Masallar ve Çizgi Filmlerde Güç Elde Etme Stratejileri

Bu çalışma güç elde etme stratejilerinin masallar ve çizgi filmlerde nasıl işlendiğini ve çocuklara nasıl geçirildiğini araştırmak amacıyla tasarlanmıştır. Araştırmanın ilk aşaması kapsamında 3 yıl boyunca Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim Organizasyon Ana Bilim Dalı, “Örgütlerde Güç ve Politika” dersi alan doktora öğrencilerinden, derste işledikleri 17 güç elde etme stratejisini onlara hatırlatan masal ve/veya çizgi filmleri örnekleriyle belirtmeleri istenmiştir. Her öğrencinin en az 3 masal ya da çizgi film bulması ve stratejinin masalın neresinde ve ne şekilde yer aldığının açıklanması istenmiştir. Bu bağlamda 40 öğrenci, 60 masal ve/veya çizgi filmi güç stratejileri ile bağdaştırmışlardır. Benzer olanlar ayıklandıktan sonra elimizde 9 masal ve 12 çizgi film kalmıştır. Gücün masal ve çizgi film kahramanları aracılığıyla temsil edilişi seçilen bu örneklem üzerinden analiz edilmiştir. Çalışma sonuçları, çocukluğumuzda okuduğumuz birçok masal kitabının ve izlediğimiz birçok çizgi filmin içine saklanmış ana temanın “güç” olduğunu ortaya koymaktadır. Bununla birlikte verilen örneklerin hemen hepsinin çizgi filmlerden çıkması, masalların gençlerin dünyasında pek fazla yer almadığını göstermektedir.

Power Attaining Strategies in Fairy Tales And Cartoons

The present study is designed to investigate how power attaining strategies are handled in fairy tales and cartoons and passed on to children. In the first step of the research, for 3 years PhD students who took “Power and Politics in Organizations” course in Marmara University Institute of Social Sciences Management and Organization Department were asked to indicate the tales and/or cartoons that remind them of 17 power attaining strategies that were handled in class. Each student was asked to find at least 3 fairy tales or cartoons and explain in which part of the fairy tale or cartoon the strategy takes place. In this context, 40 students linked 60 fairy tales and/or cartoons with power strategies. After eliminating similar ones, 9 fairy tales and 12 cartoons were left. The representation of power through heroes in fairy tales and cartoons was analyzed through this selected sample. The results of the study reveal that “power” is the main theme hidden in many fairy tales that we read and cartoons that we watched in our childhood. Since almost all of the examples are given out of cartoons, the results also reveal that fairy tales do not take much place in the world of young people.

___

Akdeniz, S. (2007). Bir “Masal Metinleri İnceleme Modeli” Önerisi ve Uygulaması. S. Sever (Ed.), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyum Bildiri Kitabı içinde (179-187). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Aktaş Arnas, Y. (2005). 3-18 Yaş Grubu Çocuk ve Gençlerin İnteraktif İletişim Araçlarını Kullanma Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi, The Turkish Online Journal of Educational Technolog, (4/4), 59-66.
Alver, F. Gül, A.A. (2005). Çocukların Medya Kullanımı. 2. Uluslararası Çocuk ve İletisim Konferansı. İstanbul Üniversitesi.
Aral, N., Aktaş, Y. (1997). Çocukların Televizyon ve Diğer Etkinliklere Harcadıkları Sürenin İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 99-105.
Arı, R. (2005). Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Artun, İ. (2012). Masallarda ve Animasyonlarda Ortak Anlatılar – Kadın Kimliğinin Yeniden İnşası, http://iletisim.ieu.edu.tr/karine/?p=283, [Erişim Tarihi, 20.11.2014].
Baruch, Y. (2009). Once Upon a Time There Was an Organization... Organizational Stories as Antitheses to Fairy Tales, Journal of Management Inquiry, (18/1), 15-25.
Bettelheim, B. (1989). The Uses of Enchantment: The Meaning and Importance of Fairy Tales. NewYork: Vintage Books.
Bilkan, A.F. (2001). Masal Estetiği. İstanbul: Timaş Yayınları.
