PAKİZE ÖZLEM KURT POLAT, Köksal YAĞDI

Bazı İleri Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Hatlarının Bursa Koşullarında Verim Özellikleri Yönünden Performansının Araştırılması

Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama ve Araştırma Merkezinde 2009-2010 ve 2010- 2011 yetiştirme sezonunda Bursa ili koşullarında bazı ileri ekmeklik buğday hatlarının (Triticum aestivum L.) verim özellikleri yönünden incelenmesi amacıyla yürütülmüş olan bu çalışmada bitki materyali, 3 tekerrürlü tesadüf blokları deneme desenine uygun olarak ekilmiştir. Araştırmada verim özellikleri olarak bitki boyu, başak boyu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı ve ağırlığı, bin tane ağırlığı, m²de başak sayısı, dekara tane verimi özellikleri ele alınmıştır. Araştırma sonucunda 358.4 kg/da olan iki yıllık ortalama verimin üzerinde, yer alan 8 hattan en yüksek sonuçların elde edildiği (GXK)-3, (GX22-1) ve (SBXK) hatlarının Bursa yöresi için ümitvar çeşit adayları oldukları kanaatine varılmıştır.

Determination of Yield Characters of Some Advanced Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Lines in Bursa Conditions

The experiments were conducted at experimental field of Agricultural Faculty, Uludag University in Bursa during 2009-2010 and 2010-2011 growing seasons* with 22 bread wheat advanced promising lines. The experiment was arranged in accordance with a Completely Randomized Block Design with 3 replications. Plant height, per spike length, spikelet number, grain number per spike, thousand grain weight, square in the number of spikes, grain yield were evaluated in this research. As a result of research 358.4 kg / da on the two-year average yield, the highest results were obtained in the eighth line (GXK) -3, (GX22-1) and (SBXK) lines are candidates Bursa region is concluded that the most promising types.

