliği Üzerine Araştırmalar (Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Beyhan B (2005). Darende’de yetiştirilen bazı standart ve mahalli erik çesitlerinin pomolojik, fenolojik ve morfolojik özelliklerini belirlenmesi. Bahçe, 34 (2): 47 – 56.
Bostan SZ (1997). Van’da yetiştirilen bazı erik çeşitlerinde önemli fenolojik ve pomolojik özelliklerin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12 (2): 3-6.