Farklı Pleurotus ostreatus (İstiridye Mantarı) İzolatlarının Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu çalışma, farklı Pleurotus ostreatus izolatlarının verim ve bazı kalite özelliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi’nde yürütülen çalışmada; P. ostreatus mantar türünün Bolu ilinin farklı lokasyonlarından doğadan toplanarak elde edilen 4 farklı izolatı (PO-141, PO-142, PO-143 ve PO-144) materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada yetiştirme ortamı olarak saman, talaş ve kepek karışımından (%45 saman + %45 talaş + %10 kepek) oluşan ortam kullanılmıştır. Çalışmada farklı izolatlara ait misel gelişim süresi, ilk hasat süresi, mantar ağırlığı, verim, şapka uzunluğu, şapka eni, sap uzunluğu, sap çapı, mantarın renk özellikleri (L*, a*, b*, C* ve h°), pH, kül, kuru madde, SÇKM (suda çözünebilir kuru madde) ve protein içerikleri belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda izolatlar arasında ilk hasat süresi, şapka eni, kül, kuru madde ve SÇKM miktarı hariç incelenen özellikler bakımından önemli farklılıklar bulunmuştur. İzolatların misel gelişim süresi 28.8-32.2 gün, mantar ağırlığı, 22.27-29.38 g, verim değerleri 202.39-330.57 g kg-1, şapka uzunluğu 10.27-13.97 cm, şapka eni 9.02-10.46 cm ve protein içeriği %18.73-21.77 arasında değişmiştir. Farklı P. ostreatus izolatları arasında en yüksek verim PO-143 izolatından (330.57 g kg-1) elde edilmiştir. Onu istatistiksel olarak aralarında fark olmayan PO-141 izolatı (305.01 g kg-1) yakından takip etmiştir. En düşük verim ise PO-144 izolatında (202.39 g kg-1) belirlenmiştir. Ayrıca PO-144 izolatının diğer izolatlara göre belirgin derecede daha koyu renkli olduğu tespit edilmiştir. Araştırma bulgularına göre tüm özellikler birlikte değerlendirildiğinde PO-141 ve PO-143 izolatları öne çıkmıştır. Daha sonra yapılacak çalışmalarla bu izolatların verim ve kalite yönünden P. ostreatus’un farklı ticari izolatlar ile karşılaştırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Pleurotus ostreatus, mantar, izolat, verim, kalite

Determination of Yield and Some Quality Properties of Different Pleurotus ostreatus (Oyster Mushroom) Isolates

This study was carried out to determine yield and some quality properties of different Pleurotus ostreatus isolates. The study was conducted at the Faculty of Agriculture and Natural Sciences, Bolu Abant Izzet Baysal University. In this study, four different isolates of P. ostreatus mushroom species obtained collecting from nature in different locations of Bolu province were used as material. The mixture of straw, sawdust and bran (45% straw + 45% sawdust + 10% bran) was used as substrate in the study. Spawn run time, days to first harvest, fruit body weight, yield, cap length, cap width, stipe length, stipe diameter, color characteristics of fruit body (L*, a*, b*, C* and h°), pH, ash, dry matter, TSS (total soluble solids) and protein contents of different isolates were determined in the study. As a result, significant differences were found among the isolates in terms of the properties examined except for days to first harvest, cap width, ash, dry matter and TSS. Spawn run time, fruit body weight, yield, cap length, cap width and protein contents of the isolates ranged from 28.8 to 32.2 days, 22.27 to 29.38 g, 202.39 to 330.57 g kg-1, 10.27 to 13.97 cm, 9.02 to 10.46 cm and 18.73 to 21.77%, respectively. Among the different P. ostreatus isolates, the highest yield was obtained from PO-143 isolate (330.57 g kg-1). PO-141 isolate closely followed PO-143 isolate and there was no statistically significant difference between these two isolates in terms of yield. The lowest yield was determined in PO-144 isolate (202.39 g kg-1). In addition to, PO-144 isolate was significantly darker than other isolates. According to the findings of the study, PO-141 and PO-143 isolates became prominent when all properties were evaluated together. These isolates should be compared with different commercial isolates of P. ostreatus in terms of yield and quality in subsequent studies.

