Digitalized memory, forgetting and the loss of social memory

Bir grup tarihini hatırlayarak, kökenine ait hatırlama figürlerini belleğinde canlandırarak kimli- ğinden emin olur. Bu toplumsal kimlikler gündelik olmayan törensel iletişimin nesnesini oluştu- rurlar. Bayramlar ve ritüeller, düzenli tekrarları ile kimliği koruyan bilginin iletilmesi ve devre- dilmesini, böylece kültürel kimliğin yeniden üretimini üstlenirler. Ritüel, grubun zamansal ve me- kânsal birlikteliğini garanti eder. Dijital medya teknolojileri olayların ve deneyimlerin kolayca ve ucuza depolanması olanağı sunsa da, veriler birbirlerinden kopuk ve bağlantısız ve zamansallık ve mekânsallıktan yoksun olmala- rıyla (anıtlar ve kalıcı şeylerden yoksunluk) toplumsal belleğin ve kimliğin devamını sağlamakta ya da muhafaza etmekte yetersiz kalırlar. Bunun yanı sıra hatırlamak için unutmanın şart olduğu göz önüne alındığında, toplumsal hafızanın aynı zamanda ayıklamak ve genelleştirmeye karşılık geldiğini söylemek yanlış olmaz. Peki, bunca verinin bir arada bulunduğu dijital dünyada bu ele- meye kim karar verecek ve bu eleme nasıl yapılmakta ya da yapılacak? Dijital kültürle birlikte zaman ve bellek bir çeşit akıldışı fazlalık olarak yok olmaktadır. Unutkan- lık sarsılmaz bir ilerleme inancı tarafından yönetilmektedir. Adorno ve Horkheimer’ın ifadesiyle aslında “bütün şeyleşme, bir unutmadır”. Geçmiş unutulduğu için itirazla karşılaşılmaksızın hü- küm sürer. Bunu aşmak ancak hatırlamakla mümkündür.

Dijitalleşen bellek, unutma ve toplumsal belleğin yitimi

A group can be sure about its identity by remembering its history and refreshing the “figures of memory” in its mind. These social identities become the objects of non-daily ritual communication. Rituals and ceremonies with their regular repetitions help in transmitting and transfering the information which protect the identities; thus they undertake in reproducing the cultural identities. Rituals guarantee the temporal and spatial togetherness of a group. Although digital media technologies provide in storing the experiences and the events cheaply and easily, “datas”, which are detached and disconnected from each other and lack of temporality and spatility (lack of monuments and memoriable), they remain insufficient in providing or maintaining social memory and identity. In addition, taking into account that in order to remember something one must inevitably forget, it won’t be wrong to assert that social memory corresponds to elimination and generalization. However, who decides the elimination of all these datas in digital world and how this elimination is done or will be done? Time and memory disappear with digital culture as a kind of irrational overage. Forgetfulness is managed by an unshakable idea of progress. As Adorno and Horkheimer mentioned “all reification is a forgetting”. Since the past is forgotten, present can prevail without objection. The only way to overcome with it is to remember.

