The History of the Kasımağa Masjid in the Fatih District of Istanbul and an Assessment of the 1976-77 Restoration Work

İstanbul'da Edirnekapısı'na giden yol hattının güneyinde yer alan Kasımağa Mescidi, küçük ölçeklibir yapıdır. İlkin Bizans döneminde inşâ edilen yapı Osmanlı döneminde Kasım Ağa tarafından kendiadıyla tanınacak mescide çevrilmiştir. Aslî işlevi ve yapım tarihi bilinmemektedir. 20 m. kadar kuzeydoğusundabüyük bir kapalı sarnıç bulunmaktadır. Sarnıcın, bir yapının altyapısı olduğu düşünülebilir.Mescid, geçirdiği deprem ve yangınlardan dolayı zamanla harap olduğundan 1976-77 yıllarındaVakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yeniden ayağa kaldırılmıştır. Bu sırada, kuzey bitişiğinde kaIıntılarıgörülen mekân tamamlanmamıştır. Müdahaleler ve işçilik açısından, yeniden ayağa kaldı-rılan bir yapı olması noktasında önemli aşamalar kaydedilmiştir. Bazı noksanlıklara rağmen yine de yapı ölçeğinde başarılı bir restorasyon çalışması yapılmıştır.

İstanbul-Fatih'teki Kasımağa Mescidi'nin Tarihçesi ve 1976-77 Restorasyon Çalışmasının Değerlendirilmesi

The Kasımağa Masjid is small structure located at the Fatih district region of Istanbul on the southernway of the road leading to the Edirnekapı neighborhood. Originally Byzantine structure,it was converted to masjid upon the Ottoman conquest Kasım Agha. The original function andthe construction date of the building are still unknown. large covered cistern is located 20 metersnorth-west of the structure. This cistern may have been the foundation of another building.The Masjid badly damaged by earthquakes and fires was restored in1976-77 by the General Directorateof Foundation. During this restoration another adjacent structure in the north was leftout. Despite the flaws of this extensive intervention the restoration work should be considered A successful one.