Keywords:

Pleurotus ostreatus, mushroom, isolate, yield, quality,

___

Ağaoğlu, Y. S., & Güler, M. (1991). Doğal ve Kültüre Alınabilir Mantar Türleri II-Kayın Mantarı Yetiştiriciliği. Orman Bakanlığı Orman Gen. Müd. Yayınları, 46 s., Ankara.
Ağaoğlu, Y. S., İlbay, M. E., & Uzun, A. (1992). Değişik talaş+kepek karışımlarının Pleurotus sajor-caju'nun verimi üzerine etkileri. Türkiye IV. Yemeklik Mantar Kongresi, Yalova.
Akyüz, M. (2005). Sellülozik atıkların Pleurotus eryngii (DC. ex Fr.) Quel’in kültüründe değerlendirilebilme olanaklarının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
Akyüz, M. (2008). Pleurotus eryngii (DC. ex Fr.) Quel. var. eryngii ve Pleurotus eryngii (DC. ex Fr.) Quel. var. ferulae Lanzi’nin besinsel içeriklerinin ve antimikrobiyal aktivitelerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Akyüz, M., & Kırbağ, S. (2009). Bazı tarımsal ve endüstriyel atıkların Pleurotus spp. üretiminde kompost olarak değerlendirilmesi. Ekoloji, 18(70), 27-31.
AOAC (1984). Association of Official Analytical Chemists. 14th Edition (Edited by Sidney Williams), Washington DC., USA.
Atila, F. (2016). Effect of different substrate disinfection methods on the production of Pleurotus ostreatus. Journal of Agricultural Studies, 4(4), 1-14.
Avcı, S. (2015). Farklı ağaç türlerine ait talaş ortamlarının Pleurotus ostreatus mantarının verimi, kalitesi ve antimikrobiyal aktivitesi üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
Beşikci, N., Düzkale Sözbir, G., & Kanat H. G. (2014). Farklı lignoselülozik atıklar üzerinde yetiştirilen Pleurotus ostreatus mantarının verim, kalite ve mantar özellikleri üzerine etkisi. III. Uluslararası Odun Dışı Orman Ürünleri Sempozyumu, Kahramanmaraş.
Birlik, E. (2019). Tüy peptonunun istiridye mantarı (Pleurotus ostreatus) yetiştiriciliğinde verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Demiray, E. (2019). Effect of drying temperature on color and desorption characteristics of oyster mushroom. Food Science and Technology, in press.
Doğan, H., & Pekşen, A. (2003). Çay atıklarından hazırlanan yetiştirme ortamları ve dezenfeksiyon yöntemlerinin Pleurotus sajor-caju’nun verim ve kalitesine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(1), 39-48.
Dündar, A., & Yıldız, A. (2009). Comparative study on Pleurotus ostreatus (Jacq.) P.Kumm. cultivated on different agricultural lignocellulosic wastes. Turkish Journal of Biology, 33, 171-179.
Fanadzo, M., Zireva, D. T., Dube, E., & Mashingaidze, A. B. (2010). Evaluation of various substrates and supplements for biological efficiency of Pleurotus sajor-caju and Pleurotus ostreatus. African Journal of Biotechnology, 9, 2756-2761.
Gezer, K., Kaygusuz, O., Bayuk, B. G., Kaygusuz, R., & Türk, S. A. (2016). Bazı aromatik bitki atıklarının Pleurotus ostreatus (Jacq.) P. Kumm. (kayın mantarı) yetiştiriciliği üzerine etkisi. Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3), 204-207.
Hassan, F. R., Medany, G. M., & Hussein, S. D. (2010). Cultivation of the king oyster mushroom (Pleurotus eryngii) in Egypt. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 4(1): 99-105.
Jahangir, M. M., Samin, G., Khan, N. A., Rehman, A., Aslam, Z., Amjad, M., Ziaf, K., Qadri, R. W. K., Khan, I., Atiq, M. (2015). Performance of oyster mushroom (Pleurotus ostreatus) grown on cotton waste and sorghum straw based growing substrates. Pakistan Journal of Phytopathology, 27(01), 77-81.
Jwanny, E. W., Rashad, M. M., & Abdu, H. M. (1995). Solid-state fermentation of agricultural wastes into food through Pleurotus cultivation. Applied Biochemistry and Biotechnology, 50, 71-78.
Kacar, B. 1972. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri, II. Bitki Analizleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara, No: 453.
Kapoor, M., Fodhi, H. S., & Dhandaa, S. (1996) Strategies for strain Improvement in Pleurotus species, Mushroom Research, 5, 56-57.
Kaur, K., Kumar, S., & Alam S. (2014). Air drying kinetics and quality characteristics of oyster mushroom (Pleurotus ostreatus) influenced by osmotic dehydration. Agricultural Engineering International: CIGR Journal, 16(3), 214-222.
Kırbağ, S., & Korkmaz, V. (2013). Sellülozik atıkların Pleurotus spp.’nin gelişim periyodu ve verimi üzerine etkileri. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(2), 239-244.
Kibar, B., Akdeniz Duran, H., & Pekşen, A. (2016). Pleurotus ostreatus yetiştiriciliğinde katkı maddesi olarak mısır silajının kullanımı. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 2(1), 10-17.
