Sosyal sorumluluk faaliyetlerinin kurumların dış çevreleri tarafından algılanışı: Amprik bir araştırma

İşletmelerin sosyal sorumluluk anlayışları, pazarlama alanında yaşanan kimi değişimler ile üze- rinde önemle durulması gereken ve tartışılan bir konu haline gelmiştir. Günümüzde toplum, gide- rek artan bir oranda işletmelerin sosyal sorumluluk üstlenmeleri konusunda baskı yapmaya baş- lamış ve topluma hizmet amacı gözetilmeksizin, sadece kar amacına yönelen firmaların faaliyet gösterdikleri pazar ortamlarında başarı şansı azalmıştır. Bunun bir sonucu olarak işletmeler, temel faaliyetlerini yürütürken, toplumsal istek ve beklentilerden etkilenerek, insani, sosyal, poli- tik, yasal ve ahlaki konuları düşünmeden hareket edemez hale gelmişlerdir. Hazırlanan çalışma kapsamında işletmelerin kurumsal faaliyetlerini yürütürken gözettikleri sosyal sorumluluk anlayı- şının kurumların dış hedef kitleleri üzerindeki yansımaları tespit edilmeye çalışılmış ve bu amaçla ampirik bir araştırma süreci gerçekleştirilmiştir. Araştırma 446 kişi üzerinde uygulanmış, sonuç- ları analiz edilerek tartışılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sosyal sorumluluk anlamında ku- rumların yürüttükleri faaliyetlerin, kurumların çevresel performansları, marka yatırımları, paydaş ilişkileri ve yetenekli çalışanların kuruma çekilmesi konularında etkiye sahip olduğu tespit edilmiş- tir. Özellikle kurumların marka yatırımları anlamında yürüttükleri faaliyetlerinde sosyal sorumlu- luk çalışmalarının, diğerlerine göre daha yüksek bir etkiye sahip olduğu araştırma sonucunda tespit edilmiştir.

He perception of social responsibility activities among corporations’ external environment: An emprical research

Due to some changes in the field of marketing, companies’ understanding social responsibility has become an important and a debated issue. Currently, the society has gradually started to put pressure on companies to undertake social responsibility. On the other hand, the chance of succeeding by only focusing on profits without the aim of serving the society has decreased. As a result of this, companies are no longer able to continue their activities without thinking of social, political, legal and moral issues. The current study evaluates the social responsibility, environmental performance, stakeholder relationship, brand investment and skilled and quality employees’ choices and presents a hypothesized model for corporate social responsibility. For this purpose, an empirical research process has been developed. The research has been administered to 446 people, the results have been analyzed and discussed. According to the results of the research, corporations’ social responsibility activities have effects on corporations’ environmental performance, brand investments, stakeholder relationships and attracting skilled employees. It has been identified that, social responsibility activities have higher effects especially on corporations’ brand investment activities.

___

Acquaah, M., (2003). “Organizational Competence and Firm-Specific Tobin's q: The Moderating Role of Corporate Reputation”, Strategic Organization, Sayı: 1, Cilt: 4, ss. 383- 411.
Alchian A. A., Demsetz, H., (1972). “Production, Information Costs, and Eco- nomic Organisation”, American Economic Review, Sayı: 62, Cilt: 5, ss. 777-795.
Alexander, G. J., Buchholz, R. A., (1978). “Corporate Social Responsibility and Stock Market Performance”, The Academy of Management Journal, Sayı: 21, Cilt: 3, ss. 479-486.
Anderson, J. C., Gerbing, D. W., (1988), “Structural Equation Modeling İn Prac- tice: A Review And Recommended Two-Step Approach”, Psychological Bulletin, Sayı: 103, Cilt: 3, ss. 411-423.
Angur, M. G., Nataraajan, R. and Jahera, Jr. J. S. (1999), “Service quality in the banking industry: An assessment in a Developing Economy”, The Journal of Ser- vices Marketing, 13 (2), ss. 132-150.
Aupperle, K. E., Carroll, A. B. and Hatfield J., D. (1985). “An Empirical Exami- nation of The Relationshıp Between Corporate Social Responsibility and Profiıta- bility”, Academy of Management Journal, Sayı: 28, Cilt: 2, ss. 446-463.
Baron, D. P., (2000). Business Environment, New Jersey: Prentice Hall.
Bartlett, M. S. (1950). “Tests of Significance in Factor Analysis”, British Journal of Psychology, Statistical Section, Sayı: 3, ss. 77-85.
Başar, A. B., Başar, M., (2006). “Sosyal Sorumluluk Raporlaması ve Türkiye’deki Durumu”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 2, ss. 213-230.
