Türkiye’de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Asimetrik İlişki: NARDL Eşbütünleşme Yaklaşımı

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de farklı vergi türlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini ortaya koyarak optimal vergi kompozisyonunun oluşturulmasına katkı sağlamaktır. Bu amaca yönelik olarak hem toplam vergi gelirlerinin hem de vergi karmasında yer alan mal ve hizmet vergisi, emlak vergisi ve gümrük vergisinin ekonomik büyüme ile olan ilişkisi Türkiye’ye ait 1965-2018 dönemi yıllık verileriyle asimetrik tepkileri de dikkate alan Doğrusal Olmayan ARDL (NARDL) eşbütünleşme yaklaşımı ile araştırılmıştır. Ampirik bulgular söz konusu değişkenler arasında uzun dönemli senkronize bir ilişkinin varlığına işaret etmektedir. Bulgular aynı zamanda bu ilişkinin bazı değişkenler için simetrik, bazı değişkenler için ise asimetrik bir ilişki sergilediğini de göstermektedir. Vergi değişkenlerinde görülen asimetrik ilişkilerde vergi gelirlerinin ekonomik büyüme üzerindeki pozitif etkisinin vergi indirimlerinin yarattığı pozitif etkiden daha güçlü olduğu şeklindeki bulgular vergi tabanının genişletilmesinin ve daha fazla vergi geliri elde etmek için vergi tahsilatının düzenli bir şekilde yapılmasını sağlayacak düzenlemelerin önemini göstermektedir.

The Asymmetric Relationship betwen Tax Revenues and Economic Growth in Turkey: A NARDL Cointegration Approach

The aim of this study is to contribute to the creation of optimal tax composition in Turkey by revealing the effects of different types oftaxes on economic growth. For this purpose, the relationships between total tax revenues, goods and services tax, property tax, customs tax, and economic growth were investigated using data from Turkey for the period 1965-2018. In examining these data, a Nonlinear ARDL (NARDL) approach was used which considers asymmetric responses. Empirical findings from this analysis indicates the existence of a long-term synchronous relationship between these variables. However, the asymmetric and symmetric relationships differ by the variable and the time period being examined. The asymmetric relationships revealed that the positive effects of tax revenues on economic growth are stronger than the positive effects created by tax reductions. This shows the importance of broadening the tax base and making regulations that ensure regular tax collection to generate more tax revenue.

