KÖROĞLU DESTANININ HALEP KOLU AMASYA RİVAYETİNİN VARYANTLAŞMA ÖRNEKLERİ

Köroğlu destanlarının Anadolu sahası varyantlarından birisi olan Köroğlu'nun Halep Varyantı, bugüne kadarki Köroğlu çalışmalarında sıklıkla karşımıza çıkan bir varyanttır. Bu varyant, ismen de olsa Boratav'dan itibaren düzenlenen çeşitli tasniflerde kendisine ayrılan yeri almıştır. Ancak böyle olmasına rağmen bu varyantın metinlerine bugüne kadar yapılmış olan çalışmalarda yeterince yer verildiğini söylememiz pek mümkün değildir. Biz bu hikâyenin metnine 1960 senesinden kalma bir ses kaydından ulaşmış bulunmaktayız. Bu kayıt, zikredilen tarihte Amasya'nın Aydınca Nahiyesi'nin Yeşilöz Köyü'nde düzenlenen bir âşık meclisinde yapılmıştır. Bu mecliste dile getirilen hikâye, Halep Kolu hikâyesidir. Biz çalışmamızda bu Halep Kolu'nun metinlerine kısmen yer verebildik. Hikâyedeki manzumeler ise çalışmamıza olduğu gibi alınmıştır. Ayrıca mensur bölümlerin diğer Köroğlu varyantları ile olan benzerlikleri ve farklılıkları da çalışmamızda ele aldığımız bir diğer husustur. Mensur kısımlardaki aradığımız varyantlaşma örneklerine manzum kısımlarda da bakılmış ve diğer Köroğlu anlatmaları ile olan benzerlikler çalışmamızda gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızda toplam 46 adet dörtlük üzerinde durulmuştur. Bu dörtlüklerden hareketle hikâyede koşmalar, atışmalar ve müstakil kıtalar oluşturulduğu görülmüştür. Elimizdeki çalışma ile Köroğlu'nun Halep Kolu muhteviyatına dair yeni bir eser meydana getirilmiş olup Türkoloji çalışmalarının hizmetine sunulmuştur

VARIANTING SAMPLES OF AMASIA STORY OF ALEPPO BRANCH KOROGLU EPIC

Aleppo variant of Köroğlu that is one of the Anatolia area variants of Köroğlu epics, is a variant of the Köroğlu studies commonly encountered in so far. This variant, albeit namely, took place allocated to it in different classifications held since Boratav. However, despite the fact, we say that enough space was given to the text of this variant of study done so far is. We have reached a sound recording of the text of this story dating from 1960. This recording was made on the date mentioned, in Yeşilöz village of Aydin Sub-district of Amasia by council held by minstrels. This council voiced story is the story of Aleppo branch. We could give place partly to the text of the study in Aleppo branch. However the poems in the story were taken to our story as are. Also similarities and differences of the prosaic sections with other Köroğlu variants are another issue we discussed in our study. To the varianting parts that we seek in prosaic parts are also looked and similarities with other Köroğlu tells have been tried to show in our study. Our study focuses on a total of 46 quatrains. Free-form folk poems, bickerings and selfcontained quatrains has seen created in story with the movement of these quatrains. A new work has been formed about Aleppo Branch of Koroğlu content with the study in us. It has been submitted at the disposal of Turkology

PDF

___

ALPTEKĠN, A. B. (1999). Hikâye AraĢtırmaları 1- KirmanĢah Hikâyesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
BAYAZ, H. (2015). Köroğlu Antep Rivayeti. Ġstanbul: Kaynak Yayınları.
BORATAV, P. N. (1946). “Doğu Anadolu’da Folklor Derlemeleri”. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi. Cilt:IV, Sayı:1, s.85-95.
--------------------------- (1984). Köroğlu Destanı. Ġstanbul: Adam Yayınları,
--------------------------- (2000). Ġzahlı Halk ġiiri Antolojisi. Ġstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
--------------------------- (2014) Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği. Ġstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
--------------------------- (2009). Köroğlu Destanı. Ġstanbul: Kırmızı Yayınları.
ÇELĠK (Kırzıoğlu), M. F. (1941). “Kars ve Çevresinde Köroğlu’na Ait Anlatmalar” Ġstanbul: Halk Bilgisi Haberleri Dergisi, Sayı:117, s.209-214.
KAFTANCIOĞLU, Ü. (1974). Köroğlu Kolları/Halk Destanları, Büyük Yayın Dağıtım, Ġstanbul
-------------------------- (1979). Köroğlu Kol Destanları. Ġstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
KAYA, D. (2016). Türk Kültürü Dairesinde Köroğlu. Alatoo Academic Studies, Sayı:4, s.89- 96.
TÜRKMEN, F. (1985). “Köroğlu Hikâyelerinin Yayılma Sahaları ve MenĢe Meselesi” .Türk Dili ve Edebiyatı AraĢtırmaları Dergisi. Ġzmir: IV. Cilt, s. 9-19.
ÖZKAN, Ġ. (1997). “Köroğlu Destanı’nda Kahraman ve Atının DoğuĢu ile Ġlgili Motiflerin Tahlili”. Ankara: Türk Dili Dergisi. Sayı:549, s.223-233, Eylül.
ÖZTURAN, H.A. (2009) MaraĢ Ağzı Köroğlu. KahramanmaraĢ: Ukde Kitaplığı: 72, MaraĢ Kültürü Edebiyat Serisi: 10.
UĞURLU, S. (2016) “Köroğlu’nun Halep Kolu Amasya Varyantı”. KiĢisel ArĢivimizde.
URAL, O. (1972). Üç Destan Oğuz Kağan, Ergenekon, Köroğlu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.