Bloom P. N., Hoeffler S., Keller K. L., Basurto C., (2006) How Social-Cause Marketing Affects Consumer Perceptions, Sloan Management Review, Sayı: 47, Cilt: 2, ss. 49-55.
Bowd R., Bowd L, Haris, P., (2006). “Communicating Corporate Social Respon- sibility: An Exploratory Case Study of A Major UK Retail Centre”, Journal of Public Affairs, Sayı: 6, Cilt: 2, ss. 147–155.
Bowen, H.,(1953)., Social Responsibilities of the Businessman, New York: Harper.
Business in the Community-BITC, (2008). http://www.bitc.org.uk/ Erişim Tarihi: 12.11.2009
Büyük, S., S.(2006). “Türkiye’nin KSS Liderleri”, http://www.bendevarim.org/ makale_03.html, Erişim Tarihi: 28.12.2007.
Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem Akademi.
Carroll, A. B., (1999). “Corporate Social Responsibility - Evolution of a Definitional Construct”, Business & Society, Sayı: 38, Cilt: 3, ss. 268-295.
Carroll, A. B., (1991). “The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders, Business Horizons”, http://www.cbe.wwu.edu/dunn/rprnts.pyramidofcsr.pdf.
Cochran, P. L., Wood R. A., (1984). “Corporate Social Responsibility and Finan- cial Performance”, The Academy of Management Journal, Sayı: 27, Cilt: 1, ss. 42- 56.
Cochran, P. L., Wood, R. A., (1984). “Corporate Social Responsibility and Finan- cial Performance”, Academy of Management Journal, Sayı: 27, Cilt: 1, ss. 42-56.
Commision of the European Communities, (2001). “Green Paper: Promoting a European Framework for Corporate Social Responsibility, Brussels COM 366”, http://europa.eu.int/comm/employment_social/soc-dial/csr/greenpaper.htm
Cone Communications, (2007). Cause Evolution Survey, http://www.coneinc. com/stuff/contentmgr/files/0/A8880735bb2e2e894a949830055ad559/Files/2007_
Cause_Evol ution_Survey.Pdf, Erişim Tarihi: 20.05.2009.
Connolly M., (2002). “Reputation Management-A Social Environmental Perspec- tive”, Corporate Communication Institute Symposium, http://www.corporate comm.org/pdf/2002Connolly.pdf, Erişim Tarihi: 23.12.2011.
Covey, S. R., (2004). “Farklılıkları Uzlaştırmak”, çev: Kemal Tosun, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 8, ss. 89-102.
Cranfield Universitesi, School of Management, (2006). Kurumsal Değer İndeksi, http://www.valuebasedmanagement.net/articles_cima_understanding.pdf, Erişim Tarihi: 15.12.2008.
Crowter, D., Martınez E. O., (2007). “Current Debates in Corporate Social Re- sponsibility: An Agenda for Research”, Issues in Social and Environmental Ac- counting, Cilt: 1, Sayı: 1, ss. 26-39.
Doorley J., Garcia H. F., (2007). Reputation Management the Key to Successful Public Relations and Corporate Communication, New York: Routledge.
Dowling, G., (2001). Creating Corporate Reputatrons: Identity Image and Per- formance, New York: Oxford University, Press.
Doyle P., (2003), Değer Temelli Pazarlama, çev. Gülfidan Barış, İstanbul: Kapital Medya Hizmetleri A. Ş.
Drumwright, M., (1994). “Socially Responsible Organizational Buying: Environ- mental Concern As A Non-Economic Buying Criterion”, Journal of Marketing, Sayı: 58, Cilt: 3, ss. 1-19.
Fombrun, C., Shanley, M., (1990). “What’s in a Name? Reputation Building and Corporate Strategy”, The Academy of Management Journal. Sayı: 33, Cilt: 2, ss. 233-258.
Fombrun, C. J., Riel, C. I., (1998). “The Reputational Landscape”, Corporate Re- putationReview, Sayı: 1, Cilt: 1, ss. 5-13.
Fox, A., (2007). “Corporate Social Responsibility Pays Off”, HR Magazine, Cilt: 52, Sayı: 8, s. 43-48.
Frame B., (2005)., “Corporate Social Responsibility: A Challenge for the Donor Community”, Development in Practice, Sayı: 15, ss. 422-432.
Freeman, R. E., (1984). Strategic Management: A Stakeholder Approach, Boston: Pitman.
Frost R., (2005), “Corporate Social Responsibility and Globalization: A Reas- sessment”, http://www.aworldconnected.org/article.php/524html, Erişim Tarihi: 20.05.2009.
Greening, D. W., Turban D.B., (2000). “Corporate Social Performance as a Com- petitive Advantage in Attracting a Quality Workforce”, Business & Society, Cilt: 39, Sayı: 3, ss. 254-280.
