Türkiye’nin İİT Üyeleri İle Ticaretinde Linder Hipotezi’nin Geçerliliği / The Validity of the Linder Hypothesis in Turkey's Trade with The Members of The OIC

Bu çalışmanın amacı, 2002-2021 döneminde Türkiye’nin İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üyelerinden 37’si ile olan dış ticaretinde Linder Hipotezi’nin geçerliliğini analiz etmektir. Uluslararası ticareti talep yönünden inceleyen Linder’e göre, talep yapıları benzer olan ülkelerin aralarında daha fazla ticaret gerçekleşmektedir. Talep yapılarının benzerlik durumları ise ortalama gelir seviyesiyle ele alınabilmektedir. Bu kapsamda, Türkiye’nin İİT üyeleriyle olan ikili ticareti genişletilmiş panel çekim modeliyle incelenmektedir. Analizde zamanla değişen değişkenlerin yanı sıra, zamanla değişmeyen değişkenleri de tahmin edebilme olanağı sunan Hausman-Taylor yöntemi kullanılmaktadır. Yapılan tahmin sonuçlarına göre, ilk olarak çekim modeli ile uyumlu şekilde, Türkiye’nin üye ülkelerle dış ticaretine Türkiye’nin ve ticaret partneri ülkenin kişi başına düşen GSYH büyüklüklerinin pozitif, ülkeler arasındaki mesafenin ise negatif yönde etki yaptığı anlaşılmıştır. İkinci olarak, Türkiye’nin söz konusu ülkelerle ikili ticaretinde Linder Hipotezi’nin geçerli olduğu dikkat çekmektedir. Son olarak, söz konusu ikili ticarette ortak sınır ve serbest ticaret anlaşmalarına ilişkin kukla değişkenlerin anlamsız olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Linder Hipotezi, Genişletilmiş Panel çekim modeli, Hausman-Taylor Yöntemi, İkili Ticaret, Benzerlik Endeksi

The Validity of the Linder Hypothesis in Turkey's Trade with The Members of The OIC / Türkiye’nin İİT Üyeleri İle Ticaretinde Linder Hipotezi’nin Geçerliliği

The aim of this study is to analyze the validity of the Linder Hypothesis in Turkey's foreign trade with 37 members of the Organization of Islamic Cooperation (OIC) in the period 2002-2021. According to Linder, who examines international trade from the point of demand, more trade takes place between countries with similar demand structures. The similarity of demand structures can be handled with the average income level. In this context, Turkey's bilateral trade with OIC members is handled with augmented panel gravity model. In the analysis, the Hausman-Taylor method is used, which provides the opportunity to predict the time-invariant variables as well as time-varying variables. According to the estimation results, first of all, in accordance with the gravity model, it has been understood that the per capita GDP sizes of Turkey and the trade partner country have a positive effect on Turkey's foreign trade with the member countries, while the distance between the countries has a negative effect. Secondly, it is noteworthy that the Linder Hypothesis is valid in Turkey's bilateral trade with the said countries. Finally, it is seen that the dummy variables regarding common border and free trade agreements in bilateral trade are meaningless.

Keywords:

Linder Hypothesis, Augmented Panel Gravity Model, Hausman-Taylor Method, Bilateral Trade, Similarity Index,