PDF

___

Akkaya, A., Akten, Ş. 1988. Erzurum kıraç koşullarında farklı ekim kışlık buğdayın verim ve bazı verim öğelerine etkisi. Doğa Türk Tarım Ve Ormancılık Der. 913-23.
Anonim. 2010. a. Bursa yöresi İklim Verileri. Bursa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü, Yayınlanmamış Kayıtlar. BURSA
Anonim. 2010. b. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yayınlanmamış Kayıtlar. BURSA
Ayar, D. 1996. Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin bursa koşullarında verim ögeleri ve bazı kalite özellikleri yönünden değerlendirilmesi. Y.Lisans Tezi, UÜ Fen Bilimleri Entitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Bursa.
Ayçiçek, M., Yıldırım, T. 2006. Bazı makarnalık buğday (triticum turgidum var. durum l.) çeşitlerinin erzurum koşullarındaki verim yetenekleri. Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Der. Science and Eng. J of Fırat Univ. 18 (2), 151-157, 2006.
Aydın, N., Mut, Z., Bayramoğlu, H., Özcan H., 2005. Samsun ve Amasya koşullarında ekmeklik buğday (triticum aestivum) genotiplerinin verim ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi OMÜ Zir. Fak. Dergisi,20(2): 45-51.
Aydoğan, S., Göçmen Akçacık, A., Şahin, M., Kaya, Y. 2007. Ekmeklik buğday (T. aestivum l.) genotiplerinde verim ve bazı kalite özellikleri arasındaki ilişkiler. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi (2007), 16 (2):21-30.
Aydoğan, S., Şahin. M., Akçacık. G.A. 2008. Konya şartlarına uygun ekmeklik buğday genotiplerinin tane verimi ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi (2008), 1 (1); 1-6.
Balcı, A., Turgut, İ. 2002. Bazı ekmeklik buğday (triticum aestivum var.aestivum) hat ve çeşitlerinde uyum yetenekleri üzerine araştırmalar. Ulud. Üniv. Zir. Fak. Derg., 16: 225-234.
Bohac, J. ve L. Cermin., 1969. A study of the correlation between factors determining the productivity of wheat ears. Plant Breed. Abs., 39(1), 58.
Cook, R. J. and R. J. Veseth. 1991. Wheat Health Management. The American Phytopathological Society, 41-55.
Çölkesen, M., Öktem, A., Eren, N., Yağbasanlar, T., Özkan, H. 1994. Çukurova ve harran ovası koşullarına uygun ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinin saptanması üzerine bir araştırma. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Bölümü, Tarla Bitkileri Bilimi Derneği TÜBİTAK ve ÜSİGEM, Tarla Bitkileri Kongresi, İzmir, Cilt I, 1317.
Deveciler, H. 2005. Uludağ üniversitesi tarımsal uygulama ve araştırma merkezi tarım topraklarının ağır metal içeriklerinin incelenmesi. Y. Lisans Tezi, UÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Bursa.
Dinçer, M.N. 1991. Çukurova bölgesinde bitki büyüme düzenleyicisi kullanılarak yetiştirilen bazı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinde farklı azot dozlarının verim ve verim unsurlarına etkisi üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Adana.
Doğan, R., Ayçiçek, M. 2001. Bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin bursa koşullarındaki adaptasyon ve stabilite yeteneklerinin belirlenmesi üzerinde bir araştırma. Ulud. Üniv. Zir. Fak. Derg., 15:59- 67.
Doğan, R., 2002. Ekmeklik buğday hatlarının (triticum aestivum l.) tane verimi ve kimi agronomik özelliklerinin belirlenmesi. Uludag Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 16 (1) : 149-158.
Edwards, L.H., Ketata, H. ve E.L. Smith. 1976., Gene action of heading-date, plant height and other characters in two winter wheat crosses. Crop.Sci., 16: 275- 277.
Genç, İ. 1978. Cumhuriyet-75 buğday çeşidinde bitki başına kardeş sayısının verim ve verim unsurlarına etkileri üzerine bir araştırma. Bilimsel İnceleme ve Araştırma Tezleri. Ç.Ü.Z.F. Yayınları, 21-127.
Erkul, A. 2006. Sulamalı kosullarda ileri ekmeklik buğday (Triticum aestivum) hatlarının tane verimi ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(1) : 27 32.
Gençtan, T. ve N. Sağlam. 1987. Ekim zamanı ve ekim sıklığının üç ekmeklik buğday çeşidinde verim ve verim unsurlarına etkisi. Türkiye Tahıl Sempozyumu, Bursa, 171- 183.
Genç, S. Özer, H. Özkan, T. Yagbasanlar, O. Kola, F. Toklu, A. Altan, 1997. Bazı ekmeklik buğday triticale hatlarının bazı fiziksel, kimyasal ve teknolojik özelliklerinin saptanması üzerine bir araştırma. Türkiye 2. Tarla Bitkileri Kongresi, Samsun, 550-552.
Kaya, A., Şanlı, A. 2009. Bazı ekmeklik (Triticum aestivum L.) ve makarnalık (Triticum durum L.) buğday çeşitlerinin Isparta ekolojik koşullarında verim ve bazı verim öğelerinin belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi (2009) 2: 2734.
Kaydan, D., Yağmur, M. 2008. Van ekolojik koşullarında bazı ekmeklik buğday (triticum aestivum l.) çeşitlerinin verim ve verim öğeleri üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 14 (4): 350- 358.