Güzelcik E., (1999). Küreselleşme ve İşletmelerde Değişen Kurum İmajı, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Hadgetts M. R., (1991)., Yönetim: Teori, Süreç ve Uygulamaları, çev. C. Çetin ve E. C. Mutlu, İstanbul:Beta Yayınevi.
Halıcı A., (2001). “İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Stratejileri: Çanakkale İlinde Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt 7, Sayı 1, ss.11-27.
Hemmasi, M. S., Taylor, S., (1994). “Measuring Service Quality for Planning and Analysis in Service Firms”, Journal of Applied Business Research, Sayı: 10, Cilt: 4, ss. 24-34.
Isenmann, R., (2006). “CSR Online: Internet Base Communication”, Management Models for Corporate Social Responsibility, (eds. Jan Jonker, Marco de Witte), Berlin: Springer.
ISO Advisory Group on Social Responsibility, (2004). Working Report on Social Responsibility.
Joreskog, K., Sorbom, D., (1996). LISREL 8: User’s Reference Guide, Chicago: Scientific Software International Inc.
Judd, C. M, Smith, E. R., Kidder, L. H., (1991). Research Methods in Social Relations, 6. Basım, New York: Harcourt, Brace, Jovanovich Publishers.
Kaya, H., (2008)., “Demografik Özelliklerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algı- laması Üzerindeki Rolü: Bandırma Yerelinde Bir Araştırma”, Balıkesir Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 20, ss. 96-110.
Kerr G., Johnston K., Beatson A., (2008). “A Framework of Corporate Social Re- sponsibility for Advertising Accountability: The Case of Australian Government Advertising Campaign”, Journal of Marketing Communications, Sayı: 14, Cilt: 2, ss. 155-169.
Kotler P., Armstrong G., (2006). Kurumsal Sosyal Sorumluluk, çev. Sibel Ka- çamak, İstanbul: MediaCat Kapital Medya Hizmetleri.
Kotler P., Armstrong G., (2006). Principles of Marketing, 11. Basım, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Kotler P., Lee N. (2006). Corporate Social Responsibility, Istanbul: MediaCat Publishing.
Lantos G. P., (2001). “The Boundaries of Strategic Corporate Social Responsibil- ity”. Journal of Consumer Marketing, Sayı: 7, Cilt: 18.
Lepoutre J., Dentchev N. A., Heene A., (2005), “Dealing With Uncertainties When Governing CSR Policies”. Working Paper, http://www.FEB.UGent.be/fac/ research/WP/Papers/wp_05_337.pdf.
Mc. Williams A., Siegel D., (2000). “Corporate Social Responsibility and Finan- cial Performance: Correlation or Misspecification?”, Strategic Management Jour- nal, Sayı: 215, ss. 603-609.
McGuire, J. B., Sundgren, A., Schneeweis T., (1988). “Corporate Social Respon- sibility and Firm Financial Performance”, The Academy of Management Journal, Sayı: 31, Cilt: 4, ss. 854-872.
McWilliams A., Siegel D., (2000), “Corporate Social Responsibility and Financial Performance: Correlation or Misspecification?”, Strategic Management Journal, Sayı: 21, Cilt: 5, ss. 603-609.
Mohr, L. A. & Webb, D. J., (2005). “The Effects of Corporate Social Responsibil- ity And Price On Consumer Responses”, The Journal of Consumer Affairs, Sayı: 39, Cilt: 1, ss. 121.
Mohr, L. A., Webb, D. J., Haris, K. E., (2001). “Do Consumers Expect Compa- nies To Be Socially Responsible?”, The Journal of Consumer Affairs, Sayı: 35, Cilt: 1, ss. 45-72.
Nunnally, J. C. (1978), Psychometric Theory. New York: McGraw-Hill Book Company.
Oktar, Ö. F., Çarıkçı, İ. H., (2012). “Farklı Paydaşlar Açısından İtibar Algılamaları: Süleyman Demirel Üniversitesi’nde Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 2012/1, Sayı: 15, ss. 127-149.
Orlitzky, M., Schmidt, F. L., Rynes, S. L., (2003). “Corporate Social And Finan- cial Performance: A Meta-Analysis”, Organization Studies, Sayı: 24, Cilt: 3, ss. 403-441.
Ölçer F., (2001). “Günümüzde Sosyal Sorumluluğun Değişen Boyutları ve İşletmeler Üzerine Etkileri”, Standart Dergisi, Yıl: 40 Sayı: 473, TSE Yayınları, Mayıs 2001, ss. 22-23
Özalp, İ., Tonus, H. Z., Sarıkaya, M., (2008)., “İktisadı ve İdari Bilimler Fakültesi Örgencilerinin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algılamaları Üzerine Bir Araştırma”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 8, Sayı 1, ss: 69-84.
