Sütün Antioksidan Enzimleri ve Biyolojik Etkileri

Son yıllarda beslenme değerinin yanı sıra sağlık üzerine olumlu etkili biyoaktif bileşenleri içeren gıdalara artan bir talep bulunmaktadır. Bu gıda maddeleri arasında, süt makro ve mikro besin elementlerini içermesinin yanı sıra, hastalık risklerini azaltıcı ya da önleyici nitelikte antioksidan bileşenleri de yapısında bulundurmaktadır. Proteinler, vitaminler (E ve C), retinol, beta karoten, katalaz, süperoksit dismutaz ve glutatyon peroksidaz gibi birçok biyoaktif bileşen sütün antioksidan aktivitesini oluşturmaktadır. Bu derlemede, sütün içerdiği doğal antioksidan etkili enzimler hakkında bilgi verilecektir.

Antioxidant Enzymes of Milk and Their Biological Effects

In recent years, an increasing interest has developed in foods including bioactive components that contribute a positive effect on health beside their nutritive value. Among these foodstuffs, antioxidants reducing or preventing the risk of diseases in addition to a number of nutritional macro- and micro-components are in bioactive components of milk. The antioxidant activity of milk has comprised numerous bioactive components such as proteins, vitamins (E and C), retinol and β-carotene, catalase, superoxide dismutase and glutathione peroxidase. In this review, information on the native antioxidant efficient enzymes of milk will be given.

