TÜKETICILERIN EKOLOJIK AYAK İZI FARKINDALIK DÜZEYLERI (ANKARA İLI ÖRNEĞI)

Tüketicilerin Ekolojik Ayak İzi farkındalık düzeylerini belirlemek amacıyla yürütülen bu çalışmanın örneklemini Ankara ilinin farklı ilçelerinde ikamet eden tabakalama örnekleme ve basit tesadüfi örnekleme yöntemleri ile seçilen 385 tüketici oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, “Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Ölçeği”nden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonucunda tüketicilerin Ekolojik Ayak İzi ortalamalarının düşük bir oranda olduğu saptanmıştır. Tüketicilerin Ekolojik Ayak İzi farkındalık düzeyinin en fazla olduğu alt boyut gıda alt boyutu, farkındalık düzeyinin en az olduğu alt boyutun ise enerji alt boyutu olduğu belirlenmiştir. Ayrıca erkeklerin Ekolojik Ayak İzi farkındalıklarının kadınlardan daha fazla olduğu ve eğitim durumuna göre atıklar alt boyutunda anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Gelecekte araştırmacılar, tüketicilerin Ekolojik Ayak İzi farkındalıklarını geliştirmede teknolojiden de yararlanarak eğitsel materyal hazırlamaya yönelik çalışmalar yürütebilirler.

ECOLOGICAL FOOTPRINT AWARENESS LEVELS OF CONSUMERS (SAMPLE OF ANKARA PROVINCE)

The sample of this study conducted to determine the Ecological Footprint Awareness levels of consumers is composed of 385 consumers residing in different districts of Ankara selected by stratified sampling and simple random sampling methods. The "Ecological Footprint Awareness Scale" was used as a data collection tool in the study. As a result of the study, consumers were found to have a low level of Ecological Footprint averages. The factor with the highest ecological footprint awareness level was found to be the food factor and the factor with the least awareness level was determined to be the energy factor. It was also found that men had more awareness of Ecological Footprint than women and showed a significant difference in waste factor according to educational status. In the future, researchers are suggested to work on the preparation of educational materials by using technology to improve consumer awareness of Ecological Footprint.

