Samsun İli Tekkeköy İlçesinde Yetişen Ümitvar Muşmula Genotiplerinin Belirlenmesi

Bu araştırma 2017 ve 2018 yıllarında Samsun ili Tekkeköy (Türkiye) ilçesi mahallelerinde doğal olarak yetişen muşmula (Mespilus germanica L.) popülasyonu içerisinde ümitvar genotipleri belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada 15 g ve üzeri meyve ağırlığına sahip genotipler seçilmiştir. Çalışmada 33 genotip incelenmiştir. İncelenen genotiplerde meyve ağırlığı, meyve eti oranı, toplam kuru madde miktarı, suda çözünebilir kuru madde miktarı ve C vitamini miktarı dikkate alınarak ümitvar genotipleri belirlemek amacıyla tartılı derecelendirme metodu kullanılmıştır. Araştırmanın ilk yılında (2017) meyve ağırlığı 15.08-25.44 g, meyve hacmi 14.36-24.11 mL, meyve eti oranı %78.63-92.41, toplam kuru madde miktarı %64.20-78.01, SÇKM içeriği %8.4-17.6, titreedilebilir asitlik %0.50-0.98, C vitamini miktarı 9.60-40 mg 100 g-1; ikinci yılında (2018) ise meyve ağırlığı 15.13-22.15 g, meyve hacmi 15.51-23.05 mL, meyve eti oranı %74.03-94.45, toplam kuru madde miktarı %67.25-.79.24, SÇKM içeriği % 6.8-15.9, titreedilebilir asitlik %0.27-1.34, C vitamini miktarı 7.0-34.0 mg 100 g-1 arasında değişmiştir. Çalışmada ‘Tartılı Derecelendirme’ sonucunda en yüksek puanı alarak çok iyi grupta yer alan 4, 25, ve 5 nolu genotipler ümitvar olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Mespilus germanica, muşmula, tartılı derecelendirme, genotip, meyve ağırlığı, seleksiyon

Determination of Promising Medlar Genotypes in Tekkeköy District of Samsun

This study was carried out to determine the promising genotypes of medlar (Mespilus germanica L.) grown naturally in the neighborhoods of Tekkeköy district of Samsun province (Turkey) in 2017 and 2018 years. In the study, genotypes with a fruit weight of 15 g and more were selected. In the study 33 medlar genotypes were examined. Weighted Ranked Method was used to determine the promising genotypes by considering fruit weight, fruit flesh content, total dry matter content, soluble solid content and vitamin C content in the examined genotypes. In the first year (2017) fruit weight ranged from 15.08 g to 25.44 g, fruit volume ranged from 14.36 mL to 24.11 mL, fruit flesh rate ranged from 78.63% to 92.41%, total dry matter content ranged from 64.20% to 78.01%, SSC ranged from 8.4% to 17.6%, titratable acidity ranged from 0.50% to 0.98%, vitamin C content ranged from 9.60 mg 100g-1 to 40.0 mg 100g-1; In the second year (2018) fruit weight varied from 15.13 g to 22.15 g, fruit volume varied from 15.51 mL to 23.05 mL, fruit flesh rate varied from 74.03% to 94.45%, total dry matter content varied from 67.25% to 79.24%, SSC varied from 6.8% to 15.9%, titratable acidity varied from 0.27% to 1.34%, vitamin C content varied from 7.0 mg 100 g-1 to 34.0 mg 100 g-1 in the study. As a result of the ‘Weighing Ranked Method’, in the best group has the highest score of three genotypes, 4, 25, and 5 genotypes were identified as promising genotypes in this study.

Keywords:

Mespilus germanica, medlar, weighted ranked, genotype, fruit weight, selection,

PDF

___

Ağaoğlu, Y. S., Çelik, H., Çelik, M., Fidan, Y., Gülşen, Y., Günay, A., Halloran, N., Köksal, A.İ., & Yanmaz, R., (2015). Genel Bahçe Bitkileri (Güncelleştirilmiş 7. Baskı). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, Yayın No: 1630, Ankara.
Akbulut, M., Ercişli, S., Jurikova, T., Mlcek, J., & Gozlekci, S. (2016). Phenotypic and bioactive diversity on medlar fruits (Mespilus germanica L.). Erwerbs-Obstbau, 3, 185-19.
Akçay, M. E., Özdemir, Y., & Doğan, A. (2016). Muşmula yetiştiriciliğinde yeni bir çeşit olan Akçakoca 77®’nin bazı özelliklerinin belirlenmesi. Bahçe (Özel Sayı), 45(1), 832-837.
Akın, Y. (2019). Samsun ili Terme ilçesi muşmula genotiplerinin kimyasal ve fiziksel karakterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
Aygün, A., & Taşçı, A. R. (2013). Some fruit characteristics of medlar (Mespilus germanica l.) genotypes grown in Ordu, Turkey. Scientific Papers, Series B, Horticulture, 57, 149-151.
Baytop, T. (1999). Treatment with Plants in Turkey. In the past and today (Second edition), Nobel Tıp Kitabevleri, 299, Istanbul.
Bostan, S. Z. (2002). Interrelationships among pomological traits and selection of medlar (Mespilus germanica L.) types in Turkey. Journal of the American Pomological Society. 56(4), 215-218.
Bostan, S. Z., & İslam, A. (2007). Doğu Karadeniz Bölgesi muşmulalarının (Mespilus germanica L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde araştırmalar. V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Erzurum.
Browicz, K. (1972). Mespilus L. In: P.H. Davis (Ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, (Vol. 4 pp. 128–129) Edinburgh, University Press.
Cevahir, G. (2019). Seçilmiş bazı muşmula genotiplerinin (Mespilus germanica L.) fitokimyasal ve antioksidan özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
Dönmez, Y., & Aydınözü, D. (2012). Bitki örtüsü özellikleri açısından Türkiye. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Dergisi, 5, 1302-7212.
Duman, C. (2019). Aybastı (Ordu) ilçesinde yetişen ümitvar muşmula genotiplerinin (Mespilus germanica L.) belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
Ercisli,S., Sengul, M., Yildiz,H., Sener, D., Duralija, B., Voca, S., & Dujmovic Purgar, D. (2012). Phytochemical and antioxidant characteristics of medlar fruits (Mespilus germanica L.). Journal of Applied Botany and Food Quality, 85(1), 86-90.
Gün, S. (2017). Hünnap meyvesinin (Ziziphus jujuba Mill.) soğukta muhafaza performansı üzerine farklı olgunluk safhası ve modifiye atmosfer paketlemenin (MAP) etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
Haciseferogulları, H., Ozcan, M., Sonmete, M. H., & Ozbek, O. (2005). Some physical and chemical parameters of wild medlar (Mespilus germanica L.) fruit grown in Turkey, Journal of Food Engineering, 69, 1–7.
Kalyoncu, I. H., Ersoy, N., Elidemir, A. Y., & Tolay, I. (2013). Some physico-chemical and nutritional properties of `Musmula` medlar (Mespilus germanica L.) grown in Northeast Anatolia. World Academy of Science, Engineering and Technology International Journal of Biological, Biomolecular, Agricultural, Food and Biotechnological Engineering 7(6), 434-436.
Kılıç, O., Çopur, Ö .U., & Görtay, Ş. (1991). Meyve ve Sebze İşletme Teknolojisi Uygulama Kılavuzu, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları, No: 7, BURSA.
Közen, P., & Bostan, S.Z. (2016). Trabzon İli Tonya İlçesinde Doğal Olarak Yetişen Muşmula Tiplerinin (Mespilus germanica L.) Seleksiyonu. International Multidisciplinary Congress of Eurasia, Odessa, Ukraine
Maral, E. (2019). Samsun ili Çarşamba ilçesi muşmula genotiplerinin kimyasal ve fiziksel karakterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
Özkan, Y., Gerçekçioğlu, R., & Polat, M. (1997). Tokat merkez ilçede yetiştirilen muşmula (Mespilus germanica L.) tiplerinin meyve özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu. Yalova.
Sülüsoglu, M., & Unver, H. (2016). Morphological and chemical properties of medlar (Mespilus Germanica L.) fruits and changes in quality during ripening. AGROFOR International Journal, 1(2), 133-140.
TÜİK. (2019). Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel üretim istatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr, Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
Uzun, M., & Bostan, S. Z. (2019). Sürmene ilçesinde (Trabzon) doğal olarak yetişen muşmula genotiplerinin (Mespilus germanica L.) seleksiyonu. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2), 604-613.
Westwood, M. N. 1978. Temperate Zone Pomology. W.H. Freeman an Company San Fransisco.
Yılmaz, A., & Gerçekcioğlu, R. (2013). Tokat ekolojisi muşmula (Mespilus germanica L.) popülasyonu ve dağılımı. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(2), 1-4.
Yılmaz, A. (2015). Tokat’ta doğal olarak yetişen muşmula (Mespilus germanica L.) genotiplerinin seleksiyonu. Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.