Mehmet ÖZ

Bursa Mustafakemalpaşa ekolojik koşullarında değişik bitki sıklıklarının bazı kışlık kolza çeşitlerinin performansı üzerine etkileri

Bu araştırma Bursa Mustafakemalpaşa koşullarında farklı ekim sıklıklarının iki kışlık kolza çeşidinde verim ve verim unsurları üzerine etkilerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Araştırma 1999-2001 yılları arasında Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu Deneme Tarlalarında yürütülmüştür. Dört farklı ekim sıklığı (50x05, 50x10, 50x15 ve 50x20 cm) ve Columbus ile Capitol çeşitleri denenmiştir. İki yıl süresince yürütülen denemenin sonuçlan, ekim sıklığı ve çeşit etkilerinin bitki boyu, yan dal sayısı, bitkide harnup sayısı, 1000 tane ağırlığı ve tohum verimi için önemli, harnupta tane sayısı için ise önemsiz olduğunu ortaya koymuştur. En yüksek tohum verimi50x15 cm sıklıktan alınırken en düşük verimi 50x5 bitki cm sıklığı vermiştir.

Anahtar Kelimeler:

bursa, tohum ağırlığı, verim ögeleri, tohum verimi, kolza tohumu, bitki sıklığı, 1000 tane ağırlığı

The effect of different plant populations on the performances of some winter rapeseed varietes under Mustafakemalpaşa Bursa ecological condition

This research was carried out to detect the effects on the yield and yield components of two winter rapeseed variétés under conditions of Mustafakemalpaşa, Bursa. The study was conducted on experimental field of Mus-tafakemalpaşa Vocation School, Uludağ University between 1999-2001. Two winter rapeseed variétés (Columbus and Capitol) and 4 different populations (50x05, 50x10, 50x15 and 50x20 cm) were examined in the research, According to the results of two years, it was found that there were significant differences among variétés and plant densities for plant height, lateral branch number, pod number per plant, 1000 seed weight and seed yield, but not significant for seed number per pod. 50x05 cm plant density gave the lowest seed yield, while the highest seed yield was obtained from 50x15 plant population.

Keywords:

bursa, seed weight, yield components, seed yield, rapeseed, plant density, 1000 seed weight,

