Ortaokul Öğrencilerinin Beyin Göçü Kavramına İlişkin Algılarının İncelenmesi

Bu araştırmada ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin beyin göçü kavramına ilişkin algılarını incelemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öğrencilerden beyin göçü kavramına ilişkin metaforlar geliştirmeleri istenmiştir. Katılımcılardan elde edilen verilerin çözümlenmesinde ve yorumlanmasında içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemine uygun olarak desenlenmiş ve yürütülmüştür. Sekizinci sınıf öğrencilerinin, sosyal bilgiler 6 ve 7. sınıf öğretim programında yer alan göç kavramı ve bu kavramın alt kavramı olan beyin göçü kavramına yükledikleri anlamları ayrıntılı ve olduğu gibi betimlenmesine çalışılmış olan bu araştırmada veri toplama aracı olarak mecazlar yoluyla veri toplama formu kullanılmıştır. Diğer bir veri toplama aracı ise metafor oluşturulan kavramla ilgili olarak öğrencilerin çizdikleri resim/karikatürlerden oluşan görsel dokümanlardır. Araştırma sonucunda; beyin göçü kavramına ilişkin metaforlar incelendiğinde katılımcıların büyük bir çoğunluğunun kuşlar, hayvanlar ve kalp metaforlarını oluşturdukları görülmektedir. Katılımcılar metafor oluştururken bireylerin iyi bir yaşama sahip olabilme isteklerinden dolayı kök ülkeden ayrılarak başka bir yerleşim yerine yerleşmek isteğine yönelik algıları güçlüdür. Katılımcıların büyük çoğunluğu beyin göçü kavramını insanların iyi bir yaşam kurmak, kendini geliştirmek olarak algıladıkları görülmektedir. Ayrıca katılımcıların oluşturdukları metaforlar incelendiğinde iyi bir eğitim almış, alanında yetkin insanların kaybedilmesinin ülke açısından büyük bir kayıp olduğuna ilişkin algıları yüksektir.

Examining Secondary School Students' Perceptions of the Concept of Brain Drain

This study aims to examine the perceptions of the secondary school eight graders on the brain drain concept. In line with this aim, the students were asked to develop metaphors on the concept of brain drain. Content analysis was used in the analysis and interpretation of the data obtained from the participants. Research was figured and ran according to qualitative research method. The study attempted to provide a detailed description of the meanings assigned by the eighth graders on the migration concept that is included in the social studies curriculum of the 6th and 7th grades and on the brain drain concept, a sub concept of migration. Data collection tool was the data collection form through metaphors. Another data collection tool is the visual documents consisting of the pictures/caricatures drawn by the students in relation to the concept where the metaphor is created. As a result of the study, it was seen upon examining the metaphors on the concept of brain drain that the majority of the participants produced the metaphors of birds, animals and heart. When the participants create a metaphor, they have a strong perception on the desire to leave the country of origin and move to another settlement because of their will to have a better life. It was found that the majority of the participants perceived the concept of brain drain as establishing a good life and improving oneself. In addition, upon examining the metaphors created by the participants, they have a strong perception on the idea that it is a great loss for the country to lose the people who are competent in their field.

