Sunay Yildirim DOĞRU, Pınar ÇELİK, Mahmut M. SARI, S.sunay Yildirim DOĞRU

TÜRKİYE’DE VE AVRUPA’DA 2000-2013 YILLARI ARASINDA ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUKLARLA İLGİLİ YAPILMIŞ OLAN MÜZİK EĞİTİMİ ÇALIŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Çalışmanın amacı; Türkiye’de ve Avrupa’da özel gereksinimli çocuklarla yapılan müzik eğitimi çalışmalarının nasıl bir dağılım gösterdiğini ifade etmektir. Çalışmanın, özel gereksinimli bireylerde müzik eğitimi alanında hazırlanmış olan tez ve makale çalışmalarının incelenerek bu alanda yapılan çalışmaların genel çerçevesini görmek bakımından yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu amaçla özel gereksinimli çocuklarda müzik terapi üzerine Türkiye ‘de ve Avrupa’da literatür araştırması yapılarak veriler elde edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde tez ve makaleler türüne göre kodlanmıştır. Bu çerçevede doküman incelemesi yapılmış Türkiye ve Avrupa’da özel gereksinimli bireylerde müzik eğitimi üzerine yapılmış çalışmalar; (1) yıllarına göre, (2) amaçlarına göre, (3) yöntemine göre, (4) engel türlerine göre, (5) yaşlarına göre, (6) ülkelere göre dağılımı üzerine altı ana başlık altında toplanmıştır. Türkiye’de yapılmış olan 11 lisansüstü tez, 13 makale, Avrupa’da ise 11 makaleye ulaşılmıştır. Araştırmanın sonucunda % 37,14’ünün 2009-2011 yılları arasında, % 54,28 ‘inin Rehabilitasyon ve Tedavi amacıyla, %65,71’inin deneysel çalışma üzerine, %37,14’ünün otizm engel türünde, % 54,28’ini 16 yaş ve üzeri bireylerde, %68,57’sinin Türkiye’de yapıldığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Müzik eğitimi, özel eğitim, özel gereksinimli bireyler, müzik terapi, tezler - makaleler.

EVALUATION OF MUSIC EDUCATION ACTIVITIES OF CHILDREN WITH SPECIAL NEEDS IN TURKEY AND EUROPE BETWEEN 2000-2013

The purpose of the study is to state what kind of a range it shows on the musical education studies that are done with the children who need special care in Turkey and Europe. It is thought that by examining the thesis and article studies which are prepared for the people with special care in musical education area from different aspects will be useful in terms of seeing the general framework of the studies made in this area. With this purpose, data is found by researching resources in Turkey and European on music therapy with special needed children. In this framework, document examining has been done and the studies that are done on musical education with special needed people in Turkey and Europe are gathered under 6 main titles, which are; (1) by the years, (2) by the purposes, (3) by the method, (4) by the kind of the disability, (5) by the ages, (6) by the countries. 11 past-graduate thesis and 13 articles has been done in Turkey, on the contrary, It is a descriptive research that its results are stated and then interpreted. In the end of the research, it is stated that; %37,14 of it was made between the years 2005-2011, %54,28 of it was made with the purpose of Rehab and Treatment, %65.71 of it was made upon an experimental study, %37,14 of it was made in the disability called autism, %54,28 ıf it was made on people who are 16 and over, %68,57 of it was made in Turkey.

Keywords:

Musical Education, Special Education, People With Special Need, Music Therapy, Thesis-Articles.,

