İsa YILMAZ, Hamza ÇELİK

Iğdır İliBal Arısı (Apis melliferaL.) Yetiştiricilerinin Koloni Yönetimi

Bu çalışma, Iğdır ilinde arıcılıkyapan işletmelerde yetiştiricilerin koloni yönetimi hakkındaki bilgilerinitespit ederek, arıcılığın geliştirilmesine katkı sağlamak için yapılmıştır. Basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen 93 arıcıile anket yapılmış ve veriler sayı ve yüzdelik olarak ifade edilmiştir. Analitik değerlendirmede ise 2 testi kullanılmıştır. İşletmelerde ortalama arılı kovan sayısı, oğul veren kolonisayısı ve ana arı değişimi sırasıyla 115.9±7.5adet, 13.9±1.3 adet ve 2.5±0.3 yıldır. Arıcılık faaliyetini asıl iş, ek gelir ve hobi olarak yapanların oranları sırasıyla %38.7, %48.4 ve %12.9’dur. Arıcılık faaliyetini sabit arıcılık, il içi gezginci ve il dışı gezginci olarak yapan yetiştiricilerinoranları sırasıyla %16.1, %73.1 ve %10.8 olarak tespit edilmiştir. Yetiştiricilerin arı kolonilerini çoğaltmak için kullandıkları yöntemler doğal oğul çıkışı (%63.4), suni bölme (%15.1) ve oğul çıkışı+bölme (%21.5) olarakbelirlenmiştir. İşletmelerde kullanılan arı ırk ve genotipleri oranları ise sırasıyla %15.1 Saf Kafkas, %3.2 Anadolu Arısı, %71.0 Kafkas Melezi, %5.4 Belfast ve %5.4 diğer tipleriolarak belirlenmiştir. Bölge arıcılarının %86.1’ininKafkas arısı ve melezlerini tercih ettikleri belirlenmiştir. Yetiştiricilerin arılı kovanlarla ilgilenme durumları haftanın günleri için değerlendirildiğinde her gün, iki-üç kez ve 15 günde bir şeklindebelirlenmiş olup, sırasıyla %57.0, %40.9 ve %2.2 oranlarına sahiptir. Yetiştiricilerin arılarını beslemede%35.5’inin şeker şerbeti, %10.8’inin arı keki ve %53.8’inin ise şeker şerbeti+kek kullandıkları belirlenmiştir. Yetiştiricilerin kovan başına ortalama bal verimi8.7±0.5 kg olarak belirlenmiştir.Yetiştiricilerin koloni bal verimini artırmalarıve iş gücünü azaltmaları, doğal oğul verme olayının büyük oranda önlenmesi ve ana arıların verimli kullanımına bağlıdır. Bu amaçla koloniler her yıl iki gruba ayrılabilir, bir grup aynı yıl üretimde kullanılmalı, diğer grup ana arıları değiştirilereksonraki üretim yılı için hazırlanmalıdır.İş yükünüazaltanve koloni başına bal veriminiyükselten böyle bir koloni yönetimi arıcılara önerilir.

Colony Management of Honey Bee (Apis melliferaL.) Breedersin Iğdır Province

This study is conducted to determine information level about colony management of beekeepers in beekeeping enterprises in Igdir province on colony management in order to contribute the development of the activity in the region. A questionnaire is applied to 93 beekeepers determined by simple random sampling method. The data are presented in numbers and percentages and 2 test is used for analytical analysis. The average number of populated hives, the average number of swarms and the average years of mother bee changes are 115.9 hives, 13.9±1.3 hives and 2.5±0.3 years, respectively. The ratios of those who conduct beekeeping as the main source of livelihood, as an extra source of income and as a hobby are 38.7%, 48.4% and 12.9%, respectively. The ratio of producers who conduct beekeepingas resident (constant) beekeepers, as migrant beekeeperswithin the province and as migrant beekeepers between provinces are determined as 16.1%, 73.1% and 10.8%, respectively. Beekeepers prefer swarm formation (63.4%), parting (15.1%) and artificial swarming+parting (21.5%) methods for propagation. The ratios of bee species and genotypes used in the beekeeping enterprises are determined as 15.1% pure Caucasian, 3.2% Anatolian, 71.0% crossbred Caucasian 5.4% Belfast and %5.4 other genotypes. 86.1% of the regional beekeepers expressed that they prefer Caucasian bee or its crossbreeds. 57.0% ofthe beekeepers provides care of their populated hives everyday while 40.9% provides care 2-3 days a week and 2.2% provides care for populated hives every 15 days. 35.5% of the beekeepers use sugar syrup in feeding while 10.8% feed bee cake and 53.8% use sugar syrup+beecake for nutrition of their colonies. Average honey yield per hive is determined as 8.73±0.52 kg.Beekeepers should prevent natural swarmingand efficiently use queen bees to increase honey yield per colony and reduce workload. Thus, colonies are divided into two groups; one group is used in production in the same year. It is changed queen bees of other group and prepared for the next production year.Thisshape colony management is advised to beekeepers.