PDF

___

Yıldız, Emre (2014). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Yavuz , Alpagut.2010. Sürdürülebilirlik Kavramı Ve İşletmeler Açısından Sürdürülebilir Üretim Stratejileri, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7(14):63-86.
WWF. (2012). Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi Raporu, http://www.footprintnetwork.org/content/images/article_uploads/Turkey_Ecological_Footprint_ Report_Turkish.pdf ,Erişim Tarihi: 29.08.17.
Wackernagel, Mathis; Onisto Larry; Bello Patricia ; Callejas Linares Alejandro; López Falfán Ina Susana; Garcıa Jesus Méndez; Guerrero ́ AnaIsabel Suárez ; Guerrero MaGuadalupe Suárez (1999). National natural capital accounting with the ecological footprint concept, Ecological Economics, 29(3):375-390.
Wackernagel, Mathis, and William Rees (1998). Our ecological footprint: reducing human impact on the earth. No. 9. New Society Publishers.
Tosunoğlu, B.Tuğberk (2014). Sürdürülebilir Küresel Refah Göstergesi Olarak Ekolojik Ayak İzi, HAKİŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi Cilt: 3, (5):134-149.
Rees, William, and Mathis Wackernagel(1996)."Urban ecological footprints: why cities cannot be sustainable—and why they are a key to sustainability." Environmental impact assessment review 16(4-6):223-248.
Özel, Çağlar; Öktem, Kemal; Özcan, G.Burcu (2007). Tüketici Hakları ve Toplumda Algılanışı: Hukuk ve Kamu Yönetimi Açısından Geçiş Süreci, Müberra Babaoğul, Arzu Şener (Edt.), Tüketici Yazıları-I, Hacettepe Üniversitesi Tüketici-Pazar-Araştırma-Danışma Test ve Eğitim Merkezi (TÜPADEM Yayınları), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Basımevi,s. 43-76.
Keleş, Özgül (2014).Sürdürülebilir Ulaşımı Tercih Edin Ekolojik Ayak İziniz Azalsın, Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 1 (Özel Sayı): 46-57.
Keleş, Özgül (2011). Öğrenme Halkası Modelinin Öğrencilerin Ekolojik Ayak İzlerini Azaltmasına Etkisi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10(3):1143 -1160.
Keleş, Özgül; Aydoğdu Mustafa (2010). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Ekolojik Ayak izlerini Azaltma Yolları Konusundaki Görüşleri, Türk Fen Eğitimi Dergisi 7(3):171-187.
Keleş, Özgül; Uzun, Naim ve Özsoy, Sibel (2008). Öğretmen Adaylarının Ekolojik Ayak İzlerinin Hesaplanması ve Değerlendirilmesi, Ege Eğitim Dergisi 2008 (9) 2: 1–14.
Kaypak, Şafak (2013). Ekolojik Ayak İzinden Çevre Barışına Bakmak,Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 6(1):154-159.
Karakaş, Hamdi; Doğan, Adem; Sarıkaya, Rabia (2016). Etkinlik Temelli Eğitimin Üstün Yetenekli Öğrencilerin Ekolojik Ayak İzi Farkındalığına Etkisi, Turkish Studies 11(3):1365-1386.
Gümüş, Erdal ; Şişman , Mehmet (2014). Eğitim Ekonommisi ve Planlaması, Pegem Akademi, 2.baskı, Ankara.
Eren, Beytullah; Aygün, Ahmet; Chabanov, Dilara; Akman, Neslihan (2016). Mühendislik Öğrencileri Ekolojik Ayak İzinin Belirlenmesi, Uluslararası Mühendislik Ve Teknoloji Araştırmaları Dergisi , 1(1): 7–12.
Dinç, Ahmet (2015). Bir Sürdürülebilir Kalkınma Göstergesi Olarak Ekolojik Ayak İzi Ve Türkiye, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Eskişehir.
Coşkun, Işıl. (2013). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Büyüköztürk, Şener. (2002) Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, PegemA Yayıncılık: Ankara.
BM Çevre ve Kalkınma Konferansı(1992). Çevre ve Kalkınma Konusundaki Rio Deklarasyonu ve Gündem 21 Orman Prensipleri, Cilt 3. http://www.cem.gov.tr/erozyon/Files/disiliskiler/temel_guncel_belgeler/Riodek.G%C3%BCndem 21%20Orman%20Pre.pdf, Erişim: 29.08.2017.
Birand, Aycem (2016). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları Ve Çevre Dostu Davranışları Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Okul Öncesi Öğretmenliği Anabilim Dalı Yaymlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Lefkoşa.
Bicknell, K. B., Ball, R. J., Cullen, R., & Bigsby, H. R. (1998). New methodology for the ecological footprint with an application to the New Zealand economy. Ecological economics, 27(2): 149-160.
Babaoğul, Müberra; Altıok, Nihal (2007).Evrensel Tüketici Hakları, Müberra Babaoğul, Arzu Şener (Edt.), Tüketici Yazıları-I, Hacettepe Üniversitesi Tüketici-Pazar-Araştırma-Danışma Test ve Eğitim Merkezi (TÜPADEM Yayınları), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Basımevi,s. 27-42.
Akyüz, Yarkın; Atış, Ela ; Çukadar, Muhammed (2016).Akademisyenlerin Ekolojik Etkilerinin İncelenmesi: E.Ü. Ziraat Fakültesi Örneği,Uluslararası Katılımlı 12. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi Bildiri Kitapçığı, Cilt -1,Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, 25- 26 Mayıs, Isparta.
Akıllı , Hüsniye ; Kemahlı, Funda; Okudan Kadriye; Polat, Ferihan (2008) Ekolojik Ayak İzinin Kavramsal İçeriği ve Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde Bireysel Ekolojik Ayak İzi Hesaplaması, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 15(2008): 1-25 .