EMİNE BUDAKLI ÇARPICI, GAMZE BAYRAM, MEVLÜT TÜRK, Necmettin ÇELİK

Bazı iki sıralı arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) çeşitlerinde farklı azot dozlarının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkileri

Bu araştırma iki sıralı arpa çeşitlerinde farklı azot dozlarının verim, verim öğeleri ve kalite üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2003 ve 2004 yıllarında Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde yürütülmüştür. Araştırmada iki sıralı 10 arpa çeşidi (Angora, Balkan-96, Bilgi-91, Bornova-92, Cumhuriyet-50, Çıldır-02, Kalaycı-97, Sladoran, Süleymanbey-98 ve Şerifehanım-98) ve 4 farklı azot dozu (0, 5, 10 ve 15 kg/da) kullanılmıştır. İki yıllık ortalama sonuçlara göre, çeşitler arasında tane verimi bakımından önemli farklılıkların olduğu belirlenmiş ve en yüksek verim Sladoran çeşidinden elde edilmiştir. Uygulanan azot dozları, 1000 tane ağırlığı hariç, incelenen tüm özellikler üzerinde önemli etkiye sahip olmuştur. Azot dozundaki artışa paralel olarak tane verimi, bitki boyu, başak uzunluğu ve başakta tane sayısı artmış, hasat indeksi ise azalmıştır.

Anahtar Kelimeler:

arpa, azot, Hordeum vulgare, verim, verim ögeleri, kalite, uygulama oranı

This research was conducted to determine the effect of different levels of nitrogen on yield, yield components and quality in some two-rowed barley varieties. This research was carried out during 2003 and 2004 growing seasons in Agricutural Application and Research Center of Agriculture Faculty, Uludağ University. Ten different barley varieties (Angora, Balkan-96, Bilgi-91, Borno-va-92, Cumhuriyet-50, Çıldır-02, Kalaycı-97, Sladoran, Siileymanbey-98 ve Şerifehanım-98) of two-row e d type and four different levels of nitrogen (0, 5, 10 ve 15 kg/da) were used in this research. According to the results of two-year average, there were significant differences between cultivars when grain yield was concerned and Sladoran produced the highest grain yield. Nitrogen levels had significiant effects on all characteristics expect WOO seed weight. Grain yield, plant height, spike lenght and seed number/spike increased while harvest index decreased by increase of nitrogen levels.

Keywords:

barley, nitrogen, Hordeum vulgare, yields, yield components, quality, application rates,

PDF

___

Abegaz, S., E. Negussie, G. Duguma and J.E.O. Rege. 2002. Genetic parameters estimates for growth triats in Horro sheep. J. Anim. Breed. Genet. (119)35-45.
Akbaş, Y. 1998. Hayvan Islahında Varyans Komponentleri ve Damızlık Değerin Tahminlenmesinde Kullanılan Bazı Bilgisayar Programları. II. Ulusal Tarımda Bilgisayar Uygulamaları Sempozyumu 28-30 Eylül 1998 Konya.
Al-Shorepy, S.A. 2001. Estimates of genetic parameters for direct and maternal effects on birth weight of local sheep in United Arab Emirates. Small Rumin. Res. (39) 219-224.
Anonim. 1999. SPSS for Windows. Release 10.0.1. Standart Version. Copright © SPSS Inc.
Boldman, K.G., L.A. Kriese, L.D. Van Vleck, C.P. Van Tassel and S.D. Kachman. 1993. A manual for use of MTDFREML. A set of programs to obtain estimates of variances and covariances [DRAFT]. U.S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service. 114 pp.
Bradford, G.E. 1972. The role of maternal effects in animal breeding: VII. Maternal effects in sheep. J. Anim. Sci. (35) 1324-1334.
Burfening, P.J. and D.D. Kress. 1993. Direct and maternal effects on birth and weaning weight in sheep. Small Rumin. Res. (10) 153-163.
El Fadili, M., C. Michaux, J. Detilleux and P.L. Leroy. 2000. Genetic parameters for growth traits of the Moroccan Timahdit breed of sheep. Small Rumin. Res. (37) 203-208.
Koyuncu, M., E. Tuncel ve Ş. Kara Uzun. 2001. Karacabey Merinosu koyunlarında doğum ağırlığı ve gebelik süresine bazı çevre faktörlerinin etkileri ve genetik parametreler. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (32) 2: 163-167.
Kumlu, S. 2003. Hayvan Islah ı. Genişletilmiş ve Düzeltilmiş 2. Baskı. Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği Yayınları No: 1, Ankara 296 s.
Ligda, Ch., G. Gavriilidis, Th. Papodopoulos and A. Georgoudis. 2000. Investigation of direct and maternal genetic effects on birth and weaning weight of Chios lambs. Livest. Prod. Sci. (67) 75-80.
Ligda, Ch. 2002. Advanced course in breeding values estimation of farm animals. Workshop in animal breeding methods. 29 April - 3 May 2002. Tekirdağ, Türkiye 75 pp.
Maria, G.A., K.G. Boldman and L.D. Van Vleck. 1993. Estimates of variances due to direct and maternal effects for growth traits of Romanov Sheep. J. Anim. Sci. (71) 845-849.
Meyer, K. 1992. Variance components due to direct and maternal effects for growth traits of Australian beef cattle. Livest. Prod. Sci. (31) 179-204.
Mrode, R.A. 1996. Linear models for the prediction of animal breeding values. CAB International Wallingford Oxon OX10 8DE UK, ISBN 0 85198 996 9, pp. 100-106.
Nashölm, A. and O. Danell. 1996. Genetic relationships of lamb weight, maternal ability and mature ewe weight in Swedish Finewool sheep. J. Anim. Sci. (74) 329-339.
Neser, F.W.C., G.J. Erasmus and J.B. van Wyk. 2001. Genetic parameter estimates for pre-weaning weight traits in Dorper sheep. Small Rumin. Res. (40) 197-202.
Özturk, A., A.H. Aktaş ve M. Gürkan. 1996. Heritability of birth weight in Konya Merino sheep. Turk J Vet Anim Sci. (20) 6: 411-414.
Snyman, M.A., G.J. Erasmus, J.B. van Wyk and J.J. Olivier. 1995. Direct and maternal (co)variance components and heritability estimates for body weight at different ages and fleece traits in Afrino sheep. Livest. Prod. Sci. (44) 229-235.
Tosh, J.J. and R.A. Kemp. 1994. Estimation of variance components for lamb weights in three sheep populations. J. Anim. Sci. (72) 1184— 1190.
Ünal, N. ve H. Akçapınar. 2001. Orta Anadolu Merinoslarında önemli verim özellikleri ve seleksiyonla geliştirilmesi imkânları. II. Feno-tipik ve genetik parametreler ve seleksiyon indeksi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. (41) 2: 35-50.