PDF

___

Anonim, (2017). Türkiye İstatistik Kurumu, Konularına Göre İstatistikler. Hayvancılık İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1002. Erişim Tarihi: 05 Kasım 2017.
Anonim, (2018a). Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Iğdır Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. http://igdir.csb.gov.tr. Erişim Tarihi: 07 Haziran 2018.
Anonim, (2018b). Meteoroloji Genel Müdürlüğü. https://www.mgm.gov.tr. Erişim Tarihi: 17 Eylül 2018.
Balkaya, İ., Kaplan, H., Güven, E., & Avcıoğlu, H. (2016). Erzurum yöresi arıcılarının karşılaştıkları bal arısı hastalıkları. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 11(3), 273-281.
Ceylan, D. A. (2004). Konya İli ve İlçelerinde Arı Yetiştiriciliğinin Teknik ve Yapısal Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay.
Çağlıyan, A. (2015). Bitlis İlinde Arıcılık Faaliyetleri. Coğrafya Dergisi, 30, 1-25.
Çelik Güney, M., Kumova, U., & Kayaalp, G. T. (2016.) Bal verimini etkileyen bazı faktörlerin path analizi yöntemi ile incelenmesi. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(10), 903-906.
Çivi Yalçın, F. (2014). Tokat ili merkez ilçede arıcılık faaliyeti yapan işletmelerde bal ve diğer arı ürünleri üretimi ve organik üretim potansiyeli. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
Genç, F., & Dodoloğlu, A. (2011). Arıcılığın Temel Esasları. Ders kitabı, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 341, Erzurum.
Günbey, V. S. (2007). Van ili gezginci arıcılık hareketlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Güngör, E., & Ayhan, A. (2016). Bartın yöresi orman kaynaklarının bal üretim potansiyeli ve ekonomik değeri. Turkish Journal of Forestry, 17(1), 108-116.
Kadirhanoğulları, İ. H. (2016). Iğdır il’inde arıcılığın ekonomik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Iğdır Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Iğdır.
Kadirhanoğulları, İ. H., Karadaş, K., & Külekci, M. (2016a). Iğdır ili arıcıların sosyo-ekonomik durumu. Uludağ Dergisi Dergisi, 16 (1), 2-11.
Kadirhanoğulları, İ. H., Karadaş, K., & Külekci, M. (2016b). Iğdır ilinde bal üretim maliyetinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Iğdır Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(4), 115-120.
Kandemir, İ., Kence, M., Sheppard, W. S., & Kence, A. (2006). Mitochonrial DNA variation in honey bee (Apis mellifera L.) population from Turkey. Journal of Apiculteral Research, 45(1), 33-38.
Karadaş, K., & Birinci, A. (2018). Identification of risk factors affecting production of beekeeping farms and development of risk management strategies: A new approach. R. Bras. Zootec, 47, 1-9.
Karadaş, K., & Kadirhanogullari, İ. H. (2017). Predicting Honey Production Using Data Mining and Artificial Neural Network Algorithms in Apiculture. Pakistan Journal Zoology, 49(5), 1611-1619.
Karahan, A., & Karaca, İ. (2016). Adana ve Konya İllerindeki Arıcılık Faaliyetleri ve Koloni Kayıpları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 20(2), 226-235.
Kekeçoğlu, M., & Göç Rasgele, P. (2013). Düzce ili yığılca ilçesindeki arıcılık faaliyetleri üzerine bir çalışma. Uludağ Arıcılık Dergisi, 13(1), 23-32.