___

Assmann, Aleida (2008). “Canon and Archive”. In Cultural Memory Studies An International and Interdisciplinary Handbook. Astrid Erll and Ansgar Nünning (eds.). Berlin/New York: Walter de Gruyter. 97-109.
Assmann, Jan (2011). “Communicative and Cultural Memory”. Cultural Memories-The Geographical Points of View. In Peter Meusburger, Michael Heffernan, Edgar Wunder (eds.). Heidelberg/London/New York: Springer Dordrecht. 15-29
Assmann, Jan (2001). Kültürel Bellek. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Assmann, Jan (2008). “Communicative and Cultural Memory”. In Cultural Memory Studies An International and Interdisciplinary Handbook. Astrid Erll and Ansgar Nünning (eds.). Berlin/New York: Walter de Gruyter. 109-119.
Baudrillard, Jean (1998). Simülakrlar ve Simülasyon. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
Bell, Daniel (2001). An Introduction to Cybercultures. London/New York: Routledge.
Benjamin, Walter (1995). Pasajlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Borges, Jorge L (1994). “Funes ve Sonsuz Bellek”. In Gölgeye Övgü (Elogio de la Sombia). İstanbul: İletişim. 111-119.
Castells, Manuel (2000). Rise of The Network Society (Information Age Series) (Vol 1). England: Blackwell Published.
Connerton, Paul (1999). Toplumlar Nasıl Anımsar?. İstanbul: Ayrıntı.
Connerton, Paul (2008). “Seven Types of Forgetting”. Memory Studies 1 (1): 59- 71.
Coser, Lewis A (1992). Maurice Halbwachs On Collective Memory. Chicago: University of Chicago.
Eco, Umberto (2000). “Her Derde Deva”. In Zamanların Sonu Üstüne Söyleşiler. Jean-Claude Carriere (ed.). İstanbul: YKY, 194-241.
Forty, Adrian (2001). “Introduction”. In The Art of Forgetting. Adrian Forty and Susanne Küchler (ed.). United Kingdom: Berg, 1-19.
Halbwachs, Maurice (1950). The Collective Memory. New York: Harper Colophon Books.
Horkheimer, Max and Theodor W. Adorno (2002). Dialectic of Enlightenment. California: Stanford University.
Jacoby, Russell (1996). Belleğini Yitiren Toplum. İstanbul: Ayrıntı.
Jay, Martin (1989). Diyalektik İmgelem. İstanbul: Ara.
Kitchin, Rob (1998). Cyberspace: The World in Wires. Chishester: John Wiley and Sons Ltd.
Kitchin, Rob and Martin Dodge (2001). Mapping Cyberspace. London/New York: Routledge.
Lefebvre, Henri (1991). The Production of Space. England: Blackwell.
Manovich, Lev. The Language of New Media, 01.02.2012. _____http://andreknoerig. de/portfolio/03/bin/resources/manovich-langofnewmedia.pdf>
Manovich, Lev (2002). “The Poetics of Augmented Space”. In New Media: Theories and Practices of Digitextuality. Astrid Erll and Ansgar Nünning (eds.). New York/London: Routledge. 75-93.
Marcuse, Herbert (2002). One-Dimensional Man. London/New York: Routledge.
Meusburger, Peter, Michael Heffernan and Edgar Wunder (2011). “Cultural Memories: An Introduction”. In Cultural Memories-The Geographical Points of View, Peter Meusburger, Michael Heffernan, Edgar Wunder Springer Dordrecht (eds.). London/New York: Heidelberg. 3-15.
Mills, C W Mills (2000). Toplumbilimsel Düşün. İstanbul: Der Yayınları.
Misztal, Barbara. A (2010). “Collective Memory in a Global Age, Learning How and What to Remember”. Current Sociology 58 (1): 24-44.
Mitsztal, Barbara A (2003). Theories of Social Remembering. Maidenhead, Philadelphia: Open University Press.
Oktay, Ahmet (1989). ‘“Şimdi” Üzerine Düşünceler’. Argos 15 (10): 140-146.
Özhan Koçak, Dilek (2003). Bir Toplum Eleştirisi Olarak Bilimkurgu Edebiyatı’nda Karşı-Ütopyalar: Biz, Cesur Yeni Dünya, Bindokuzyüzseksendört. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Renan, Ernest (1946). Nutuklar ve Konferanslar. Ankara: Sakarya Basımevi.
Schmidt, Siegfried J (2008). “Memory and Remembrance: A Constructivist Approach”. In Cultural Memory Studies An International and Interdisciplinary Handbook. Astrid Erll and Ansgar Nünning (eds.). Berlin/New York: Walter de Gruyter. 191-203.
Traverso, Enzo (2009). Geçmişi Kullanma Kılavuzu. İstanbul: Versus Yayınları. Waggoner, Bob (10/21/1999). “Information Age Losing Memory- Items on Outdated Systems Might be Impossible to Retrieve”, USA Today.
_____http://www.thearchivecompany.com/Forms/Information%20age%20losing%20 memory.htm>. 02.03.2012.