___

Anonim 1999a Tarımsal Yapı T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü. Anonim 1999b Köy Hizmetleri 17. Bölge Müdürlüğü Laboratuarı Kayıtları, Bursa. Anonim 2001 Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Bursa Meteoroloji İşleri Müdürlüğü Kayıtları. Algan, N. 1985.Islah Edilmiş Bazı Kolza Çeşitlerinin Değişik Yetiştirme Koşulları Altındaki Reaksiyonları Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bornova, İzmir. Atakişi, İ.,1977.Çukurova’da Yetiştirilecek Kolza Çeşitlerinin Önemli Tarımsal ve Kalite Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Ç.Ü. Z.F.Yıllığı, Yıl: 8, Sayı: 1. Atakişi, İ.K. 1991. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Trakya Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü. 181 s. Tekirdağ. Aytaç ve Çamaş, 1999. Samsun’da Yazlık İki Kolza Çeşidi İçin En Uygun Ekim Zamanı ve Sıklığının Belirlenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, 76-81, Adana. Aytaç, S., 1999. Azotlu Gübrelemenin Kolzanın Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, 115-120, Adana. Başalma, D., 2000. Yağ Bitkileri Üretimi ve Ticaretindeki Gelişmeler. Türk- Koop Ekin Dergisi 4 (13): 46-51. Başalma, D., 1999. Farklı Ekim Normlarının Kışlık Kolza Çeşitlerinde Bitki Özellikleri ile Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-18 Kasım 1999, 317-322, Adana. Başalma, D. ve Ö. Kolsarıcı, 2001. Yabancı Kökenli Kışlık Kolza Çeşitlerinin Ankara Koşullarında Verim ve Verim Öğelerinin Karşılaştırılması. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi 17-21 Eylül 2001, 85-90, Tekirdağ. Elçi, Ş., Ö. Kolsarıcı ve H.H Geçit, 1994. Tarla Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını, No:1385. Ders Kitabı: 399 s., Ankara. Diepenbrock, W. ve K. Henning, 1978. Bauernblatt für Schleswig-Holstein, 128: 1154-1156. Geisler, G., 1980. Pflanzenbau. Paul Parey, Berlin. Göksoy, A.T., Z.M. Turan, 1986. Bazı Yağlık Kolza Çeşitlerinde Verim ve Kaliteye İlişkin Karekterler Üzerinde Araştırmalar. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 5: 75-83. Herbek, J., L. Murdok, 1989. Canola Production Quide and Research in Kentucky. University of Kentucky, College of Agriculture. USA. İlisulu, K., 1970. Fransa ve Almanya’dan Getirilen Kolza Çeşitlerinin Ankara İklim ve Toprak Şartları Altında Adaptasyon Durumları, Tohum Verimleri ve Diğer Bazı Özelliklerinin Tespiti. A.Ü. Z.F. Yıllığı, s.132-157. Karaaslan, D., 1999. Diyarbakır Koşullarında Yetiştirilebilecek Kolza Çeşitlerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, 328-333, Adana. Karaaslan, D., Ö. Tonçer, M. Özgüven, 1999. Diyarbakır Koşullarında Kolzada Farklı Tohumluk Miktarlarının Verim ve Verim Komponentlerine Etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, 339-343, Adana. Kırıcı, S., M. Özgüven, 1995. Çukurova Bölgesine Verim, Kalite ve Erkencilik Bakımından Uyabilecek Kolza Çeşitlerinin Saptanması. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 10 (3): 105-120. Klapp, E., 1967. Lehrbuch des Acker und Pflanzenbaues. Verlag P. Parey, Berlin und Hamburg, 458-464. Kolsarıcı, Ö., F. Başoğlu, 1984. Yağ Kalitesi ve Yağ Oranı Yüksek Kışlık Kolza Çeşit ve Hatlarının Verim Komponentleri Yönünden Karşılaştırılması. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yıllığı, s.66-76. Kolsarıcı, Ö., Er, C., D. Tarman, 1985. Islah Edilmiş Kışlık Kolza Çeşitlerinde Verim Komponentlerinin Karşılaştırılması. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yıllığı, 61-74. Kolsarıcı, Ö.ve C. Er, 1988. Amasya İlinde Kolza Tarımında En Uygun Ekim Zamanı, Çeşit ve Bitki Sıklığı Tesbiti Üzerinde Araştırmalar. Doğa Yay. Sayı 2, 163-177. Oplinger, E.S., L.L. Hardman, E.T. Gritton, J.D. Doll, K.A. Kelling, 1989. Canola (Rapeseed), Alternative Field Crops Manual. 7 pp. Un. Of Wisconsin, Extension, Cooperative Extension, Madison, WI 53706. Öğütçü, Z. ve Ö. Kolsarıcı, 1979. Kışlık Kolza Çeşitlerinin Antalya, Edirne ve Ankara Şartlarına Adaptasyonu. T.C. Gıda-Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırma Dergisi, Cilt 1, Sayı: 3, s.175-188. Özer. H., E. Oral, 1997. Erzurum Ekolojik Koşullarında Bazı Kolza Çeşitlerinin Fenolojik Özellikleri ile Verim ve Verim Unsurları Üzerine Bir Araştırma. Journal of Agriculture and Foresty, 21, 319-325. Özgüven, M., S. Kırıcı, S. Tansı ve M.A. Gür, 1992. Güneydoğu Anadolu Bölgesine Uygun Kolza Çeşitlerinin Saptanması. Ç.Ü. Zir. Fak. Genel Yayın No: 36. GAP Yayınları No:65, Adana. Schuster, W. ve K.H. Zschochle, 1973. Untersuchungen zur Frage der Optimalen Bestandesdichte bei Winterraps. Sonderdruck aus Bayer Landwirtsch, Jb. 50, 1008-1015. Sağlam, C., F. Aslanoğlu, 1999. Kışlık Kolza Çeşitlerinde Ekim Sıklıklarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, 88-91, Adana. Sağlam, C., F. Aslanoğlu, S. Kaba, 1999. Kışlık Kolza Çeşitlerinin Tekirdağ Koşullarına Adaptasyonu. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi,15-18 Kasım 1999, 344-347, Adana. Thomson, K.F. VE W.G. Hughes, 1986. Breeding and Varietes in Oilseed Rape. Edited by Scarisbrick, D.H. and R.W Daniels, William Collins Sons Co. Ltd., London. Turan, Z.M., 1989. Bursa Koşullarında Bazı Kolza Çeşitlerinin Agronomik ve Teknolojik Karakterleri, Bunların Kalıtımı ve Path Analizi. Uludağ Üniversitesi Basımevi, 31s., Vullioud, P., 1968. Der Einfluss der Saatdichte, des Reihenabstandes und Bodenbear-Beitung auf die Entwicklung und den Ertrag von Winterraps. Mitt. Schweiz. 4-8 Juni- GİESSEN, 231-242.