1920'li Yıllarda Avrupa'da Sinema ve Tiyatroda Ermeni Propagandası

Makalenin içeriğini, 1920’li yıllarda Avrupa’nın çeşitli kentlerinde (Stockholm, Lahey, Cenevre, Bern vs.) Ermenilerin Türkler aleyhinde yaptıkları bazı tiyatro/sinema filmlerini propaganda aracı olarak kullanmaya çalışması ve Türk elçilik görevlilerinin bunu engelleme çabaları oluşturmaktadır. Çalışma, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nden istifade edilerek hazırlanmıştır. Ermeni meselesinde bugün gelinen noktada bu propaganda faaliyetlerinin rolünün daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ermeni meselesi, Türk-Ermeni ilişkileri, Propaganda, Sinema

Armanian Propaganda in the European Cinema and Theater in the 1920s

The content of the article is the effort of Armenians to use some of the theatres/movies produced by them against Turks as a tool of propaganda in 1920’s in various cities of Europe (Stockholm, Hague, Geneva, Bern etc.) and the effort of Turkish embassy officers to prevent this. The study was prepared by using the Prime Ministry Ottoman Archives. The role of this propaganda will be better understood in the context of the Armenian issue reached today.

Keywords:

Armenian issue, Turkish-Armenian relations, Propaganda, Movie,

PDF

___

BOA, HR. SYS. 2879/24
BOA, HR. SYS. 2886/23
Afyoncu, Erhan, “Tarihin Pusulası”, Sabah Gazetesi, 23.04.2017.
Bakar, Bülent, Ermeni Tehciri, ATAM yayını, Ankara 2009.
Bal, Karin, “Masum Bir Kız Çocuğunun Çalınan Hayatı”, http://www.agos.com.tr/tr/yazi/6731/masum-bir-kiz-cocugunun-calinan-hayati
Birecikli, İhsan Burak, “İstanbul’da Bir İngiliz Konsolos Vekili: Fitsmoris ve Ermeni Meselesine Dair Raporu”, Ermeni Araştırmaları, Sayı 52, 2015.
Cabbarlı, Hatem, “Rusya'da Ermeni Diasporası Oluşumu ve Faaliyetleri”, Ermeni Araştırmaları, Sayı 3, Eylül-Ekim-Kasım 2001.
Cırık, Bülent, Doğu Anadolu’da Türk-Kürt-Ermeni İlişkileri, İstanbul 2016, s. 450; Azmi Süslü, Ermeniler ve 1915 Tehcir Olayı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi yayını, Ankara 1990.
Demirbaş, Uğurhan vd. Osmanlı Belgelerine Göre Ermeni-Fransız İlişkileri-I (1879-1918), Ankara 2002.
Demirel, Muammer, Mehmet Takkaç, “Ermeni Tehciri Anıları Üzerine”, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 33, Erzurum 2007.
Engin, Vahdettin, “Ermeni Tehciri Sırasında Bazı Avrupa Gazetelerinin Tutumu”, Tarihi Gerçekler ve Bilimin Işığında Ermeni Sorunu, (Edt. Bülent Bakar, Necdet Öztürk, Süleyman Beyoğlu), İstanbul 2007.
Ertan, Özlem, “Arşaluys Mardiganyan’ın Hikâyesi”, http://arsiv.taraf.com.tr/yazilar/ozlem-ertan-3/arsaluys-mardiganyan-in-hikayesi/28895/, 17 Şubat 2014 Pazartesi
Gürbüz, Cenani, Milli Mücadelede Develi ve Ermeniler, Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara 1996.
Karacakaya, Recep, “İngiltere'de Ermeni Propagandası ve Osmanlı Devletinin Buna Karşı Aldığı Önlemler”, Ermeni Araştırmaları, Sayı 11, Sonbahar 2003.
Kılıç, Davut, “Ermeni Meselesinin Siyasallaşmasında Emperyalist Devletlerin Rolü”, Ermeni Araştırmaları, Sayı 23-24, 2006.
Küçük, Cevdet, “Ermeni Meselesi”, Ermeni Sorunu ve Bursa Ermenileri, (Edt. Saime Yüceer), Bursa 2000.
Küçükvatan, Mahir, “Tehcir Kararı Üzerine Amerika Kamuoyunda Ermeni Propagandası”, ÇTTAD, XII/24, (2012/Bahar).
Metin, Halil, Türkiye’nin Siyasi Tarihinde Ermeniler ve Ermeni Olayları, MEB yayını, Ankara 1997.
Öztürk, Necdet, “Hoşgörü Toplumunda Ermeniler”, Tarihi Gerçekler ve Bilimin Işığında Ermeni Sorunu, (Edt. Bülent Bakar, Necdet Öztürk, Süleyman Beyoğlu), İstanbul 2007.
Saray, Mehmet, Ermenistan ve Türk-Ermeni İlişkileri, ATAM yayını, Ankara 2005.
Şimşir, Bilal N., “Amerika'da Ermeni Lobisi ve Lozan Antlaşması Kavgası”, Ermeni Araştırmaları, Sayı 3, Eylül-Ekim-Kasım 2001.
Şimşir, Bilal N., Ermeni Meselesi 1774-2005, Bilgi Yayınevi, Ankara 2007.
Uslu, Dilara, “The Times Gazetesine Göre Dünya Savaşı Sonunda Ermeni Mülteciler Meselesi”, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:11, Sayı:2, Ağustos 2013.
Uygun, Süleyman, “Bir Fransız Nakliyat Kumpanyası Etrafında Osmanlı-Fransız-Ermeni İlişkileri”, Akademik Bakış, Cilt 8, Sayı 16, Yaz 2015.
Yavuz, Fikrettin, Osmanlı Devleti’nde Ermeni Terörü 1896 Osmanlı Bankası Baskını, TTK yayını, Ankara 2015.