PDF

___

Akça, E. E. ve Bal, H. (2020). Türkiye’nin İhracatında Linder Hipotezi’nin Geçerliliği Üzerine Ampirik Bir İnceleme: Genişletilmiş Çekim Modeli’nden Bulgular. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (1), 29-49.
Akgül, M. S. (2013). Çekim Modeli Bulguları Işığında Türkiye'nin İslam İşbirliği Teşkilatı İle İlişkileri ve Ticari Potansiyeli. Adam Academy Journal of Social Sciences, 3 (2), 83-110.
Atabay, R. (2015). Validity of Linder Hypothesis in BRIC Countries. Journal of Interational Trade, Logistics and Law, 1(2), 85-92.
Bal, H., Manga, M. ve Erdoğan, E. (2019). Linder Hipotezinin Geçerliliğinin Çekim Modeli ile Test Edilmesi: Türkiye ve Seçilmiş Geçiş Ekonomileri. Uluslararası Avrasya Ekonomileri Konferansı,187-196. Gazimagusa, KKTC.
Birdişli, F. ve Atawula, M. (2019). İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)’nin Önemi ve Bölgesel Güvenlik Sorunlarının Çözümünde İşlevsizliğinin Nedenleri. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (20), 77-101.
Breuss, F. and Egger, P. (1999). How Reliable Are Estimations of East-West Trade Potentials Based on Cross-Section Gravity Analyses?, Empirica, 26, 81-94.
Carrere, C. (2006). Revisiting the Effects of Regional Trade Agreements on Trade Flows with Proper Specification of the Gravity Model. European Economic Review, 50(2), 223-247.
CEPII (2023). Research and Expertise on the World Economy (CEPII). Access address: http://www.cepii.fr/CEPII/en/bdd_modele/bdd_modele.asp
DTÖ (2023). Dünya Ticaret Örgütü Bölgesel Ticaret Anlaşmaları Veri Tabanı. Erişim adresi: https://data.wto.org/en
Ekanayake, E. M., Mukherjee, A. and Veeramacheneni, B. (2010). Trade Blocks and the Gravity Model: A Study of Economic Integration among Asian Developing Countries. Journal of Economic Integration, 25(4), 627-643.
Hausman, J. A. and Taylor, W. E. (1981). Panel Data and Unobservable Individual Effects. Econometrica, 49(6), 1377-1398.
Head, K. (2003). Gravity for Beginners. Access address: https://vi.unctad.org/tda/background/ Introduction%20to%20Gravity%20Models/gravity.pdf
Işık, N. (2015). Avrupa Birliği-Türkiye Dış Ticaret Akımlarının Genişletilmiş Panel Çekim Modeliyle Tahmini. Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, 23 (1), 49-67.
İnançlı, S. (2012). Türkiye’nin Türk Cumhuriyetleri ile Dış Ticaretinin Genişletilmiş Çekim Modeliyle Değerlendirilmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 49 (565), 13-22.
Linder, S. B. (1961). An Essay on Trade and Transformation. Uppsala: Almqvist & Wiksells.
Mcpherson, M. A., Redfearn, M. R. and Tieslau, M. A. (2001). International Trade and Developing Countries: An Empirical Investigation of the Linder Hypothesis. Applied Economics, 33 (5), 649-657.
McPherson, M. Q. and Trumbull, W. N. (2008). Rescuing Observed Fixed Effects: Using the Hausman-Taylor Method for Out-of-Sample Trade Projections. The International Trade Journal, 22(3), 315-340.
Mcpherson, M.A., Redfearn, M. R. and Tieslau, M.A. (2000). A Re-Examination of the Linder Hypothesis: A Random-Effects Tobit Approach. International Economic Journal, 14 (3), 123-136.
OIC (2021). History, Organization of Islamic Cooperation. Access address: https://www.oic-oci.org/page/?p_id=52&p_ref=26&lan=en
Olayele, B. F. (2019). Gravity, Borders, and Regionalism: A Canada-US Sub-National Analysis. The International Trade Journal, 33(5), 416-443.
Saygılı, F. ve Manavgat, Gökçe. (2014). Linder Hipotezi: “Türkiye’nin Dış Ticareti için Ampirik Bir Analiz”. Ege Akademik Bakış, 14 (2), 261-270.
Serrano, R. and Pinilla, V. (2012). The Long-run Decline in The Share of Agricultural and Food Products in International Trade: A Gravity Equation Approach to Its Causes. Applied Economics, 44(32), 4199-4210.
Shepotylo, O. (2010). A Gravity Model of Net Benefits of EU Membership: The Case of Ukraine, Journal of Economic Integration, 25(4), 676-702.
Tinbergen, J. (1962). Shaping the World Economy; Suggestions for an International Economic Policy. New York: Twentieth Century Fund.
Uğur, B., Konuk, T. ve Eryer, A. (2021). Türkiye ve E-7 Ülkeleri Arasındaki Dış Ticaretin Linder Hipotezi Bağlamında Ampirik Analizi. Hitit Ekonomi ve Politika Dergisi, 1 (2), 132-142.
WB (2023). World Bank Open Data. Access address: https://data.worldbank.org/
Yıldız, Ş. ve Künü, S. (2018). Türkiye ile BRICS Ülkeleri Arasındaki Dış Ticaret Potansiyelinin Linder Hipotezi Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (18), 599-612.