PDF

___

Arnold, J., (2008). “Do Tax Structure Affect Aggregate Economic Growth? Empirical Evidence from a Panel of OECD Countries”, Economics Department Working Papers, No. 643.
Banerjee, A., Dolado, J., Mestre, R., (1998). “Error-correction Mechanism Tests for Cointegration in a Single-equation Framework”, Journal of Time Series Analysis, Vol. 19, No. 3, 267-283.
Çağlayan, E., Saçaklı, İ., (2006). “Satın Alma Gücü Paritesinin Geçerliliğinin Sıfır Frekansta Spektrum Tahmincisine Dayanan Birim Kök Testleri İle İncelenmesi”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Vol. 20, No. 1, 122-137.
Dickey, D.A. ve Fuller, W.A., (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, Vol. 74, No. 366, 427-431.
Durkaya, M., Ceylan, S., (2006). “Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme”, Maliye Dergisi, Sayı. 150, 79-89.
Easterly, W., Rebelo, S., (1992). “Marginal Income Tax Rates and Economic Growth in Developing Countries”, Policy Research Working Papers, No. 1050.
Easterly, W., Rebelo, S., (1993). “Fiscal Policy and Economic Growth: An Empirical Investigation”, Journal of Monetary Economics, vol. 32, 417-458.
Engen, E. M., Skinner, J., (1996). “Taxation and Economic Growth”, NBER Working Paper Series, Working Paper No. 5826.
Eren, M. V., Ergin Ünal, A., Aydın, H. İ., (2018). “Türkiye’de Vergi Gelirleri ile Ekonomik Kalkınma Arasındaki İlişki: Frekans Alanı Nedensellik Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt. 19, Sayı. 1, 1 -18.
Gujarati, D., (2015). Econometrics by Example (2nd ed.). London, United Kingdom: Macmillan International Higher Education.
Harberger, A. C., (1964). Taxation, Resource Allocation and Welfare, In The Role of Direct and Indirect Taxes in the Federal Reserve System, Princeton University Press for the National Bureau of Economic Research and the Brookings Institution, Princeton, New Jersey.
Jaimovich, N., Rebelo, S., (2017). “Nonlinear Effects of Taxation on Growth”, Journal of Political Economy, Vol. 125, No. 1, 265-291.
Jones, L. E., Manuelli, R. E., Rossi, P. E., (1993). “Optimal Taxation in Models of Endogenous Growth”, Journal of Political Economy, Vol. 101, 485-517.
Karamelikli, H., (2018). “Dolaylı ve Dolaysız Vergilerin Ekonomik Aktiviteler Üzerindeki Simetrik ve Asimetrik Etkileri”, Maliye ve Finansa Yazıları, Sayı. 110, 95-110.
Katırcıoğlu, S. T., (2010), “Is There a Long-Run Relationship Between Taxation and Growth: The Case of Turkey”, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 13, No. 1, 99-106.
Koester R. B., Kormendi, R. C., (1989). “Taxation, Aggregate Activity and Economic Growth: Cross-Country Evidence on Some Supply Side Hypotheses”, Economic Inquiry, Vol. 27, 367-387.
Korkmaz, S., Yılgor, M., Aksoy, F., (2019). “The Impact of Direct and Indirect Taxes on the Growth of the Turkish Economy”, Public Sector Economics, Vol. 43, No. 3, 311 -323.
Kuştepeli, Y., Bilman, M., (2009). “Türkiye’de Vergiler ve Büyüme Arasındaki Uzun Dönem İlişkisi”, İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt. 10, Sayı. 1, 119-130.
Lee, Y., Gordon, R. H., (2005). “Tax Structure and Economic Growth”, Journal of Public Economics, Vol. 89, 1027–1043
Lucas, R. E., (1988). “On the Mechanics of Economic Development”, Journal of Monetary Economics, Vol. 22, 3-42.
Lucas, R. E., (1990). “Supply-Side Economics: An Analytical Review”, Oxford Economic Papers, Vol. 42, 293-316.
Macek, R., (2014). “The Impact of Taxation on Economic Growth: Case Study of OECD Countries”, Review of Economic Perspectives, Vol. 14, No. 4, 309-328.
Marsden, K., (1984). “Links between Taxes and Economic Growth”, World Bank Staff Working Papers, No. 605.
McGee, R. W., (2004). Taxation and Social Engineering. In: The Philosophy of Taxation and Public Finance. New York: Springer.
Mendoza, E. G., Milesi-Ferretti, G. M., Patrick, A., (1996). “On the Ineffectiveness of Tax Policy to Alter Long-Run Growth: Harberger’s Superneutrality Conjecture”, Federal Reserve Board of Governors.
Mert, M. Çağlar, A.E., (2019). Eviews ve Gauss Uygulamalı Zaman Serileri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Mucuk, M., Alptekin, V., (2008). “Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975-2006) ”, Maliye Dergisi, Sayı. 155, 159-174.
Owino, O. B. (2019). “The Effect of Custom and Excise Duties on Economic Growth in Kenya”, International Journal of Scientific and Research Publications, Vol. 9, No. 1, 530-546.
Padovano, F., Galli, E., (2001). “Tax Rates And Economic Growth in the OECD Countries (1950– 1990)”, Economic Inquiry, Vol. 39, No. 1, 44-57.
Pecorino, P., (1993). “Tax Structure and Growth in a Model with Human Capital”, Journal of Public Economics, 1993, Vol. 52, No. 2, 251 -271.
Pesaran, M. H. , Shin, Y., Smith, R. J., (2001). “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships.”, Journal of Applied Econometrics, Vol. 16, 289-326.
Phillips, P.C.B., Perron, P., (1988). “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika. Vol. 75, No. 2, 335-346.
Polat, M. A., (2019). “Ekonomik Büyüme ile Vergi Gelirleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Örneği”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt. 8, Sayı. 3, 1991 - 2009.
Romer, P. M., (1986). “Increasing Returns and Long-Run Growth, Journal of Politcal Economy”, Vol. 94, 1003-1037.
Romer , P. M., (1990). “Endogenous Technological Change”, The Journal of Political Economy”, Vol. 98, No. 5, 71 -102.
Roubini, N., Milesi-Ferretti, G. B., (1994). “Taxation and Endogenous Growth in Open Economies”, NBER Working Paper Series, Working Paper, No. 4881.
Shin, Y. , Yu, B. ve Greenwood-Nimmo, M. (2014). Modelling Asymmetric Cointegration and Dynamic Multipliers in a Nonlinear ARDL Framework. In Festschrift in Honor of Peter Schmidt. Springer, New York, NY.
Solow, R. M., (1956). “A Contribution to the Theory of Economic Growth”, Quarterly Journal of Economics, Vol. 70, No. 1, 65-94.
Swan, T. W., (1956). “Economic Growth and Capital Accumulation”, The Economic Record, Vol. 32, No. 2, 334-361.
Temiz, D., (2008). “Türkiye’de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1960-2006 Dönemi”, 2. Ulusal, İktisat Kongresi / 20-22 Şubat 208/ DEÜ İİBF İktisat Bölümü/İzmirTürkiye
Ünlükaplan, İ., Arısoy, İ., (2011). “Vergi Yükü ve Yapısı ile İktisadi Büyüme Arasındaki Dinamik Etkileşimler Üzerine Uygulamalı Bir Analiz”, ODTÜ Gelişme Dergisi, Sayı. 38, 71-100.
Widmalm, F., (2001). “Tax Structure and Growth: Are Some Taxes Better than Others? ”, Public Choice, Vol. 107, 199- 219.