İLHAN TURGUT, Arzu BALCI

Bursa koşullarında değişik ekim zamanlarının şeker mısırı (Zea mays saccharata Sturt.) çeşitlerinin taze koçan verimi ile verim öğeleri üzerine etkileri

Bu araştırma, şeker mısırı çeşitlerinde değişik ekim zamanlarının taze koçan verimi ve bazı tarımsal karakterler üzerine etkisini araştırmak amacıyla 1999 ve 2000 yıllarında Bursa'da yürütülmüştür. Denemede 4 ekim zamanı (15 Nisan, 15 Mayıs, 15 Haziran ve 15 Temmuz) ile 4 şeker mısırı çeşidi (Bonanza, Jubilee, Merit ve Reward) kullanılmıştır. Deneme, bölünmüş parseller deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. İki yıllık sonuçlara göre, ekim zamanları arası farklılıklar bitki boyu, koçan yüksekliği, koçan uzunluğu, tepe püskülü çiçeklenme süresi, taze koçan ağırlığı, bitkide koçan sayısı ve taze koçan veriminde istatistiki olarak önemli çıkmıştır. Çeşitler arası farklılıklar bitki boyu, koçan yüksekliği, koçan çapı, tepe püskülü çiçeklenme süresi, taze koçan ağırlığı ve bitkide koçan sayısında önemli bulunmuştur. En yüksek taze koçan verimi tüm çeşitlerde 15 Haziran ekiminde elde edilmiştir. Merit ve Reward çeşitleri en yüksek taze koçan verimlerini 15 Haziran, 15 Nisan ve 15 Mayıs; Bonanza ve Jubilee çeşitleri ise 15 Haziran ve 15 Temmuz tarihlerinde vermişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

kültür çeşitleri, değişkenlik unsurları, verim ögeleri, bursa, şeker mısırı, ekim zamanı, tarımsal özellikler

Effect of different sowing dates on fresh ear yield and yield components of sweet corn (Zea mays saccharata Sturt.) cultivars under Bursa conditions

This research was conducted out to determine the effect of different sowing dates on the fresh ear yield and yield components in sweet corn cultivars. The researchwas carried out during 1999 and 2000 in Bursa. Four different sowing dates (15 April, 15 May, 15 June and 15 July) and 4 cultivars (Bonanza, Jubilee, Merit and Reward) were used in order to determine the suitable sowing dates. The experiment was designed as split plots with three replication. According to two-year results, the effects of sowing dates were statistically significant in plant height, ear height, ear lenght, days to tasseling, fresh ear weight, number of ear in plant and fresh ear yield.Significant differences were obtained among varieties for plant height, ear height, ear diameter, days to tasseling, fresh ear weight and number of ear in plant. The highest fresh ear yield was obtained in 15 June sowing date in all cultivars. The varieties Merit and Reward gave the highest fresh ear weight in 15 June, 15 April and 15 May sowings, whilst Bonanza and Jubi-lee cultivars produced the highest fresh ear yield in 15 June and 15 July.

Keywords:

cultivars, variance components, yield components, bursa, sweetcorn, sowing date, agronomic characteristics,

___

Akman, Z. ve Ö. Sencar, 1991. Şeker Mısırında (Zea mays saccharata Sturt.) Ekim Sıklığı ve Ekim Zamanının Verim ve Bazı Agronomik Karakterler Üzerine Etkileri. C.Ü.Ziraat Fak.Dergisi, 7:25-36. Aldrich,S.R.,W.O.Scott and R.G.Hoeft,1986. Modern Corn Production, Illinois, pg.358, USA. Cesurer, L., 1995. Kahramanmaraş Koşullarında Ekim Zamanı ve Ekim Sıklığının Şeker Mısırında Taze Koçan Verimine ve Diğer Bazı Tarımsal ve Bitkisel Özelliklere Etkisi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, s.203. Cesurer,L. ve A.C.Ülger,1997.Farklı Ekim Zamanlarının Bazı Şeker Mısırı Çeşitleri Üzerindeki Etkisi, Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, Samsun, 134-138, 22-25 Eylül 1997. Çetinkol, M., 1989. Tatlı Mısır üretimi, Hasad Aylık Tarım ve Hayvancılık Derg. 4(46), 20-23. Kırtok, Y., 1998. Mısır – Üretimi ve Kullanımı, Kocaoluk Basım ve Yayınevi, 445. Köycü, C. ve S.Yanıkoğlu, 1987. Samsun Ekolojik Şartlarında Mısır (Zea mays L.) Çeşit ve Ekim Zamanı Üzerinde Bir Araştırma, Türkiye’de Mısır Üretiminin Geliştirilmesi, Problemler ve Çözüm Yolları Sempozyumu, Ankara, 287-302, 23-26 Mart 1987. Larson, W.E. and J.J.Hanway, 1977. Corn Production, (Corn and Corn Improvement, Ed.G.F.Sprague), pg.625-669. Nafziger, E.D., 1994. Corn planting date and plant population. Journal of Production Agriculture, 7:1, 59-62. Özel, R. ve V. Tansı, 1994. Çukurova Koşullarında İki Şeker Mısır Çeşidinde Şaşırtmanın ve Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Diğer Bazı Özelliklere Etkisi, Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan 1994, İzmir. Sencar, Ö., S. Gökmen ve M.İdi,1997. Şeker Mısırın (Zea mays saccharata Sturt.) Agronomik Özelliklerine Ekim Zamanı ve Yetiştirme Tekniklerinin Etkisi, Tr.J. of Agriculture and Forestry 21:65-71. Turan, Z.M., 1986. Araştırma ve Deneme Metodları, Uludağ Ü.Ziraat Fak.Yayın., Bursa, s 302. Turgut, İ., 2000. Bursa Koşullarında Yetiştirilen Şeker Mısırında (Zea mays saccharata Sturt.) Bitki Sıklığının ve Azot Dozlarının Taze Koçan Verimi ile Verim Öğeleri Üzerine Etkisi, Turk J. Agric. For. 24:341- 347. White, J.M., 1984. Effect of Plant Spacing and Planting Date on Sweet Corn Grown on Muck Soil in the Spring. Proceeding of the Florida State Horticultural Society, 97:162-163. Maize Abstract, 1986 (Vol:2, No:4, 2022).