PDF

___

Akkuş, İ. 1995. Serbest radikaller ve fizyopatolojik etkileri. Mimoza Yayınları. 1: 3-95. Konya.
Anonim 2005. What is optimum nutrition?, The Institute For Optimum Nutrition, http://www.ion.ac.uk/optimum. Armstrong, D.A. 1998. Methods in molecular biology. Humana Pres: 108. Toronto.
Aslan, R., Şekeroğlu, M.R. ve Bayiroğlu, F. 1995. Serbest radikal türlerinin membran lipid peroksidasyonuna etkileri ve hücresel antioksidan savunma. Sağlık Bilimleri Dergisi, Vol. 2: 137-42
Aydemir, B., Sarı, K.E. 2009. Antioksidanlar ve büyüme faktörleri ile ilşkisi. Kocatepe Veteriner Dergisi, Vol. 2: 56-60.
Cheeseman, K.H., Slater, T.F. 1993. An introduction to free radical biochemistry. Elsevier Applied Science, pp 339367.
Chen, J., Lindmark-Mainsson, H. and Akesson, B. 2000. Optimisation of a coupled enzymatic assay of glutathione peroxidase activity in bovine milk and whey. International Dairy Journal, Vol. 10: 347-351.
Debski, B., Piccano, M.F. and Milner. J.A. 1987. Selenium content and distribution of human, cow and goat milk. Journal of Nutrition, Vol. 117: 1091-1097.
Dogan, S., Meral, R. 2006. Buğdayda bulunan antioksidan maddeler. Hububat Ürünleri Teknolojisi Kongre ve Sergisi. 7-8 Eylül 2006, Gaziantep.
Ekici, L., Sağdıç, O. 2008. Serbest radikaller ve Antioksidan Gıdalarla İnhibisyonu. Gıda Dergisi, Vol. 33 (5): 251-260.
Fox, F.P. 2003. Exogenous enzymes in dairy technology. University Colage. Vol. 17 (3): 173-199. Cock, Ireland.
Fox, P.F., McSweeney, P.L.H. and Lynch, C.M. 1998. Significance of non-starter lactic acid bacteria in Cheddar cheese. Australian Journal of Dairy Technology, Vol. 53: 8389.
Gutteridge, J.M.C., Halliwell, B. 1994. Antioxidant in nutrition, health and disease. Oxford University Press: New York.
Günaydın, B., Çelebi, H. 2003. Genel anesteziklerin serbest radikaller ve antioksidanlarla ilişkisi. Anestezi Dergisi, Vol. 11 (2): 87-98.
Gür, F., Güzel, M., Öncül, H., Yıldırım, Z. ve Yıldırım M. 2010. Süt serum proteinleri ve türevlerinin biyolojik ve fizyolojik aktiviteleri. Akademik Gıda, Vol. 8 (1): 23-31.
Harris, E.D. 1992. Regulation of antioxidant enzymes. Journal of Nutrition, Vol. 122: 625-626.
Hoolbrook, J.J., Hicks, C.L. (1978) Variation of superoxide dismutase in bovine milk. Journal of Dairy Science, Vol. 61: 1072-1077.
Hojo, Y. 1982. Selenium concentration and glutathione peroxidase activity in cows milk. Biological Trace Element Research, Vol. 4: 233-239.
Kankare, V., Antila, V. 1982. The effect of xanthine oxidase and superoxide dismutase as well as cell counts on the oxidation of fat in bovine milk. Finnish Journal of Dairy Science, Vol. 2: 32-40.
Kiyosawa, I., Matuyama, J., Nyui, S. and Yoshida, K. 1993. Cu, Znand Mn- superoxide dismutase concentration in human colostrum and mature milk. Bioscience, Biotechnology and Biochemistry, Vol. 57: 676-677.
Kris-Etherton, P.M., Hecker, K.D., Bonanome, A., Coval, S.M., Binkoski, A.E., Hilpert, K.F., Griel, A.E. and Etherton, T.D. 2002. Bioactive compounds in foods: their role in the prevention of cardiovascular disease and cancer. Am. J. Med., Vol. 113 (9): 7188.
Kurt, Ö., El, N.S. 2011. Biyoaktif bir gıda bileşeni L-karnitin : Beslenme ve sağlık açısından önemi ve biyoyararlılığı. TUBAV Bilim Dergisi, Vol. 2: 97-102.
Lee, J., Koo, N. and Min, D.B. 2004. Reactive oxygen species, aging, and antioxidative nutraceuticals. Compherensive Reviews in Food Sience and Technology, Vol. 3: 21-33.
Lin, M.Y., Yen, C.L. 1999. Antioxidative ability of lactic acid bacteria. J. Agric. Food Chem., Vol. 47:1460-1466.
Lindmark-Månsson, H., Åkesson, B. 2000. Antioxidative factors in milk. British Journal of Nutrition, Vol. 84:103-110.
Liu, J.R., Lin, Y.Y., Chen, M.J., Chen, L.J. and Lin, C.W. 2005. Antioxidative activities of kefir. Asian-Australian Journal of Animal Science, Vol. 18:547-573.
Madi, B.C., Sandal, J. and Bannet, R. 1999. Effects of female relative in labor: A randomized controlled trial.Birth, Vol. 26(1): 48.
Matés JM, Pérez-Gómez C. and de Castro, N.I. 1999. Antioxidant ezymes and human diseases. Clinical Biochemistry, Vol. 32 (8): 595-603.
Mc Intyre, M., Bohr, D.F. and Dominiczak, A.F. 1999. Endothelial function in hypertension: The role of superoxide anion. Hypertension, Vol. 34: 539-545.
Memisogulları, R. 2005. Diyabette serbest radikallerin rolü ve antioksidanların etkisi. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi, Vol. 3:30-39.
Mercan, U. 2004. Toksikolojide serbest radikallerin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Veterinerlik Fakültesi Dergisi, Vol. 15(1-2): 91-96.
Nayir, M.S. 2008. Sütün yoğurda dönüşümü sırasında içerdiği fenolik antioksidan maddelere prebiyotik bakteri etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
Nielsen, J.H., Hald, G., Kjeldsen, L., Andersen, H.J. and Ostdal, H. 2001. Oxidation of ascorbate in raw milk induced by enzymes and transition metals. Journal of Agricultural and Food Chemistry, Vol. 49: 29983003.
Öğünç, A.V., Yalçın, A.S. 2011. Süt serumu proteinlerinin in vitro koşullardaki antioksidan etkileri. Marmara Eczacılık Dergisi, Vol.15: 18-24.
Pihlanto, A. 2006. Antioxidative peptides derived from milk proteins. International Dairy Journal, Vol. 16: 1306 1314.
Prasad, T., Kundu, M.S. 1995. Serum IgG and IgM responses to sheep red blood cells (SRBC) in weaned calves fedmilk supplemented with Zn and Cu. Nutrition, Vol. 11: 71215.
Speranza, M.J., Bagley, A.C. and Lynch, B.E. 1993. Cells enriched for catalase are sensitized to the toxicities of bloomycin, adriamycin and paraquat. J Biol Chem, Vol. 268:190,39 -43.
Stagsted, J. 2005. Absence of both glutathione peroxidase activity and glutathione in bovine milk. International Dairy Journal, Vol. 16: 662668.
Stauffer, C.E. 1989. Enzyme assays for food scientists. Van Nostrand Reinhold: 87. New York.
Şener, G. 2009. İskemi reperfüzyon hasarı. Klinik Gelişim. Vol. 3 (22): 5-13.
Şit, L. 2011. Çeşitli bitkilerin antioksidan özelliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yayınlanmamış tez).
Taşkın, B., Bağdatlıoğlu, N. 2011. Süt ve fermente süt ürünlerinin antioksidan özellikleri. Akademik Gıda, Vol. 9(5): 67-74.
Urso, M.L., Clarkson, P.M. 2003. Oxidative stress, exercise, and antioxidant supplementation. Toxicology, Vol. 189: 41 -54.
Van Klaveren, R.J., Nemery B. 1999. Role of reactive oxygen species in occupational and environmental obstructive pulmonary diseases. Current Opinion in Pulmonary Medicine, Vol 5: 118-128.
Velioğlu, S. 2000. Doğal antioksidanların insan sağlığına etkileri. Gıda. 25 (3): 167-176.
Virtanen, T., Pihlanto, A., Akkanen, S. and Korhonen, H. 2006. Development of antioxidant activity in milk whey during fermentation with lactic acid bacteria. Journal of Applied Microbiology, Vol 102(1): 106-115.
Yalçın, A.S 1998. Antioksidanlar. Klinik Gelişim, 11:342-6
Yining, B., Wenbo, Z., Zheng, Z., Zhengshan and Wang, Z. 2011. Antioxidant Property in vivo of Cheese Whey Enzymatic Hydrolysates. The 5 th International Conference on Bioinformatics and Biomedical Engineering. p:1-4 May 2011, Wuhan, China.
Yu, B.P. 1994. Cellular defenses against damage from reactive oxygen species. Physiol Rev, Vol 74(1):139-62.
Yüzügüllü, Y., Ögel, B.Z. 2013. Çift aktiviteli katalaz-fenol oksidazın ve diğer katalazların gıda sanayisindeki önemi. GIDA. 38 (2): 111-118.
Zima, T., Crkovska, J., Merta, M., Stipek, S., Nemecek, K. and Tesar, V. 1995. Activity of the antioxidant.enzymes, glutathione peroxidase, on autosomal dominant 54 polycyctic kidney disease patient. Biochemical Molecular Biology International, Vol 35(4): 699-704.