KIRGIZ AİLE VE SOSYAL - KÜLTÜREL HAYATINDA KADIN

Kültür; bir toplumun geçmişi, bugünü ve geleceğidir; o topluma ait yaşanmışlıklar birikimidir. Bu birikimin nesiller arası devamlılığında toplumun bir parçası olan kadının önemli olduğu inkâr edilemez bir gerçektir. Kadın evinde mutfağındayken yaptığı yemekle, düğünde geline yaktığı kına ile, torununa söylediği ninni ile farkında olmadan da olsa yaşadığı kültürün devamlılığını sağlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında yaşam şekli ve içinde bulunulan kültür kadına hem aile içerisinde hem de toplum yaşantısında çeşitli roller yüklemiştir.  Kadın; aile hayatı içerisinde anne, gelin, evlat, eş iken toplumsal hayat içerisinde de giyimiyle, medeni haliyle çeşitli tavır ve duruşa sahip olmuştur.  Pek çok kültürde kadın; mutfak, ev ve çocuk bakımından sorumlu kişi olarak görülmüş ve bu anlayış çerçevesinde kadının dünyasının sınırları çizilmiştir. Dünya tarihinde kadına yönelik yapılan çeşitli toplumsal hareketlerle kadın evin dışına çıkarılmaya çalışılmış, kadınla ilgili algı ve düşünüş değiştirilmeye, kadının toplumsal hayatta etkin bir şekilde yer almasına çalışılmıştır. Türk kültüründe aile ve toplum hayatı içerisinde kadına her zaman değer verilmiştir. Türk kültür tarihine bakıldığında kadının yönetimde söz sahibi olduğu, kadının önemsendiği anlaşılmaktadır. Kırgız toplumsal ve kültürel hayatında da Kırgız kadınlarının çeşitli rolleri vardır. Kırgız kadınlarının da bir anne olarak çocuklarına, eş olarak hayat arkadaşına, aile büyüğü olarak diğer aile fertlerine karşı çeşitli görevlere sahip olduklarını söylemek mümkündür. Bu çalışma ile Kırgız'ın düşünüşünde Kırgız kadınına yönelik algı ve tutumları görmek, Kırgız kadının sosyal ve kültürel hayattaki durumunu; eş, anne, evlat, aile büyüğü olarak çeşitli rollere sahip Kırgız kadınını tanımak mümkün olacaktır.

___

  • İnan, A. ( 1998). Makaleler ve İncelemeler I. Cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • Coşar, H. ( 2013). Tarihte ve Günümüzde Kadın. Ankara: Kardelen Ofset.
  • Hasdemir, T.A.(1991).Sovyetler Birliği’nde Kadının Durumu. Amme İdaresi Dergisi,C.24, S.3,s.81-98.
  • Bekturganova K. ( 2006). Kırgızistandın Asıl Kızdarı. Birinçi Kitep. Bişkek: Mamlekettik Til Cana Entsiklopediya Borboru
  • Şavk, Ü. Ç. ( 2002). Kırgız Atasözleri. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Erdem, M. (2005). Kırgız Türkleri Dinî ve Sosyal Hayat. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık ve Ticaret İşletmesi.
  • Dıykanbayeva, M. ( 2013). Kırgız Türklerinde Evlilik ve Buna Bağlı İnanışlar. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi ( TAED), 131-144.
  • Yüce, M., Dosbayeva B. (2007). Kırgız Türklerinde evlenme geleneği. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, 7-24.
  • Aynakulova, G. ( 2006). Kırgızlarda Evlilik ve Evlenme Törenleri. Milli Folklor, Sayı 72, 95-106.
  • Sürücü, A.(2005).Anne-baba çocuk iletişimi. Öğretmenin Dünyası,169.
  • Ersöz, A. G. (2010). Türk atasözleri ve deyimlerinde kadına yönelik toplumsal cinsiyet rolleri. Gazi Türkiyat,6,167-181.
  • Karataev, O. K., Eraliyev, S. N. (2005). Kırgız etnografiyası boyunca sözdük. Bişkek.
  • Yıldız, N. (2009). Türk Destancılık Geleneği. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 6.
  • Usubalieva, A.( 2013) Balanın törölüşünö çeyinki ırım-cırımdar cana işenimder.
  • Güngör, A., Güngör A.C. (1998) Kırgız atasözleri. Ankara: Kültür Matbaası.