Pava, M. L., Krausz, J., (1996). Corporate Social Responsibility and Financial Performance: The Paradox Of Social Cost. Westpurt, Ct.:Quorum Books.
Peltekoğlu, B. F., (2001). Hakla İlişkiler Nedir?, 2. Baskı, İstanbul: Beta Yay- ınları.
Pett, M. A., Lackey, N. R., Sullivan, J. J., (2003). Making Sense Of Factor Analysis, London: Sage Press.
Pira A., Kocabaş F., Yeniçeri M., (2005). Küresel Pazarda Marka Yönetimi ve Halkla İlişkiler, İstanbul: Dönence Yayınları.
Podnar, K., (2008), “Communicating Corporate Social Responsibility”, Journal of Marketing Communications, Sayı: 14, Cilt: 2, ss. 75-81.
Porter L. W., Steers R. M., Mowday R. T., Boulian P. V., (1974). “Organizational Commitment, Job Satisfaction and Turnover Psychiatric Technicians”, Journal of Applied Psychology, Sayı: 59, Cilt:5, ss. 603-609.
Pringle H., Gordon W., (2001). Marka Kültürü, çev. Neşe Olcaytu, İstanbul: Scala Yayıncılık.
Pringle H., Thompson M. (2001). Brand Sprint: How Cause Related Marketing Builds Brands, London: Wiley.
Randrianasolo, H., (2007). “By Increasing Competitiveness of Companies in the North, Does The Corporate Social Responsibility Lead To More Justice?”, http://www.capabilityapproach.com/pubs/4_4_harivonyrandriana.pdf, Erisim Ta- rihi: 14.03.2007.
Robbins, S. P., (1994). Management, 4. Basım, New Jersey: Prentice Hall Interna- tional Inc.
Singh J., Sanchez M., Bosque, I. R., (2008), “Understanding Corporate Social Responsibility and Product Perceptions in Consumer Markets: A Cross-cultural Evaluation”, Journal of Business Ethics, Sayı: 80, ss. 597-611.
Sönmez., F. (2004). “İşletmelerin Sosyal Sorumluluğu ve Çevre Sorunlarında Ekonomik Yaklaşımlar”, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 133, Yıl: 12, ss. 476-490.
Stanwick, P. A., Stanwick, S. D., (1998). “The Relationship Between Corporate Social Performance and Organizational Size, Financial Performance and Envi- ronmental Performance: An Empirical Examination”, Journal of Business Ethics, Sayı: 17, Cilt: 2, ss. 195-204.
Sweeney, L., Coughlan J., (2008), “Do Different İndustries Report Corporate So- cial Responsibility Differently? An Investigation through the Lens of Stakeholder
Theory”, Journal of Marketing Communications, Sayı: 14, Cilt: 2, ss. 113-124. Tabachnick, B. G., Fidel, L. S., (1996). Using Multivariate Statistics, New York: Harper Collins.
Tatlıdil, H., (2002). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, Ankara: Akademi Matbaası.
Tavşancıl E., (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, Ankara: No- bel Yayın Dağıtım.
Theaker A., (2001). The Public Relations Handbook, London: Routledge Group.
Thony A., (2009). “Enhancing Corporate Reputation and Financial Performance
Through Corporate Social Responsibility and Branding”, 13th Annual Conference on Corporate Reputation, Identity, and Competitiveness, Amsterdam, 28-31 Mayıs 2009.
Tığlı, M., Pirinti, S., Çelik, C., (2011). “Sosyal Sorumluluk Kampanyalarının Genç Tüketicilerin Marka Farkındalığı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesine Yöne- lik Bir Araştırma”, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Enstitüsü Dergisi, Cilt: 27, Sayı:9, ss. 1-13.
Türker, D., (2008). “Measuring Corporate Social Responsibility: A Scale Devel- opment Study”, Journal of Business Ethics, Sayı: 85, Cilt: 4, ss. 411-427
Waddock, S. A., Graves, S. B., (1997). “The Corporate Social Performance- Financial Performance Link”, Strategic Management Journal, Sayı: 18, Cilt: 4, ss.303-319.
Weiss, D. J., Dawis, R. V., England, G. W., Lofquist, L. H., (1967). Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire, Minneapolis: University of Minnesota, Industrial Relations Center.
Yaman, Y., (2002)., “Sosyal Sorumluluk Kampanyaları”, EDAM Sosyal Sorum- luluk Kampanyaları Semineri, 16 Kasım 2002.
Yönet, E., (2005). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Anlayışında Son Dönemeç: Stratejik Sorumluluk”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 13, ss. 239-265.
Ysanne, M.C., Faulkner D.O., (2005). “The Strategy of Reputation”, Strategic Change, Sayı: 14, Cilt: 8, ss. 413-422.