PDF

___

Accordino, R. & Comer, R. & Heller B.W. (2006). Potansiyel Müzik Araştırmaları: Otizmli
Bireylerle Müzik Terapi Üzerine Kritik Bir İnceleme. Research in Autism Spectrum
Disorders 1-101–115. (13.11.2013).
Akpınar, H. (2012). Görme Engellilerde Braille İşaret Sistemi Ve Müzik Eğitiminde
Kullanılabilirliği. Yüksek Lisans Tezi.Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Güzel Sanatlar Eğitimi.
Alvin, J. (1966). Music Therapy. London: John Clare Books.
Artan, İ. (2001). Engelli Çocukların Eğitiminde Önemli Bir Teknik: Müzik. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt:21. Sayı: 2. 43-55 (28.10.2013).
Bal, S. ve Artan, İ. (1995). 0-6 Yaş Çocuklarının Müzik Eğitimi. İstanbul: YA-PA.
Berrakçay, O. (2008). Müziğin Bir Yaygın Gelişimsel Bozukluk Tipi Olan Otizmde Ortaya Çıkan Problemli Davranışları Üzerinde Etkisi, Ritim Uygulaması Çerçevesinde 4 Örnek Olay, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi
Boso, M. & D’Angelo, E. & Barale, F. (2013). Otizm Spektrum Bozukluğunda Müzik Yeteneği ile Nöropsikolojikal İlişkisi. Music and Medicine. 5(4) 223-227. (08.12.2013).
Bruyn, L. & Moelants, D. & Leman, M. (2011).Otizm Spektrum Bozuklukları Olan Katılımcılarda Şekillendirmiş Müzik Etkili Test Yaklaşımları. Music and Medicine. 4(1) 28-36. (07.12.2013).
Caria, A. & , Venuti, P. & Falco, S. (2011). İşlevsel ve İşlevsel Olmayan Beyin Devreleri Temeli olan Otizm Spektrum Bozukluklarında Müziğin Duygusal Süreci Oxford University Press > Cerebral Cortex. 21:2838--2849 (23.11.2013).
Ceylan, F. (2012). Okul Öncesi Dönem İşitme Engellilerde Müzik Eğitimi İle Çocukların Gelişim Özellikleri Üzerine Terapötik Bir Çalışma. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı.
Çadır, D. (2008). Zihinsel Engelli Öğrenciler İçin Müzik Terapi Yöntemine Göre Hazırlanan Sosyal Beceri Öğretim Programının Etkililiğinin İncelenmesi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çakır, Doğan, C. (2011). Türkiye’deki İlköğretim Düzeyindeki Eğitilebilir Zihinsel Engelliler İçin Müzik Eğitiminin Durumu Ve Öğretim Programı Model Önerisi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı.
Çalışır, F. (1988). Müzik teorisi (2. Baskı). Ankara: K.K. Basımevi.
Day A. R. Bilimsel Bir Makale Nasıl Yazılır ve Yayımlanır ? Çev., Altay, Aşkar, G. (1996). http://kutuphane.ege.edu.tr/bilimselmakale.pdf
De Jong, O. (2007). Trends İn Western Science Curricula And Science Education Research: A Bird’s Eye View. Journal of Baltic Science Education, 6(1), 15-21.
Doğru M. & Gençosman T. & Ataalkın N.A. & Şeker F. (2012), Fen Bilimleri Eğitiminde Çalışılan Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi. Sayı: 1.
Eren, B. & Deniz, J. & Düzkantar, A. ( 2013). Orff Yaklaşımına Göre Hazırlanan Müzik Etkinlikleri İçinde İpucunun Giderek Azaltılması Yöntemi İle Yapılan Gömülü Öğretimin Otistik Çocuklara Kavram Öğretmedeki Etkililiği. Educational Sciences: Theory & Practice. 13(3). (25.09.2013).
Eren, B. (2012). Müzik Eğitiminde Kaynaştırma Uygulamaları ve Orff-schulwerk. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2012, Cilt 2, Sayı 2, 14-25 (13.10.2013).
Eripek, S .(2007). Özel Gereksinimi Olan Çocuklar ve Özel Eğitim , Özel Eğitim. Editör, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.Ertem, Ş. (2011). Orta Düzey Piyano Eğitimi İçin Repertuar Seçme İlkeleri. Kastomonu Eğitim Dergisi. 1 (2), s. 645-652.
Frick, P.J. & Loney, B.R. (1999). Outcomes of children and adolescents with conduct disorder an oppositional defiant disorder. New York: Plenum.