Kekeçoğlu, M., (2010). Honey bee biodiversity in Western Black Sea and evidence for a new honey bee ecotype in Yığılca district. Research Journal of Biology Sciences, 3(1), 73-78.
Kekeçoğlu, M., Gürcan, E. K., & Soysal, M. İ. (2007). Türkiye arı yetiştiriciliğinin bal üretimi bakımından durumu. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(2), 227-236.
Kizilaslan, H. & Kizilaslan, N. (2007). Factors Affecting Honey Production in Apiculture in Turkey. Journal of Applied Sciences Research, 3(10), 983-987.
Kutlu, M. A. (2014). Gaziantep ili arıcılık düzeyinin saptanması, sorunları ve çözüm yolları. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(4), 481-484.
Kutlu, M. A., Özdemir, F. A., & Kılıç, Ö. (2016). Hizan ilçesindeki (Bitlis) arıcılık faaliyetleri üzerine bir araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(2), 197-206.
Lodesani, M., & Costa, C. (2004). Bee breeding and genetics in Europe. Bee World Journal, 64(2), 69-85.
Onuç, Z., Yanar, A., Saner, G., & Güler, D. (2019). Arıcılık Faaliyetinin Ekonomik Yönü Üzerine bir Analiz: İzmir-Kemalpaşa İlçesi Örneği/Türkiye. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 56(1), 11-20.
Özmen Özbakır, G., Doğan, Z., & Öztokmak, A., 2016. Adıyaman ili arıcılık faaliyetlerinin incelenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20(2), 119-126
Öztürk, G. F. (2013). Ordu ili arıcılık sektörünün ekonomik yapısı üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Seven, İ., & Akkılıç, M. E. (2005). Elazığ’daki arıcılık işletmelerinin üretim ve pazarlama problemlerinin tespiti ve çözüm önerileri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 45(2), 41-52.
Seven, İ., & Tatlı Seven, P. (2006). Elazığ arıcılık işletmelerinde kolonilerin ek beslenme şekillerinin tespiti. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(3), 211-216.
Sezgin, A., & Kara, M. (2011). Arıcılıkta verim artışı üzerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma: TRA-2 bölgesi örneği. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(4), 31-38.
Sıralı, R., & Doğaroğlu, M. (2005). Trakya Bölgesi arı hastalıkları ve zararlıları üzerine anket sonuçları. Uludağ Arıcılık Dergisi, 5, 71-78.
Soysal, M. İ., & Gürcan, E. K. (2005). Tekirdağ ili arı yetiştiriciliği üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2,161-165.
Tunca, R. İ., & Çimrin, T. (2012). Kırşehir ilinde bal arısı yetiştiricilik aktiviteleri üzerine anket çalışması. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2), 99-108.
Uçak Koç, A. & Karacaoğlu, M., 2016. Ege Bölgesi’nde arıcılığının yapısı, koloni kayıpları ve sorunları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(3), 254-258.
Uzundumlu, A. S., Aksoy, A., & Işık, H. B. (2011). Arıcılık işletmelerinde mevcut yapı ve temel sorunlar; Bingöl ili örneği. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 42 (1): 49-55.
Yamane, T. (2010). Temel Örnekleme Yöntemleri. Literatür Yayıncılık. ISBN, 978-975-8431-34-2, İstanbul.
Yerlikaya, H. R., Şahinler, N. (2007). Tunceli İli Pülümür İlçesinde Arıcılığın Yapısı, Problemleri ve Çözüm Yolları Üzerine Bir Araştırma. 5. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Van.
Yıldız, N., Akbulut, Ö., & Bircan, H. (2006). İstatistiğe Giriş, Uygulamalı Temel Bilgiler, Çözümlü ve Cevaplı Sorular. Aktif Yayınevi, İstanbul.