Tevfik Fikret ve Hüseyin Cavid'in şiirlerine karşılaştırmalı bir yaklaşım

Edebiyat metinleri arasındaki ilişkiyi konu edinen karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları, şair ve yazarların sanat algılarını belirlemede önemli katkılar sağlar. Biçim ve içerik açısından benzerlik ya da farklılıkları araştırmak metinlerin anlam dünyalarının farklı boyutlarıyla anlaşılmasına yardımcı olur. Bu tür çalışmalar, şair ve yazarların bireysel etkileşimini göstermenin yanı sıra toplumlar arasındaki ilişkileri de dikkatlere sunar. Bu yöntem doğrultusunda Türk ve Azerbaycan edebiyatının öne çıkan şairleri Tevfik Fikret ve Hüseyin Cavid’in şiirleri arasında bir karşılaştırma yapmak, şairlerin etkileşim aşamalarını gözler önüne serer. İki şairin şiirleri gerek biçim gerekse içerik açısından iki toplumun ortak kültürel tarihini de bir yönüyle yansıtma işlevi üstlenir. Bundan hareketle makalede iki şairin şiirleri arasında karşılaştırma yapılarak, hem bireysel hem de toplumsal etkileşime dikkat çekilecektir.

A comparatıve approach to the poems of Tevfik Fikret and Hüseyin Cavid

The comparative studies which subject the relationship between the literary texts make a major contribution to determine the art perception of the poets and authors. It will be examined the similarities and differentness aids to understand text’s sense with different aspects by the form and content. Such studies present to the attention the relationships between the societies as well as showing individual interaction between the poets and authors. It will be made a comparative study between the most known poets of Turkish and Azerbaijan literature Tevfik Fikret and Hüseyin Cavid by this method; will display the poets’ interaction grades. The two poets’ poems either form or content have a function of showing the common cultural history of two societies. In this study the interaction at social and individual level will be pointed out as well as comparing accordingly two poets’ poems.

___

  • ABBASOV, İ. (1996). Hüseyin Cavid’in Şiir Dünyası. Türklük Bilimi Araştırmaları, 2, 1-15.
  • ADIGÜZEL, S. (2013). Hüseyin Cavid’in Şiir Dünyasına Bir Bakış. Türk Dünyasını İşıqlandıranlar: M. Akif Ersoy, Bakı: Azәrbaycan: Hüseyn Cavid Qafqaz Üniversiteti, 395-399.
  • AKAY, H. (2007). Yeni Türk Şiirinin Kurucularından Tevfik Fikret. İstanbul: 3 F Yayınevi.
  • AKPINAR, Y. (1994). Azeri Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergâh Yayınları. ASLAN, H. (1982). Doğumunun Yüzüncü Yıldönümü Münasebetiyle Hüseyin Cavid Iztıraplı Dönemin Çilekeş Şâiri. Türk Kültürü, 232, 625-635.
  • AYDIN, K. (2008). Karşılaştırmalı Edebiyat -Günümüz Postmodern Bağlamında Algılanışı-. İstanbul: Birey Yayıncılık.
  • AYTAÇ, G. (2003). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
  • ENGİNÜN, İ. (1999). Mukayeseli Edebiyat. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • ERBAY, E. (2003). Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatında Aruz Arayışları. Erzurum: Aktif Yayınları.
  • EROL, A. (2011). Modern Azerbaycan Edebiyatının Kuruluş Yıllarında Türkçe Mes’elesi. Turkish Studies, 6(1), 1071-1087.
  • Hüseyin Cavid, (2013). Eserleri, (haz. Azer Turan), İstanbul: Küsena Yayınları.
  • Hüseyn Cavid, (2002). Bahar Şәbnәmlәri-İblis-Peyğәmbәr. Bakı: Turan Nәşrlәr Evi.
  • KAPLAN, M. (1995). Tevfik Fikret -Devir-Şahsiyet-Eser-. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • KARATAŞ, T. (2011). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Sütun Yayınları.
  • KARAYEV, Y. (1998). Hüseyin Cavid. DİA C. 18, 534-536.
  • KEFELİ, E. (2000). Karşılaştırmalı Edebiyat İncelemeleri. İstanbul: Kitabevi.
  • KIRZOĞLU, B. (1997). Hüseyin Cavid Geçmiş Günler İnceleme ve Çevriyazı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
  • KIRZIOĞLU, B. (2001). Hüseyin Cavid ve İki Şiiri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 16, 121-143.
  • Mir Celal - HÜSEYNOV F. (2000). XX. Asır Azerbaycan Edebiyatı. (haz. Kemal Yavuz, Erol Ülgen). İstanbul: Birleşik Yayıncılık.
  • ROUSSEAU, A. M. ve PICHOIS C. (1994). Karşılaştırmalı Edebiyat. (çev. Mehmet Yazgan). İstanbul: MEB Yayınları.
  • SAKALLI, C. (2006). Karşılaştırmalı Yazınbilim ve Yazınsalarasılık / Sanatsalarasılık Üzerine. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
  • TARHAN, A. (1997). Bütün Şiirleri 2. (haz. İnci Enginün). İstanbul: Dergâh Yayınları
  • Tevfik Fikret, (2004). Bütün Şiirleri. (haz. İsmail Parlatır, Nurullah Çetin). Ankara: TDK Yayınları
  • TÖRENEK, M. (2001). Servet-i Fünun Şiiri, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayını.
  • TÖRENEK, M. (2002). Abdülhak Hâmid’in Şiirinde Ben’in Görünümü. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 20, 145–157.
  • TURHAN, M. (2010). Kültür Değişmeleri -Sosyal Psikoloji Bakımından Bir Tetkik-. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
  • TÜRKDOĞAN, O. (2007). Kültür-Değişme ve Toplumsal Çözülme. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
  • TÜRKEKUL, M. H. (1963). Azerbaycan Türk Şairi Hüseyin Cavid -Doğumunun Seksen Yıllığının Münasebetiyle-. İstanbul: Azerbaycan Gençlik Derneği Yayınları.
  • UYGUR, E. (2004). Hüseyin Cavid Edebi Faaliyetleri ve Topal Teymur Piyesi. Ankara: Buluş Tasarım ve Matbaacılık.
  • WELLEK, R. ve WARREN, A. (2005). Edebiyat Teorisi. (çev. Ömer Faruk Huyugüzel) İzmir:Akademi Kitabevi.