Can, A. (1995). Okulöncesi Çocuklara Yönelik Televizyon Programları İçinde Çizgi Filmlerin Çocukların Gelişimine ve İletişimine Etkileri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Radyo-Televizyon Anabilim Dalı, İstanbul.
Caro, R.A. (2006). Lessons in Power: Lyndon Johnson Revealed. A Conversation with Historian Robert A. Caro, Harvard Business Review, (84/4), 47-52.
Cebeci, S., Demir, R. (2018). 4 – 6 Yaş Grubu Çocukların Çizgi Filmlerden Etkilenme Durumları, Jass Studies - The Journal of Academic Social Science Studies, 67, 291-306.
Clegg, S.R., Courpasson, D., Phillips, N. (2006). Power and Organizations. London: Sage Publications.
Colarusso, C.A. (1992). Child and Adult Development: A Psychoanalytic Introduction for Clinicians. New York: Springer Science+ Business Media.
Cömert, S., Güven, G. (2016). Çocukların Bilgisayar Kullanım Sıklıkları, Bilgisayar Kullanım Amaçları ve Bilgisayarda Tercih Ettikleri Oyun Türlerinin İncelenmesi, Journal of International Management, Educational and Economics Perspectives, (4/1), 31-37.
DeBell, M., Chapman, C. (2006). Computer and Internet Use by Students in 2003 Statistical Analysis Report. https://nces.ed.gov/pubs2006/2006065.pdf [Erişim Tarihi, 30.09.2018]
Demir, S. (2011). Günümüzün Masalları Olan Çizgi Filmlerde Millilik Neden Önemlidir?, http://www.yenimakale.com/gunumuzun-masallari-olan-cizgi-filmlerde-millilik-nedenonemlidir.html#ixzz3JaqiqYfi, [Erişim Tarihi, 25.11.2014]
Dilidüzgün, S. (1996). Çağdaş Çocuk Yazını - Yazın Eğitimine Atılan İlk Adım, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları Ltd. Şti.
Dökmen, Ü. (1985). Grimm ve Türk Halk Masallarındaki Davranış Modellerinin Operant Şartlanma ve Denetim Odağı Açısından İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 17, 185-209.
Fedakar, P. (2011). Çizgiyi Aşanlar: Cille Türk Mitolojisinin Çizgi Filmde Kullanılması ve Çizgi Filmle Aktarılması, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, (11/1), 107-119.
Feyzioğlu, Y. (2007). Masallar Çocuklar İçin Neden Gereklidir? S. Sever (Ed.), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyum Bildiri Kitabı içinde (831–843). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Flynn, F.J., Gruenfeld, D., Molm, L.D., Polzer, J.T. (2011). Social Psychological Perspectives on Power in Organizations, Administrative Science Quarterly, (56/4), 495-500.
Gandhi, M. (2000). The Words of Gandhi - Selected and with an Introduction by Richard Attenborough. USA: Newmarket Press.
Glasser, W. (2002). Kişisel Özgürlüğün Psikolojisi: Seçim Teorisi. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
Gökçearslan, A. (2010). Batı Kökenli Çizgi Filmlerde Irkçı, Kapitalist ve Ayrımcı İdeolojik Söylem, e-Journal of New World Sciences Academy Fine Arts, (5/4), 365-373.
Görgü, A. T. (2007). Masalların Çocuğun Bilişsel ve Duyuşsal Gelişimine Katkısı. S. Sever (Ed.), II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyum Bildiri Kitabı içinde (537–544). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Greene, R., Elffers, J. (2010). İktidar - Güç Sahibi Olmanın 48 Yasası (8. Basım). İstanbul: Altın Kitaplar.
Guinote, A. (2007). Behaviour Variability and the Situated Focus Theory of Power, European Review of Social Psychology, (18/1), 256-295.
Güler, D.A. (2013). Soyutun Somutlaştırılması: Çizgi Filmlerin Kültürel İşlevleri, I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı, 207-217.
Gürel, E., Alem, J. (2010). Postmodern Bir Durum Komedisi Üzerine İçerik Analizi: Simpsonlar, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, (3/10), 332-347.