Kong W. S. (2004). Descriptions of commercially important Pleurotus species. Mushrooms Growers Handbook. I. Part II. Oyster Mushrooms. Chapter 4. Rural Devolepment Administration, Korea, pp. 54-61.
Kortei, N. K., Odamtten, G. T., Obodai, M., Appiah, V., & Akonor, P. T. (2015). Determination of color parameters of gamma irradiated fresh and dried mushrooms during storage. Croatian Journal of Food Technology, Biotechnology and Nutrition, 10(1-2), 66-71.
Kortei, N. K., & Wiafe‐Kwagyan, M. (2015). Comparative appraisal of the total phenolic content, flavonoids, free radical scavenging activity and nutritional qualities of Pleurotus ostreatus (EM‐ 1) and Pleurotus eous (P‐ 31) cultivated on rice (Oryzae sativa) straw in Ghana. Journal of Advances in Biology and Biotechnology, 3(4), 153-164.
Kortei, N. K., Odamtten, G. T., Obodai, M., Wiafe‐Kwagyan, M., Addo, E. A. (2017). Influence of low dose of gamma radiation and storage on some vitamins and mineral elements of dried oyster mushrooms (Pleurotus ostreatus). Food Science & Nutrition, 5, 570-578.
Kurt, Ş. (2008). Değişik tarımsal artıkların kayın mantarı (Pleurotus ostreatus, Pleurotus sajor-caju) yetiştiriciliğinde kullanım olanakları. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Küçükomuzlu, B. (2003). Sterilizasyon ve formaldehit uygulamaları ile torba ağırlıklarının örtü altında yetiştirilen Pleurotus mantar türlerinin gelişme, verim ve kalitesi üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Küçükomuzlu, B., & Pekşen, A. (2005). Yetiştirme ortamı ağırlıklarının Pleurotus mantar türlerinin verim ve kalitesi üzerine etkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(3), 64-71.
Li, Y. R., Liu, Q. H., Wang, H. X., & Ng, T. B. (2008). A novel lectin with potent antitumor, mitogenic and HIV-1 reverse transcriptase inhibitory activities from the edible mushroom Pleurotus citrnopileatus. Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-General Subjects, 1780(1), 51–57.
Moonmoon, M., Uddin, N. M., Ahmed, S., & Shelly, N. (2010). Cultivation of different strains of king oyster mushroom (Pleurotus eryngii) on sawdust and rice straw in Bangladesh. Saudi Journal of Biological Sciences, 17(4), 341-345.
Oei, P. (1991). Cultivation on Fermented Substrate. Manual on Mushroom Cultivation. Tool Publications, Netherlands, pp: 249.
Pekşen, A., & Küçükomuzlu, B. (2004). Yield potential and quality of some Pleurotus species grown in substrates containing hazelnut husk. Pakistan Journal of Biological Sciences, 7(5), 768-771.
Pekşen, A. (2013). Kayın mantarı (Pleurotus ostreatus): Kütük yetiştiriciliği. Samtim, 41, 18-20.
Phillips, R. (1994). Mushrooms and Other Fungi of Great Britain & Europe. New Interlitho S. P. A., Milan, 288 pp.
Royse, D. J. (2014). A global perspective on the high five: Agaricus, Pleurotus, Lentinula, Auricularia & Flammulina. Proceedings of the 8th International Conference on Mushroom Biology and Mushroom Products, New Delhi, India.
Şen, S., & Yalçın, M. (2011). Meşe palamudu (Quercus ithaburensis Decne subsp macrolepis) atıklarının Pleurotus ostreatus üretiminde kullanımı. Ekoloji, 20(78), 60-65.
Vetayasuporn, S. (2006). Oyster mushroom cultivation on different cellulosic substrates. Research Journal of Agriculture and Biological Science, 2(6), 548-551.
Wang, H. X., & Ng, T. B. (2004). Purification of a novel low-molecular mass laccase with HIV-1 reverse transcriptase inhibitory activity from the mushroom Tricholoma giganteum. Biochemistry and Biophysics Research Communication, 315(2), 450-454.
Yalçın, M., Şen, S., Taşçıoğlu, C., Akçay, Ç., & Tufan, M. (2014). Kayın talaşı ve fındık kabuğu atıklarında Pleurotus ostreatus mantarı yetiştirilmesi. III. Uluslararası Odun Dışı Orman Ürünleri Sempozyumu, Kahramanmaraş.
Yıldız, A., & Demir, R. (1998). Bazı bitkisel materyallerin Pleurotus ostreatus (Jacq. ex. Fr.) Kum. var. salignus (Pers. ex. Fr.) Konr. et Maubl.’un gelişmesi ve ürün verimi üzerine etkileri. Turkish Journal of Botany, 22, 67-73.
Yıldız, A., & Karakaplan, M., (2003). Evaluation of some agricultural wastes for the cultivation of edible mushrooms, Pleurotus ostreatus var. salignus. Journal of Food Science and Technology-Mysore, 40(3), 290-292.
Yildiz S., Demirci Z., Yalinkilic M. K & Yildiz U. (1997). Utilization of some lignocellulosic wastes as raw material for Pleurotus ostreatus cultivation in Northern Karadeniz region. Proceedings of the XI World Forestry Congress. Antalya.