Yahya Kemal Beyatlı'nın Süleymaniye'de bayram sabahı şiirinin roman unsurları gözüyle çözümlenmesi

Yahya Kemal Beyatlı, Türk edebiyatında özellikle Cumhuriyet sonrası Türk şiirine damga vuran şahsiyetlerdendir. Edebiyatımızdaki saf şiirin temsilcilerinden biri olan Yahya Kemal kaleme aldığı şiirlerinde arı, ahenkli, seçici bir dil ve üslup kullanır. Şiirde doğru kelimeyi bulmadan o şiiri tamamlanmış kabul etmeyen ve daima mükemmelliğin peşinde koşan bu lisan ustası şair, aynı zamanda milletimizin tarihi atmosferini, millî duygu ve düşüncelerini şiirlerinde büyük bir özenle işler. İlerlemenin ancak bir milletin kendi tarihi ile bütünleşmesiyle sağlanabileceğini savunan Yahya Kemal, kökü mazide olan atiyim diyerek ilerlemenin âdeta yöntemini çizmiştir. Yahya Kemal Beyatlı, şiirlerinde millî ve manevi duygulara hitap eden, bünyesinde didaktik ve pragmatist unsurlar barındıran, okuyucusunda milletine ve geçmişine karşı olumlu his ve davranış değişikliği geliştirmeyi amaçlayan temleri ustalıkla işlemiştir. İncelemeye tabi tuttuğumuz Süleymaniyede Bayram Sabahı şiiri de millî ve manevi duygulara hitap eden; vakası, mekânı, zamanı, şahıs kadrosu tarihi unsurlardan meydana gelen küçük bir tarihi hikâye hüviyeti taşımaktadır. Bu bağlamda elinizdeki çalışma, Yahya Kemalin Süleymaniyede Bayram Sabahı adlı şiirini roman unsurlarını tahlil etme yöntemiyle yapı ve temine göre incelemeyi amaçlamaktadır. Bir roman hangi başlıklar altında değerlendiriliyorsa, aynı başlıklar altında Süleymaniyede Bayram Sabahı şiiri ele alınacaktır. Ayrıca Yahya Kemalin şiirde işlediği üslup ve tema hakkında da bilgiler elde edilecektir.

Analysis of Yahya Kemal Beyatlis poem Süleymaniyede bayram sabahi from the point of novel components

Yahya Kemal Beyatlı is a very important person who leaves his mark on especially post-republican Turkish poetry. Yahya Kemal Beyatlı who is representative of pure poetry uses pure, harmonious, picky language and style in his poems. This master of language who does not accept the poem as finished without finding the right word and always pursues the perfection also handles the historical atmosphere of our nation, national feeling and notion with a great attention in his poems. Yahya Kemal Beyatlı who argues that the progress can only be made with integration of a nation and its history draws the method of progress by saying kökü mazide olan atiyim Yahya Kemal Beyatlı handles the themes that address to national and moral feelings, have both didactic and pragmatist components and aim to improve positive sense and behavioral change to history on his poems. The poem Süleymaniyede Bayram Sabahı that we analyze also has the characteristic of historical story that addresses to national and moral feelings, consists of plot, time, characters and historical components. In this context, our study aims to examine Yahya Kemal Beyatlıs poem Süleymaniyede Bayram Sabahı according to construction and provision, with the analysis method. The poem Süleymaniyede Bayram Sabahı will be handled with the same titles that are used in examining a novel.

___

AKTAŞ, Ş. (1996). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.

AYVAZOĞLU, B. (1996). Yahya Kemal Eve Dönen Adam. İstanbul: Ötüken Yayınları.

AYVAZOĞLU, B. (2010). Orphéenin Sazı Yahya Kemal Şiirinin Arka Planı Üzerine Bazı Düşünceler. Türk Şiiri Özel Sayısı, Hece, 53/54/55, 172-175.

BANARLI, N.S. (1997). Yahya Kemal Yaşarken. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.

BANARLI, N.S. (2001). Türkçenin Sırları. İstanbul: Kubbealtı Yayınları.

BEYATLI, Y.K (1976). Bitmemiş Şiirler. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.

BEYATLI, Y.K (1992). Eğil Dağlar. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.

BEYATLI, Y.K (2002). Kendi Gök Kubbemiz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

BEYATLI, Y.K (2010a). Aziz İstanbul. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.

BEYATLI, Y.K (2010 b). Siyâsî ve Edebî Portreler. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.

ÇIKLA, S. (2008). Her Yönüyle Yahya Kemalin Şiiri, Prof. Dr. Mustafa Özbalcı Armağanı. Ankara: Birleşik Dağıtım Kitabevi, 125-135.

ÇIKLA, S. (2009). Şiir ve Hikâye Çevresinde Oluşan İki Tür: Manzum Hikâye ve Öykü-Şiir. TÜBAR, XXV, 51-85.

DEVECİ, M. (2011). Yahya Kemalin Süleymaniyede Bayram Sabahı Şiirinde Zamana Diyalektik Bir Bakış. Turkish Studies, 6(3), 715-729.

ENGİNÜN. İ. (2000). Yahya Kemal Beyatlıda Tarih ve Milliyet, Araştırmalar ve Belgeler. İstanbul: Dergâh Yayınları.

ERSOY, M.A. (2000). Safahat. İstanbul: Erhan Yayınları.

FOSTER E.M. (1982). Roman Sanatı (Çev. Ünal Aytür). İstanbul: Adam Yayınları.

HARMANCI, M. (2005). Müzikte Tahkiye Unsuru. Türk Öykücülüğü Özel Sayısı, Hece, 46/47, 260-270.

KAPLAN, M. (1997). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 1. İstanbul: Dergâh Yayınları.

KAPLAN, M. (2005). Şiir Tahlilleri 1 Tanzimattan Cumhuriyete. İstanbul: Dergâh Yayınları.

KARATAŞ, T. (2011). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Sütun Yayınları.

KORKMAZ, R.- ÖZCAN T. (2009). Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri. Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı. Ankara, Grafiker Yayınları, 237-340.

NECATİGİL, Behçet (1999), Şiirimizde Hikâye, Düzyazılar 2. İstanbul: YKY.

OKAY, O.- AKTAŞ, Ş. (1992). Büyük Türk Klasikleri C.11. İstanbul: Ötüken-Söğüt.

ORHANOĞLU, H. (2010), Şiirin Anlatıcıları. Türk Şiiri Özel Sayısı, Hece, 53/54/55, 441-449.

STEVICK, P. (2004). Roman Teorisi (Çev. Sevim Kantarcıoğlu). Ankara: Akçağ Yayınları.

TANPINAR, A.H. (1995). Yahya Kemal. İstanbul: Dergâh Yayınları.

TANPINAR, A.H. (2011). Edebiyat Üzerine Makaleler. İstanbul: Dergâh Yayınları.

TAŞDELEN, V. (2009). Yahya Kemalin Şiirlerinde Zaman. Bozgunda Bir Fetih Düşü Yahya Kemal Beyatlı, Hece, 145, 52-57.

TEKİN, M. (2011). Roman Sanatı. İstanbul: Ötüken Yayınları.

UÇ, H. (2005). Şiirimize Estetik ve Felsefi Bakışlar. Ankara: Bizim Büro Basımevi.

YETİŞ, K. (1998). Yahya Kemal Hayatı. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.