Ali Rıza SANDALCILAR, Kezban AYRAN CİHAN

Türk Devletleri Teşkilatı Üye Ülkeleri Arasında Türkiye’nin Rekabet Gücü / Competitiveness of Turkey Among Member States of the Organization of Turkic States

Çalışmanın amacı Türkiye’nin Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) asıl üye ülkeleri ve gözlemci üye ülkeleri ile olan ticaretinde hangi mal gruplarında karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğunu, hangi mal gruplarında ise karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olmadığını analiz etmektir. 1995-2021 dönemine ait SITC Rev. 3 basamak 1 veri setinin kullanıldığı analizler Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ) yaklaşımına göre yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre Türkiye Azerbaycan’a karşı 0, 1, 7 ve 8 numaralı mal gruplarında; Kazakistan’a karşı 1, 4, 5, 7 ve 8 mal gruplarında; Kırgızistan’a karşı 1, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 mal gruplarında; Özbekistan’a karşı 1, 4, 5, 7 ve 8 mal gruplarında; Türkmenistan’a karşı 0, 4, 7, 8 ve 9 mal gruplarında ve Macaristan’a karşı ise 1, 6 ve 8 mal gruplarında karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Türkiye'nin diğer TDT üyesi ülkelerle olan dış ticaretinde karşılaştırmalı üstünlüklerinin genel olarak benzer bir yapıya sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türk Devletleri Teşkilatı, TDT, Türkiye, AKÜ, SITC

Competitiveness of Turkey Among Member States of the Organization of Turkic States / Türk Devletleri Teşkilatı Üye Ülkeleri Arasında Türkiye’nin Rekabet Gücü

The aim of the study is to analyze in which commodity groups Turkey has a comparative advantage and in which commodity groups it does not have a comparative advantage in foreign trade with the original member countries and observer member countries of the Organization of Turkic States (OTS). The analyzes were performed according to the Revealed Comparative Advantages (RCA) approach using the SITC Rev. 3 digit 1 dataset for the period 1995-2021. According to the findings, it has been determined that Turkey has a comparative advantage against Azerbaijan in the commodity groups 0, 1, 7 and 8; against Kazakhstan in commodity groups 1, 4, 5, 7 and 8; against Kyrgyzstan in commodity groups 1, 3, 4, 5, 6, 7 and 8; against Uzbekistan in commodity groups 1, 4, 5, 7 and 8; against Turkmenistan in commodity groups 0, 4, 7, 8 and 9; against Hungary in commodity groups 1, 6 and 8. It has been concluded that Turkey's comparative advantages in foreign trade with other TDT member countries generally have a similar structure.

Keywords:

Organization of Turkic States, OTS, Turkey, RCA, SITC,

PDF

___

Adıgüzel, M. (2013). Küresel Rekabet Gücünün Ölçülmesi Ve Türkiye Bağlamında Bir Değerlendirme. Akademik Bakış Dergisi, 37, 1-21.
Aktop, V. S. (2021). Türkiye’nin “Elektrikli Makine ve Cihaz” Sektörünün Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi İle Analizi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 1083-1093.
Algür, B. (2020). Kıbrıs ve Doğu Akdeniz’deki Son Uluslararası Gelişmeler Işığında Değişen Türkiye, ABD ve NATO Politikaları. Anadolu Strateji Dergisi, 2(2), 55-70.
Altay, H. (2008). Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi Kapsamında Türk Endüstrilerinin Avrupa Birliği (15) Pazarındaki Rekabet Gücü Düzeylerinin İncelenmesi: 1995-2007. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 215-240.
Amirbek, A., Anuarbekuly, A. ve Makhanov, K. (2017). Türk Dili Konuşan Ülkeler Entegrasyonu: Tarihsel Geçmişi Ve Kurumsallaşması. Bölgesel Araştırmalar Dergisi, 1(3), 164-204.
Baki, P. M., (2022). Türk Dünyası 2040 Vizyon Belgesi ve Türk İş Birliğinin Artan Jeostratejik Önemi, Kriter, 73, Erişim Adresi: https://kriterdergi.com/ dosya-turk-devletleri-teskilati/turk-dunyasi-2040-vizyon-belgesi-ve-turk-is-birliginin-artan-jeostratejik-onemi
Balassa, B. (1965). Trade Liberalization and Revealed Comparative Advantage. Manchester School of Economic and Social Studies, 33, 99-124.
Comtrade (2022). UN Comtrade Database. Access address: https://comtradeplus.un.org
De Benedictis, L. and Tamberi, M. (2002). A Note On the Balassa Index of Revealed Comparative Advantage. Universita' Politecnica Delle Marche (I), Dipartimento Di Scienze Economiche E Sociali, Working Papers 158.
Erkan, B. (2012). Ülkelerin Karşılaştırmalı İhracat Performanslarının Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük Katsayılarıyla Belirlenmesi: Türkiye-Suriye Örneği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 195-218.
Eşiyok, B. Ali, (2007). Türkiye Ekonomisinin Rekabet Gücündeki Gelişmeler ve Faktör Kullanım Yoğunluklarına Göre Dış Ticaretin Yapısı. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 44(514), 16-17.
Ishchukova N. and Smutka L. (2013). Revealed Comparative Advantage of Russian Agricultural Exports. Acta Universitatis Agriculturae Et Silviculturae Mendelianae Brunensis, 61(4), 941–952.
Kalaycı, C. (2017). Serbest Ticaret Anlaşmalarının Türkiye’nin Dış Ticaretine Etkileri: Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi Uygulaması. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 3(2), 133-147.
Kangal, N. (2022). Özgürlükçü Ekonominin Hukuki Ve Ekonomik Bileşenleri: Türk Devletleri Ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. Türk Dünyası Araştırmaları, 132 (261), 413-436.
Kaya, A. A. (2006). İmalat Ve Sanayi İhracatında Uzmanlaşma: Türkiye-Avrupa Birliği Analizi (1991-2003). Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(6), 73-82.
Kızıltan, A. ve Sandalcılar, A. R. (2011). Türkiye’nin Dış Ticaretinde Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın (ECO) Yeri ve Önemi. Avrasya Etüdleri, 38, 99-122.
Kuşat, N. and Denli, E. A. (2021). Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlüklere Göre Türkiye - BRICS Rekabet Gücü Analizi (2008-2019). Kocatepe İİBF Dergisi, 23(1), 94-111.
Madiyarova, D., Amirbekova, A. and Syrlybayev, M. (2018). Comparative Advantages of Kazakhstan Assessed by The Balassa Index: Consistently Competitive Exports Are Limited to Raw Materials with Low Added Value. Journal of Business and Retail Management Research, 12(3), 201-210.
Maryam, J., Banday, U. J., and Mittal, A. (2018). Trade Intensity and Revealed Comparative Advantage: An analysis of Intra-BRICS trade. International Journal of Emerging Markets, 13(5), 1182–1195.
Öztürk A. ve Sandalcılar A. R. (2018). Dış Ticaret İşlemlerinde Tercih Edilen Ödeme Yöntemleri: Doğu Karadeniz Bölgesi Üzerine Bir Uygulama. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(4), 201-218.
Sandalcılar, A.R. (2011). Türkiye-Suriye Dış Ticaretinin Sektörel Analizi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 213 – 229.
Sandalcılar, A.R. ve Ayran Cihan, K. (2018). Türkiye İle Gürcistan Arasındaki Dış Ticaretin Sektörel Analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Harun Terzi Özel Sayısı, 361-378.
Sandalcılar, A.R. ve Erdoğan, S. (2017). Ekonomik Entegrasyonlar Avrupa Birliği ve Türkiye. Bursa: Ekin Yayınevi.
Şimşek, N. ve Sadat, S.A., (2009). ECO Pazarında Türkiye:1997-2005 Dönemi Rekabet Gücü Analizi. Sosyoekonomi, 10(10), 138-140.
Şimşek, N., Seymen, D. and Utkulu, U., (2007). Turkey’s Competitiveness in the EU Market: A Comparison of Different Trade Measures”, European Trade Group, 9th Annual Conference, Athens University of Economics and Business, p.4-7.
TDT (2023). Türk Devletleri Teşkilatı. Erişim adresi: www.turkicstates.org
Tripa, S., Cuc, S. and Oana, I. (2016). Revealed Comparative Advantage and Competitiveness in Romanian Textile and Clothing Industry. Industria Textila, 67(5), 338.
TUİK. (2022). Türkiye İstatistik Kurumu Veri Tabanı. Erişim adresi www.tuik.gov.tr
TÜİK. (2018). Türkiye İstatistik Kurumu. Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması, SITC Rev.3. Erişim adresi https://biruni.tuik.gov.tr/ DIESS/SiniflamaSurumDetayAction.do? surumId=13&turId=3&turAdi=%203.%20D%C4%B1%C5%9F%20Ticaret%20S%C4%B1n%C4%B1flamalar%C4%B1
Türk Akademisi (2023). Uluslararası Türk Akademisi. Erişim adresi: https://twesco.org/ Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Kurulmasına Dair Nahçıvan Anlaşması (3 Ekim 2009). Erişim adresi: https://www.turkicstates.org/ assets/pdf/temel_belgeler/Nahcivan_ Anlasmasi_Turkce_20140417_193951.pdf
Türk Kültür ve Miras Vakfı (2023). Türk Kültür ve Miras Vakfı. Erişim adresi: https://itchf.org/
TÜRKPA (2023). Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi. Erişim adresi: https://turk-pa.org/tr
TÜRKSOY (2023). Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı. Erişim adresi: www.turksoy.org/
Tütünsatar, A. ve Sezgin, A. (2022). Türkiye’nin Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Üzerinden Uluslararası Ticaret Politikasının Yapısal Kırılma ile Analiz Edilmesi. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 55, 329-345.
Yalçın, T. ve Bakan, S. (2021). Türkiye’nin Rekabet Gücünün Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Yöntemiyle Analizi (2005-2018 Dönemi). Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(2), 98-114.