PDF

___

Ahunbay,Z./Ahunbay,M. (2007). Zeyrek Camii Restorasyonu, Mimar; İstanbul, s.95-100.
Alman Mavi/eri, (2006). cilt,(Haz. İrfan Dağdelen), İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayını, İstanbul.
Anonim, Fatih Camileri ve Diğer Tarihi Eser/eı;(1991). Türkiye Diyanet Vakfı, Fatih Şubesi Yayını, İstanbul.
Ayvansaraylı Hafiz Hüseyin Efendi, (2001). Hadikat'ül Cevami, Çev. A.N.Galitekin,1.Baskı, İstanbul.
Ayverdi, E.H. (1989). Osmanlı Mimarisinde Fat'ih Devri, C.Ill, İstanbul:2.Baskı.
Barkan, Ö.L.-E.H.Ayverdi,(1971). İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri, İstanbul.
Brunov, N. (1926). Die Odalar-Djami von Konstantinopel, Byzantinische Zeitschrift, XXVI, s.352-372.
Çetinkaya,H. (2003). İstanbul'da Orta Bizans Devri Dini Mimarisi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Çuhadaroğlu, F. (1974). Zeyrek Kilise Camii Restitüsyonu, Rölöve ve Restorasyon, C.1,s.1,Ankara,s.99-102.
Dirimtekin, F. (1953). 14. Mıntıka (Blachernae), Fatih ve İstanbul 1, 5.2, s.193-222.
Ertuğrul, Ö. (1989). İstanbul'da Bizans Devri Su Mimarisi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Eyice, S. (1955). Petit Guide Travers les Monuments Byzantins et Turcs, İstanbul.
----------- (1973). İstanbul'un Ortadan Kalkan Bazı Tarihi Eserleri, Tarih Dergisi,27,s.138-178.
----------- (1986). "İstanbul'un Camiye Çevrilen Kiliseleri",TAÇ, S.2, İstanbul,s.9-18.
----------- (1993-94). Odalar Camii veya Tarihi İstanbul'da Tarihi Bir Eserin Yok Oluşu, Sanat Tarihi Araştvrmaları Dergisi, S.2,İstanbul, s.2-8.
------------ (1994). "Kasımağa Camii",Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C.4, İstanbul, s.479-480.
Forcheimer, Ph.-Strzygowski, J. (1893). Die Byzant'inischen Wasserbeha/ter von Konstantinopel. Beitrage zur Baukunst und zur Topographie von K'pel. Byzant'inische Baudenkmaler ll, Wien.
Gyllius, P.(1997). istanbul'un Tarihi Eserleri (De Topographia Constantinopoleos et de Illius Antiguitatibus, Lyon,1561), (Çev.E.Özbayoğlu), İstanbul:Eren Yayıncılık.
Harrison, R.M. Fıratlı, N. (1965). Excavations at Saraçhane in İstanbul: Fifth Preliminary Report, Dumbarton Oaks Papers, S.19, s.230-236; (1966),S.20,s.273-278; (1968),S.22,s.203-216.
İhtifalci Mehmed Ziya,(2004). İstanbul ve Boğaziçi, C.l, İstanbul: Bika Yayınları.
Janin, R. (1969a). La Geographie ecclesiastigue de l'Empire Byzantine. L'e're Partie: Le sie'ge de C'ple et Ie patriarcat Oecuménique. Cilt,3: Les eglises et les monasteres, Paris.
------------ (1969b). Les e'glises et les Monaste'res, Paris.
J. Pervititich Sigorta Haritalarında İstanbul, Axa Oyak Yayını.
Kâhya, Yegân. (1992). istanbul Bizans Mimarisinde Kullanılan Tuğ/anın Fiziksel ve Mekanik Özellikleri, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Karakaya, E.-Çobanoğlu, A.V.(1984). İstanbul'da Yok Olmaktan Kurtarılan Bir Yapı: Kasımağa Camii, Pirelli, S.240, İstanbul, 5. 6-7.
Kırımtayıf, S. (2001). Converted Byzantine Churches In Istanbul, İstanbul: Ege Yayınları.
Kleiss,W. (1966). Grabungen im Bereich der Chalkopratenkirche in İstanbul 1965, Istanbuler Mıt'telungen, 16, s.217-244.
Mamboury, E. (1920). Ruines Byzantines, Autor d'Odalar Djamissi Stamboul, Echos Orient, XIX, s.69-74.
---------- (1951). İstanbul Touristique.
Mathews, T. (1971). The Early Churches of Constantinople: Architecture and Liturgy, University Park and London: The Pennsylvania University Press.
----------- (1976). The Byzantine Churches of İstanbul, Pennsylvania.
Müller-Wiener, W. (2007). istanbul'un Tarihi Topografyası, (Çev. Ü. Sayın), ||. Baskı, Yapı-Kredi Yayınları, İstanbul.
Öneş, E. Ruhi. (2006). Cami ve Mescidler, Fatih İlk İstanbul, İstanbul: Fatih Belediyesi Yayını, s.26-77.
Öz, Tahsin, (1997). İstanbul Camileri, C.l, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını, l|. Baskı.
Sav, M. (2009). Fatih/Zeyrek'teki Erken Bizans Yapısı: Şeyh Süleyman Mescidi ve Bodrum Katları, X.Ortaçağ-Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve S.Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri 3-6 Mayıs 2006, Anka ra, s.653-667.
Sav, M. (2010). Sancaktar Hayreddin Mescidi, Vakıflar Dergisi, S.33,Ankara, 5.53-66.
Schazmann, P. (1935). Die Grabungen an der Odalar Cami in Konstantinopel, ArchöologischerAnzeiger, S.511-519.
Schneider, AM. (1936). Byzanz. Vorarbeiten zur Topographie und Archaologie der Stadt. Mit Beitragen von W.Karnapp, Berlin.
------------------- (1943). Die Landmauer von Konstantinopel, ll, Denkmaeler antiker Architektur,8, Berlin.
Seeck, O.(1876). Notitia dignitatum.
Sipahioğlu, A. (1996). İstanbul'da Bir Kilise Harabesi Khalkoprateia Manastırı Kilisesi, Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi, S.13,İstanbul,s.13-17.
Tunay, M.İ.(1984). Türkiye'deki Bizans Mimarisinde Taş ve Tuğla Duvar Tekniğine Göre Tarihlendirme, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Vakıflar Genel Müdürlüğü İstanbul |. Bölge Müdürlüğü Arşivi.
Yalçın, A.B. (2005). Bizantion'un Tarihsel Topografyası, Sinan Genim'e Armağan Makaleler, İstanbul:Ege Yayınları, s.673-696.