Gökmen, U. (2010). Otizm tanısı almış bir çocuğun müziğe ve müzik çalışmalarına verdiği tepkilerin betimlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Özel Eğitim Ana Bilim Dalı.
Güven, E. (2011). Müzik Dersleri ve Kaynaştırma Uygulaması. Kastamonu Eğitim Dergisi. Cilt: 19. No: 3. 709-718. (Eylül 2011).
Güven, E. (2011). Kaynaştırma Uygulamasının Yapıldığı Sınıflarda İşbirlikli Öğrenmenin Müzik Öğretimi Üzerindeki Etkileri. Yayımlanmış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Güven, E &. Çevik, D. E. (2011). Müzik Öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesine yönelik çalışma (Balıkesir Üniversitesi Örneği). http://iconte.org/FileUpload/ks59689/File/017..pdf (18.04.2013)
Hanser, S. B. (1999). The new music therapist’s handbook (2nd edition). Boston: Berkeley
Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Lawes, M. (2012). Sonuçlar üzerinde Raporlar: Uyarlanan “ AQR Enstrüman” Otizmde Müzik Terapi Kullanımını Değerlendirme. Music Therapy & Special Music Education. 4 (2). (15.12.2013).
Kurt, G. (2006). Zihinsel Engelli Çocuklarda, Müzik Dinlemenin Öğrenme Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji, İnsan Bilimleri Ve Felsefe.
Langan, D. ( 2009). Özel Eğitim İçin Müzik Terapi Bir Değerlendirme Aracı: Eğitim Sonuçlarını Birleştirme. The Australian Journal of Music Therapy. Cilt: 20. (23.11.2013).
Malkoç T. & Ceylan F. (2013). Okul Öncesi Dönem İşitme Engellilerde Müzik Eğitimi İle Çocukların Gelişim Özellikleri Üzerine Terapötik Bir Çalışma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. Cilt:2 Sayı:1 Makale No:13. (29.09.2013).
Malkoç T. & Ceylan F. (2012). Okul Öncesi Dönem İşitme Engelli Çocuklarda Müzik Eğitiminin Sözel Açıklama Becerilerine Etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. Cilt 1 Sayı 2. (28.10.2013)
Mateos-Moreno, & D. D.Phil. & Atencia-Do˜na L. (2013). Şiddetli Otizm Tanılı Genç
Erişkinlerde Dans/Hareket Ve Müzik Terapinin Birleşik Etkisi. The Arts in Psychotherapy. 40 (2013) 465– 472 (23.11.2013).
MEB (2008). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Özel Eğitimde Müzik Etkinlikleri http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/cocukgelisim/moduller/o zelegitimdemuziketkinlikleri.pdf ( Erişim Tarihi: 13 Ocak 2014)
Önal, O. & Çaydere, Ö. Ö. ( 2011). e-Journal of New World Sciences Academy. 2011, Volume: 6, Number: 2. (25.09.2013).
Öner, K. A. (2006). Müziğin Öğrenme Güçlüğü Çeken Çocukların Duyarlılıklarına Etkisi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Pirgon Y. & Babacan, E. (2013). Görme Engelli Öğrencilerin Piyano Eğitimi Üzerine Durum Çalışması. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (05 Kasım 2013).
Savarimuthu, D. & Bunnell, T. (2002). Öğrenme Güçlüğü Çeken Hastalarda Müziğin Etkisi: Bir Literatür Araştırması. ComplementaryTherapies in Nursing &Midwifery (2002) 8. (23.11.2013). Staum, M. (2010). Music therapy and www.togetherforautism.org/articles/music_therapy_language_autistic_child.php Ocak 2013). language fort he autistic child. (2
Stephenson, J. (2006). Müzik Terapi ve Ağır Yetersizliği Olan Öğrencilerin Eğitimi. Education and Training in Developmental Disabilities. 41(3), 290–299. (13.11.2013)
Tufan, E & Güven, E. (2010). Kaynaştırma sınıflarında İşbirlikli Öğrenme yöntemi ile Müzik Dersleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 557-573.
Turan, D. (2006). Özel Eğitimde Müzikten Yararlanmada Karşılaşılan Sorunlarla İlgili Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı
Uçan, A. (1997). Müzik Eğitimi Temel Kavramlar-İlkeler-Yaklaşımlar. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
Yılmaz, E. (2010).Otistik Çocuklarda Müzik Atölyesi Çerçevesinde Ortaya Çıkan Sözsüz