Halk Masalları (2019). Halk Masalları. Ankara: Murat Yayınları.
Hargrave, A.M., Livingstone, S. (2009). Harm and Offence in Media Content: A review of the Evidence. Bristol, UK: Intellect Books.
Harms, P.D., Spain, S.M. (2016). Children’s Stories as a Foundation for Leadership Schemas: More than Meets the Eye. C. Peus, S. Braun, B. Schyns (Ed.) Leadership Lessons from Compelling Contexts içinde (301-325). UK: Emerald Group.
Holloway, J. (2006). İktidar Olmadan Dünyayı Değiştirmek. İstanbul: İletişim Yayınları.
Işık, N. (2012). Türk Masal Kahramanlarının Yolculuktan Olgunluğa Değişim Süreci, Türk Dünyası Araştırmaları, 200, 1-18.
Kakırman Yıldız, A. (2017). Okul Öncesi Dönem Çocuğunun Eğitim ve Gelişiminde Kitabın Rolü ve Bu Süreçte Anaokulu Kütüphanelerinin Gerekliliği, International Journal of Social Sciences and Education Research, (3/3), 792-802.
Karakaş, R. (2017). Evvel Zaman İçinden Çağdaş Zamanlara Uzanan Bir Yolculuk Arapça Anlatılan Bir Siirt Masalı: Hezalok ile Delalok, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 259- 276.
Kelley, J.E. (2008). Power Relationships in Rumpelstiltskin: A Textual Comparison of a Traditional and a Reconstructed Fairy Tale, Children’s Literature in Education, 39, 31–41.
Ker Dinçer, M., Yılmazkol, Ö. (2007). Televizyon: Çocuklara Gerçek Hayatı Şiddetle Öğreten Çağdaş Masal Anlatıcısı. Selda İçin Akçalı. (Ed.) Çocuk ve Medya – Önce Çocuklar Düşlesin Diye… içinde (189-207). Ankara: Ebabil Yayıncılık.
Koç Erdamar, G. (2013). Sosyal Öğrenme Kuramı. A. Ulusoy (Ed.). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi (207-243). Ankara: Anı Yayıncılık.
Korkmaz, İ. (2009). Sosyal Öğrenme Kuramı. B. Yeşilyaprak (Ed.). Eğitim Psikolojisi – Gelişim, Öğrenme ve Öğretim içinde. Ankara: Pegem Akademi.
Lüthi, M. (1996). Halk Masallarında Yüzeysellik (Çev: F. Gülay Mirzaoğlu), Milli Folklor, (4/29- 30), 81-91.
Maslow, A. (1954). Motivation and Personality, NewYork: Harper Bow.
McClelland, D.C. (1975). Power: The Inner Experience. Oxford, UK: Irvington.
Mintzberg, H. (1983). Power in and around Organizations. Englewood Cliffs: Prentice Hall, Inc.
Oral, Z. (1976). 10. Ölüm Yılında Walt Disney: Canlandırma Sineması + Yeni Bir Endüstri + Fantastik Bir Dünya, Milliyet Sanat Dergisi, 205, 8-12.
Ormrod, J.E. (2013). Öğrenme Psikolojisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Oruç, C., Tecim, E., Özyürek, H. (2011). Okul Öncesi Dönem Çocuğunun Kişilik Gelişiminde Rol Modellik ve Çizgi Filmler, Ekev Akademi Dergisi, (15/48), 281- 297.
Öcel, N. (2002). İletişim ve Çocuk – İletişim Ortamlarında Çocuk Reklam ve Etkileşimi, İstanbul: İ.Ü. İletişim Fakültesi Yayınları.
Özdemir Adak, A., Ramazan, O. (2012). Çizgi Filmlerin Çocukların Davranışları Üzerindeki Etkisinin Anne Görüşlerine Göre İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 35, 157-173.
Özgökbel Bilis, P. (2011). Çizgi Filmlerde Temsil Edilen Toplumsal Değerler Sistemi. T.C. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Özön, N. (1981). Sinema ve Televizyon Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Özyürek, A., Kaya, B., Yeşil, Z., Karadaş, İ. (2018). Keloğlan Masalları Çizgi Filminin Değerler Açısından İncelenmesi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 1-11.
