Nezihe Muhiddin Ve Mefkuresi

Bu çalışma, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e kadın hareketini, dönemin göze çarpan ismi Nezihe Muhiddin özelinde ele almakta ve kadınların siyasi haklarını kazanmalarında ne gibi mücadeleler verdiklerine ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle, Nezihe Muhiddin’in de içinde bulunduğu Türk Kadınlar Birliği’nin eylemlilikleri ve bunun karşısında hükümetin tutumları sorunsallaştırılacaktır. Kadın hareketi, Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’in tek partili döneminin sonuna kadar incelenecektir. Bu dönem, kadınların siyasi hakları açısından dönüm noktası olması ve Nezihe Muhiddin’in bu zaman zarfında etkin olmuş olması nedeniyle seçilmiştir. Kemalist ideolojinin yeni kadın tasavvuru ve kadınlara siyasal hakları tepeden inme “vermeye” çalışışı eleştirilip, kadınları yok saymayan bir tarih okumasıyla, siyasi hakların, kadınların mücadeleleriyle kazanıldığı sonucuna ulaşılacaktır.

Nezihe Muhiddin And Her Ideal

This study will address women’s movement from Ottoman Empire to Turkish Republic referring to Nezihe Muhiddin who was the prominent name of that period, and shed light on women’s struggles to have their political rights. Therefore, it will be problematized the govenment’s attitude against the activities of the Turkish Women’s Union, included Nezihe Muhiddin. The Women’s movement has been carefully chosen to be examined from Second Constitutional until the end of the single-party period of the Republic in terms of Nezihe Muhiddin’s effectiveness and political rights. Kemalist ideology’s the new women’s vision and in accordance with this ideology conferring political rights to women as if there was not demand of women on rights will be criticized. By reading the history that does not disregard women, the argument of having political rights thanks to women’s struggle will be affirmed.

___

  • Arat, Z. F., (1998). “Kemalizm ve Türk Kadını”, 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler içinde, 51-70. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Baykan, A., (1999). “Nezihe Muhittin’de Feminizmin Düşünsel Kökenleri”, Nezihe Muhittin ve Türk Kadını (1931): Türk Feminizminin Düşünsel Kökenleri ve Feminist Tarih Yazıcılığından Bir Örnek içinde, yay. haz. Ayşegül Baykan ve Belma Ötüş-Baskett, 15-58. İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Berktay, F., (1998). “Cumhuriyet’in 75 Yıllık Serüvenine Kadınlar Açısından Bakmak”. 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler içinde, 1-11. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Berktay, F., (2001). “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Feminizm”. Cumhuriyet’e Devreden Düşünce Mirası: Tanzimat ve Meşrutiyet’in Birikimi içinde, yay. haz. Mehmet Ö. Alkan, 348-61. İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Çakır, S., (1997). “Kadın Tarihinden İki İsim: Ulviye Mevlan – Nezihe Muhittin”, Toplumsal Tarih, Cilt: 8, Sayı: 46, 6-14.
  • Çakır, S., (2011). Osmanlı Kadın Hareketi. Metis Yayınları, İstanbul.
  • Demirdirek, A., (2011) Osmanlı Kadınlarının Hayat Hakkı Arayışının Bir Hikayesi. Ayizi Yayınları, Ankara.
  • Durakbaşa, A., (1988). “Cumhuriyet Döneminde Kemalist Kadın Kimliğinin Oluşumu”, Tarih ve Toplum, Cilt: 9, Sayı: 51, 39-43.
  • Durakbaşa, A., (1988). “Cumhuriyet Döneminde Modern Kadın ve Erkek Kimliklerinin Oluşumu: Kemalist Kadın Kimliği ve Münevver Erkekler”. 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler içinde, 29-50. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Durakbaşa, A., (2000). Halide Edip: Türk Modernleşmesi ve Feminizm. İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Kadıoğlu, A., (1998). “Cinselliğin İnkarı: Büyük Toplumsal Projelerin Nesnesi Olarak Türk Kadınları”. 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler içinde, 89-100. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Libal, K., (2008). “Staging Turkish Women’s Emancipation: İstanbul, 1935”, Journal of Middle East Women’s Studies, Cilt: 4, Sayı:1, 31-52.
  • Muhiddin, N., (2006a). “Türk Kadınının Hakkı”. Nezihe Muhittin, Bütün Eserleri 4. Cilt içinde, yay. haz. Yaprak Zihnioğlu, 205-7. Kitap Yayınevi, İstanbul.
  • Muhiddin, N., (2006b). “Türk Ocağın’nda İlk Kadın İçtimaında Nezihe Muhiddin Hanımefendi Tarafından İrat Edilen Hitabe Aynen”. Nezihe Muhittin, Bütün Eserleri 4. Cilt içinde, yay. haz. Yaprak Zihnioğlu, 211-15. Kitap Yayınevi, İstanbul.
  • Muhiddin, N., (2006c). “Kadın Yolunun Şiarı”. Nezihe Muhittin, Bütün Eserleri 4. Cilt içinde, yay. haz. Yaprak Zihnioğlu, 217-20. Kitap Yayınevi, İstanbul.
  • Muhiddin, N., (2006d). “Analık Vazifeleri: Çocuklarımızı Nasıl Büyütmeliyiz”. Nezihe Muhittin, Bütün Eserleri 4. Cilt içinde, yay. haz. Yaprak Zihnioğlu, 221-3. Kitap Yayınevi, İstanbul.
  • Muhiddin, N., (2006e). “Türk Kadını”. Nezihe Muhittin, Bütün Eserleri 4. Cilt içinde, yay. haz. Yaprak Zihnioğlu, 300-99. Kitap Yayınevi, İstanbul.
  • Sancar, S., (2012). Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar. İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Tekeli, Ş., (1991). “Tek Parti Dönemin de Kadın Hareketi de Bastırıldı”. Sol Kemalizme Bakıyor içinde, 93-107. Metis Yayınları, İstanbul.
  • Toprak, Z., (1988). “Halk Fırkası’ndan Önce Kurulan Parti: Kadınlar Halk Fırkası”, Tarih ve Toplum, Cilt: 9, Sayı: 51, 30-1.
  • Toska, Z., (2001). “Cumhuriyet’in Kadın İdeali: Eşiği Aşanlar ve Aşamayanlar”. 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler içinde, 71-88. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Yaraman, A., (2001). Resmi Tarihten Kadın Tarihine: Elinin Hamuruyla Özgürlük. Bağlam Yayınları, İstanbul.
  • Zihnioğlu, Y., (2000). “Nezihe Muhiddin”, Tarih ve Toplum, Cilt: 33, Sayı: 195, 69-73.
  • Zihnioğlu, Y., (2003). Kadınsız İnkılap: Nezihe Muhiddin, Kadınlar Halk Fırkası, Kadın Birliği. Metis Yayınları, İstanbul.
  • Zihnioğlu, Y ve Toprak, Z., (2009). “Kadınsız İnkılap: Nezihe Muhiddin, Kadınlar Halk Fırkası, Kadın Birliği.” Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi, Erişim: 12 Mart 2019. Web Address: http://www.obarsiv.com/cagdas_turkiye_seminerleri_0809.html