Kazan, T., Doğan, R. 2005. Pehlivan ekmeklik buğday (triticum aest. var. aest. l.) çeşidinde ekim zamanı ve ekim sıklığı üzerine araştırma. Uludag.Üniv.Zir.Fak. Derg., 19 (1): 63-76.
Kahrıman, F. 2007. Bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin verim ve kalite değerlerinin belirlenmesi. Y.Lisans Tezi, Ç.O.M.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri, Çanakkale.
Kahraman, T., Avcı, R., Öztürk, İ. 2008. Islah çalışmaları sonucu geliştirilen bazı ekmeklik buğday hatlarının tane verimi ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5 Haziran, Konya.
Kaya, A., Şanlı, A. 2009. Bazı ekmeklik (Triticum aestivum L.) ve makarnalık (Triticum durum L.) buğday çeşitlerinin Isparta ekolojik koşullarında verim ve bazı verim öğelerinin belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi (2009) 2: 2734.
Korkut, K. Z., N. Sağlam ve İ. Başer. 1993. Ekmeklik ve makarnalık buğdaylarda verimi etkileyen bazı özellikler üzerine araştırmalar. Trakya Üniv. Tekirdağ Ziraat Fak. Dergisi, 2 (2): 111-118.
Kırtok, Y. 1982. Çukurovanın taban ve kıraç koşullarında ekim zamanı, azot miktarı ve ekim sıklığının ki arpa çeşidinde verim ve verim unsurlarına etkileri üzerine araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, 13 (3): 34.
Öztürk, İ., Avcı, R., Turhan. K., Beşer, N. 2009. Trakya Bölgesinde üretilen bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurları ile bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi (2009) 2: 1926
Peterson, C.J., R.A. Graybosch, P.S.Baenziger and A.W. Grombacher. 1992. Genotype and environment effects on quality characteristics of hard red winter wheat. Crop Sci., 32: 98-103.
Sakın, M.A., Yıldırım, A., Gökmen, S. 2004. tokat kazova koşullarında bazı makarnal ık buğday genotiplerinin verim, verim unsurları ile kalite özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 2004, 10 (4) 481-489.
Şahin, M., Aydoğan, Seydi., Göçmen Akçacık, A. 2008. Konya şartlarına uygun ekmeklik buğday genotiplerinin tane verimi ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi (2008) 1: 16
Taner, S., Çeri, S., Kaya, Y., Akçura, M., Ayrancı, R., Özer, E. 2004. Bazı ekmeklik buğday (T. aestivum L.) genotiplerinin Orta Anadolu Bölgesi kuru koşullarında dane verimi stabilitesi. Bitkisel Araştırma Dergisi (2004) 2: 2126.
Tayyar, Ş. ve Gül, M.K., 2008. Evaluation of 12 bread wheat varieties for seed yield and some chemical properties grown in northwestern Turkey. Asian J. of Chemistry, 20(5):3715-3725.
Thorne, G.N., 1966. Physiological aspects of grain yield in cereals. growth of cereals and grasses. Batter Worths: 88-106.
Tosun, O. ve N. Yurtman. 1973. Ekmeklik buğdaylarda (Triticum aestivum L. Em Thell) verime etkili morfolojik ve fizyolojik özellikler. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yıllığı, 23: 418-434.
Turan, İ. 2008. Kahramanmaraş koşullarında bazı buğday, arpa ve tritikale çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi. Y.Lisans Tezi. KSİÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Kahramanmaraş.
Uluöz, M. 1965. Buğday, un ve ekmek analiz metodları. E.Ü.Ziraat Fakültesi Yayınları Yağdı, K. ve H.R. Ekingen,1995., Beş ekmeklik buğday çeşidinin diallel melez döllerinde bazı agronomik özelliklerin kalıtımı. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi., 11: 81-93.
Yazar, S., Karadoğan, T. 2008. Bazı makarnalık bugday genotiplerinin orta Anadolu bölgesinin taban ve kıraç arazi kosullarında verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 3(2): 32-4.
Yıldırım, A., Sakin, M., Gökmen, S. 2005. Tokat Kazova koşullarında bazı ekmeklik buğday çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları yönünden değerlendirilmesi GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (1), 63-72.
Yağdı, K. 2002. Bursa koşullarında yetiştirilen ekmeklik buğday (triticum aestivum l.) çeşit ve hatlarının stabilite parametrelerinin saptanması üzerine bir araştırma. Ulud. Üniv. Zir. Fak. Derg., (2002) 16: 51-57.
Yağdı, K. 2004. Bursa koşullarında geliştirilen ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) hatlarının bazı kalite özelliklerinin araştırılması. U. Ü. Zir. Fak. Derg., 18(1): 11-23.
Yürür, N., O. Tosun, D. Eser ve H. H. Geçit 1981. Buğdayda anasap verimi ile bazı karakterler arasındaki ilişkiler. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler. A.Ü. Zir.Fak. Yayınları, 443-775.
Yürür, N., Turan, Z.M., Çakmakçı, S. 1987. Bazı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinin bursa koşullarında verim ve adaptasyon yeteneği üzerine araştırmalar. Türkiye Tahıl Simpozyumu, Bursa. 533539.