EL YAZMASI ESER CİLTLERİNDE BULUNAN “EBRU” ÖRNEKLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA (KÜTAHYA-TAVŞANLI ZEYTİNOĞLU İLÇE HALK KÜTÜPHANESİ ÖRNEĞİ)

 Asırlar öncesine uzanan geçmişi ve günümüze ulaşan kıymetli örnekleri ile Geleneksel Kağıt Süsleme Sanatlarımız içerisinde çok önemli bir yere sahip olan “Ebru Sanatı”, yüzyıllar boyunca kitap ciltlerinin dış ve iç kapaklarında, aynı zamanda tezhip, hat ve minyatür sanatları ile birlikte yazma eserlerin süslenmesinde tamamlayıcı bir süsleme öğesi olarak kullanılmıştır. Ülkemiz sınırları içerisinde T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Yazma Eser Kütüphanelerinde, kamu kurum ve kuruluşuna ait arşivlerde, müzelerde, özel koleksiyonlarda ve aynı zamanda yurt dışında bulunan müzelerde; Geleneksel Sanatlarımızı temsil eden, kültürümüze, tarihimize ve sanatımıza ışık tutan seçkin örnekler bulunmaktadır. Geleneksel Sanatlarımız alanında yapılacak olan belgeye dayalı nitelikli çalışmaların da; kültür ve sanat değerlerimizin tanıtılması, yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılması bakımından önemli olduğu düşünülmektedir.  <span style="font-size: 12px;"><br /> p.p1 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 12.0px 'Times New Roman'; min-height: 15.0px}<br /> p.p2 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 8.0px 'Times New Roman'}<br /> span.s1 {font: 12.0px 'Times New Roman'}<br /> Bu araştırma, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olan ve Kütahya İli Tavşanlı ilçesinde bulunan Zeytinoğlu İlçe Halk Kütüphanesinde yürütülmüştür. Araştırma kapsamında; adı geçen kütüphanede bulunan “Ebru” ile ciltlenmiş (süslenmiş) El Yazması Eser Ciltleri incelenmiştir. El Yazması Eserlerin; ait oldukları dönemler, kapsamı ve eser künyelerine ilişkin bilgiler, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı arşiv envanterlerinde yer alan katalog bilgilerine göre düzenlenmiş ve açıklanmıştır. Bunun yanı sıra el yazması eserlerin ciltlenmesinde kullanılan materyaller, uygulanan “Ebru” çeşitleri ve “ebru” yapımında kullanılan renkler gibi niteliksel özellikleri açısından incelenmiş ve 10 adet “Ebru” örneği fotoğrafları ile belgelenerek eserler hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. 

AN INVESTIGATION ON EBRU SAMPLES PRESENT AT BINDINGS OF MANUSCRIPT (KUTAHYA-TAVŞANLI ZEYTINOĞLU COUNTY PUBLIC LIBRARY SAMPLE)

"Ebru Art" which has a very important place in Traditional Paper Ornament arts with history dating back centuries and valuable extant examples was used as a complementary ornamental element in the outer and inner cover bookbinding and at the same time ornamentation of manuscripts with gilding, calligraphy and miniature art for centuries. Within the borders of our country, there are outstanding examples representing our traditional art, shed light on our history, culture and art in the manuscript work libraries connected with Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism, archives of public institutions and organizations, museums, private collections and museums abroad. And it is thought to be important that qualified researches which will be based on documents the in the field of our traditional arts in terms of introducing, maintaining and passing on the future generations of our cultural and artistic values.  <span style="font-size: 12px;"><br /> p.p1 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 9.0px 'Times New Roman'}<br /> This research was conducted in Zeytinoğlu Public Library placed in Tavşanlı district of Kütahya and connected with Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism. In the scope of the research, bindings of manuscripts ornamented with Ebru art were examined placed in the aforementioned library. The periods which they belong, scope and information about tag of manuscripts was arranged and explained according to catalog information placed in archives of Presidency of Turkish Manuscript Association. In addition, the binding materials used in the manuscripts was examined in terms of the qualitative characteristics such as colors used in Ebru making and applied Ebru varieties and it was aimed to give information about ten "Ebru" samples documented with photos. 

___

  • Acar, M. Şinasi. Tavşanlı Zeytinoğlu Halk Kütüphanesi, İstanbul: Zeytinoğlu Eğitim, Bilim ve Kültür Vakfı Yayınları, 2007.
  • Bektaşoğlu, Mustafa. Anadolu’da Türk İslam Sanatı, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2009.
  • Çelebi, Katip. Ebru Sanatı “Suda Sonsuzluğa Açılan Pencere”, İstanbul. 2013.
  • Çoktan, Ahmet. Türk Ebru Sanatı, İstanbul. 1992
  • Derman, Uğur. Türk Sanatında Ebru, İstanbul: Ak Yayınları. 1977.
  • Derman, Uğur. “Ebrunun Yapılışı ve Çeşitleri”, Bilim ve Teknik Dergisi 316 (1994): 56.
  • Kuşoğlu, M. Zeki. Dünkü Sanatımız- Kültürümüz, İstanbul: Ötüken Neşriyat Yayınları. 1994
  • Tanarslan, Timuçin. “Bir Ebrucu Gözüyle Ebru”. Antika Dergisi 36 (Nisan 1988): 12-18.
  • Yazan, Işık. “Ebru Sanatı”. Antika Dergisi 14 (Mayıs 1986): 40-45.