PDF

___

Aksoy, Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(20), 292-303.
Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitimöğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 35(171), 100-108.
Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimler Dergisi, 10(3), 1313-1322.
Aydın, İ. H. (2004). Bir felsefi metafor ''yolda olmak''. Din bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6(4), 10-11.
Başaran, F. (1973). Türkiye’de beyin göçü sorunu. Ankara Üniversitesi Dergisi, 10, 133-153.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
Çepni, O. (2013). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan coğrafya kavramlarına ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çetin, T. ve Tırpancı, H. (2016). Ortaokul 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Mevsimlik Göç Kavramına İlişkin Algıları. 2016 Hoca Ahmet Yesevi Yılı Anısına Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi Bildiriler Kitabı Cilt:2, (Editör: M. KOÇAK), s, 411-424, Ankara.
Çetin, T., Kılcan, B., Güneş, C., & Çepni, O. (2015). Examining secondary school students' perceptions of the concept of migration: A qualitative study. International Journal Of Education, 7(3), 97-120.
Ersoy, A. (2010). İlköğretimde değer kazanımlarının incelenmesinde karikatür kullanımı: Dayanışma değeri örneği, On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 79-104.
Ersoy, A. F. ve Türkkan, B. (2010). İlköğretim öğrencilerinin çizdikleri karikatürlere yansıttıkları sosyal ve çevresel sorunların incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 35(156), 96- 109.
Ersoy, A.F. ve Ala, M. 2019, Suriyeli Sığınmacı ve Mültecilere İlişkin Görüşler: Osmaniye’de Nitel Bir Araştırma, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(3), 1343-1356.
Gökbayrak, Ş. (2006). Gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere nitelikli işgücü göçü ve politikalar-Türk mühendislerinin beyin göçü üzerine bir inceleme. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Günay, G., Ersoy, A.F., Aydıner Boylu, A. ve Kılıç, C. 2019, Göçmenlere Yönelik Olumsuz Tutum Ölçeğinin Türkçe Geçerlilik Güvenirliği, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(4), 1827-1843.
Güven, B. & Güven, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde metafor oluşturma becerilerine ilişkin nicel bir inceleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 503- 512.
Irmak, C., Bilginer, R. & Çetin, T. (2018). Iraklı Türkmen Öğrencilerin Göç Kavramına Yönelik Düşünceleri. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 2 (3), 87-101.
Kaya, M. (2009). Beyin göçü/entelektüel sermaye erozyonu, bilgi çağının gönüllü göçerleri beyin gurbetçileri. Eğitime Bakış Dergisi, 13, 35-50.
Kazak, N. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Kılcan, B. (2013). Sosyal bilgiler öğretim progragramında yer alan değerlere ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kılcan, B. (2016). Öğretmen adaylarının, değerlerin kazandırılmasına yönelik görüşleri ile değerler eğitimine ilişkin algılarında değerler eğitimi dersinin rolü, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (45), 605-618.
Kılcan, B. ve Çakır, U. (2016). Ortaokul öğrencilerinin “medya” kavramına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesi. USBES V, 2016 Bildiriler Kitabı. Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
Kılcan, B., & Akbaba, B. (2013). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan kültürel mirasa duyarlılık değerine ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi. Journal of World of Turks, 5 (3).
Kılcan, B., Çetin, T. ve Güneş, C. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Milli Kültür Kavramına İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi. USBES V, 2016 Bildiriler Kitabı, sayfa:330-339, Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
Kurtulmuş, N. (1992). Gelişmekte olan ülkeler açısından stratejik insan sermayesi kaybı: beyin göçü. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 37-38, 205-221.
Kurtuluş, B. (1999). Amerika Birleşik Devletleri'ne Türk beyin göçü. İstanbul: Alfa. Lakoff, G., & Johnson, M. (2015). Metaforlar, hayat, anlam ve dil (G. Y. Demir, Çev.).İstanbul: İthaki.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi (6- 7. sınıflar) öğretim programı, Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi, Ankara.
Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor (G. Bulut, Çev.). İstanbul: BZD. Mutluer, M. (2003). Uluslararası göçler ve Türkiye. İstanbul: Çantay.
Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının coğrafya kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 55-69.
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Saban, A. (2008a). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
Saban, A. (2008b). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Talim Terbiye Kurulu (2011). 7. Sınıf sosyal bilgiler ders kitabı, http://ttkb.meb.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
Tezcan, M. (2000). Dış göç ve eğitim. Ankara: Anı.
Toksöz, G. (2006). Uluslararası emek göçü. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yılmaz, A. (2014). Uluslararası göç: çeşitleri, nedenleri ve etkileri. Electronic Turkish Studies, 9(2), 1685.