Pembecioğlu, N. (2013). TRT Çocuk / Çocuklar İçin Eğitim Hedeflerinin Eğlenceli İçeriğe Dönüşmesi Sürecinin Araştırılması. 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı I. 473-511.
Pfeffer J. (2010). Güç-Nasıl Kazanılır, Nasıl Elde Tutarsınız. İstanbul: MESS Yayınları.
Postman, N. (1994). Televizyon: Öldüren Eğlence. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Propp, V. (2011). Masalın Bilimbiçimi. İstanbul: Türkiye İşbankası Kültür Yayınları.
Püsküllüoglu, A. (2007). Türkçe Sözlük. İstanbul: Can Sanat Yayınları.
Reffo, G., Wark, V. (2016). Liderlik ve Politik Zekâ PQ. (Çev. Ahmet Aksoy), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Salancik, G.R., Pfeffer, J. (1977). Who Gets Power and How They Hold on to it: A StrategicContingency Model of Power, Organizational Dynamics, (5/3), 2-21.
Salkind, N.J. (2004). An Introduction to Theories of Human Development. Thousand Oaks: Sage Publications.
Sevgisunar, M.K. (2017). Günümüzde Çocuk Edebiyatı ve Gerçeklik, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, (15/60), 10-24.
Şenler, F. (2005). Animasyon Tarihi, Teknikleri ve Türkiye’deki Yansımaları, Türkiyat Araştırmaları, 3, 99-114.
Şenol, D., Erdem, S., Uzun, Z., Erdem, E. (2016). Toplumsal Cinsiyetin Bir Aktarım Aracı Olarak Çizgi Filmler: Sindirella ve Pamuk Prenses Örneği, Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, (2/2), 62-87
Şirin, M. R. (1998a). Masal Atlası, İstanbul: İz Yayıncılık.
Şirin, M. R. (1998b). 99 Soruda Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
Şirin, M. R. (1999). Televizyon, Çocuk ve Aile. İstanbul: İz Yayıncılık.
Tenèze, M.L. (1970). Approches de nos traditions orales. Paris: Maisonneuve et Larose.
Tevrüz, S. (2012b). Öğrenme: Alışkanlık Kazanma. S. Tevrüz, İ. Erdem, T. Bozkurt (Ed.) Davranışlarımızdan Seçmeler: Örgütsel Yaklaşım içinde (87-128).
Tutar, H. (2012). Sosyal Psikoloji – Kavramlar ve Kuramlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Uçak, S. (2010). Masalsız Toplum ve Okulda Değerler Eğitimi, II. Ulusal Öğretmenim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 27 Kasım 2010, İstanbul: İstanbul Gönüllü Eğitimciler Derneği.
Winter, D.G. (1973). The Power Motive. New York: Free Press.
Winter, D.G. (1992). Power Motivation Revisited. Smith, C.P., Atkinson, J.W., McClelland, D.C., Veroff, J. (Ed.) Motivation and Personality: Handbook of Thematic Content Analysis içinde (301-310). Cambridge: Cambridge University Press.
Wrong, D.H. (1997). Power: Its Forms, Bases, and Uses, New Brunswick: Transaction Publishers.
Yağmurlu, B. (2012). Çocuklukta Sosyal Gelişim, Z. Cemalcılar (Ed.), Psikolojiye Giriş içinde (132-158), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Yazgan İnanç, B., Yerlikaya, E.E. (2009). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi.
Yılmaz, M. (2013). Fantezi ve Ben Uyumu: Masalların “Ben” Psikolojisinin Gelişimi Yönünden Değerlendirilmesi, Akademik Araştırmalar Dergisi, 57, 121-136.
Zaleznik, A. (1970). Power and Politics in Organizational Life, Harvard Business Review, (48/3), 47-60.
Zipes, J. (2006a). Fairy Tales and the Art of Subversion The Classical Genre for Children and the Process of Civilization. New York: Routledge.
Zipes, J. (2006b). Why Fairy Tales Stick: The Evolution and Relevance of a Genre. New York: Routledge.