Gelişmekte Olan Ülkelere Yönelen Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Enerji Kaynaklarının Verimli Kullanımının Önemi

Küreselleşme süreciyle birlikte doğrudan yabancı yatırımlar gelişmekte olan ülkeler için kalkınmahedeflerinin gerçekleştirilmesinde önemli bir araç haline gelmiştir. Bu nedenle gelişmekte olan ülkeleriçin, doğrudan yabancı yatırımların belirleyicilerinin tespit edilmesi ve sürecin iyi yönetilmesi çokönemlidir. Literatürde, genellikle hammadde, işçi ücretleri ve enerji maliyetleri gibi unsurlar doğrudanyabancı yatırımlar için önemli bir belirleyici olarak görülmesine karşın, bu çalışmada enerji kaynaklarınınverimli kullanımının doğrudan yabancı yatırımlar üzerindeki etkisine dikkat çekilmiştir. Avrupa ve OrtaAsya’da bulunan seçilmiş yedi gelişmekte olan ülkenin 2000-2014 dönemi (15 yıllık) verileri kullanılarakpanel regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda enerji kaynaklarının verimli kullanılmasınıngöstergesi olan enerji yoğunluğunun düşürülmesinin doğrudan yabancı yatırım çekme bağlamında önemlibir belirleyici olduğu görülmüştür.

The Importance of Efficient Use of Energy Resources on Direct Foreign Investments Headed Towards The Developing Countries

With the globalization process, foreign direct investments have become an important tool in being achieved development goals of developing countries. Therefore, it is very important for the developing countries to determine the determinants of foreign direct investments and to be managed the process well. In the literature, although elements such as raw materials, workers' wages and energy costs are generally seen as an important determinant for foreign direct investments, this study draws attention to the effect of efficient use of energy resources on foreign direct investments. Panel regression analysis was implemented by using data from 2000-2014 period (15 years) of seven selected developing countries in Europe and Central Asia.As a result of the analysis, it has been seen that reducing the energy density, which is an indicator of the efficient use of energy resources, is an important determinant in the context of attracting foreign direct investment.

PDF

___

Açıkgöz, E., Uygurtürk, H. & Korkmaz, T. (2015). Analysis of Factors Affecting Growth of Pension Mutual Funds in Turkey. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(2), 427-433.
Adalı, Z. & Yüksel, S. (2017). Causalıty Relationship Between Foreign Direct Investments and Economic Improvement for Developing Economies. Marmara İktisat Dergisi, 1(2), 109- 118.
Ağır, H. & Rutbil, M. (2019). Gelişmekte Olan Ülkelerde Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ile Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (2), 469-488.
Albayrak, A. S. (2005). Çoklu Doğrusal Bağlantı Halinde En küçük Kareler Tekniğinin Alternatifi Yanlı Tahmin Teknikleri ve Bir Uygulama. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,1(1), 105-126.
Almfraji, M. A.& Almsafir, M. K. (2014). Foreign Direct Investment and Economic Growth Literature Review from 1994 to 2012. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 129, 206- 213.
Amri, F. (2016). The Relationship Amongst Energy Consumption, Foreign Direct Investment and Output in Developed and Developing Countries. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 64, 694-702.
Berber, M. (2015). İktisadi Büyüme ve Kalkınma. 5. Baskı, Trabzon: Derya Kitapevi.
Campos, N.F. & Kinoshita, Y. (2003). Why Does FDI GoWhere it Goes? New Evidence from the Transition Economies. IMF Working Paper, WP/03/228, https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2003/wp03228.pdf, Erişim Tarihi: 13/04/2020.
Demir, A. O. (2013). Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Gelişmekte Olan Ülkeler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Elliott, R.J.R., Sun, P., Chen, S. (2013). Energy Intensity and Foreign Direct Investment: A Chinese City-Level Study. Energy Economics, 40, 484-494.
Erdem, D. (2012). Foreign Direct Investments, Energy Efficiency, and Innovation Dynamics. Mineral Economics, 24(2-3), 119–133.
Geyikçi, U. B.& Mucan, B. (2016). Reklam Harcamalarının Finansal Duruma Olan Etkisinin Panel Veri Analizi Yöntemiyle Ölçümü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:50, 68-85.
Görgülü, M.E.&Akçay, S. (2015). The Effects of Foreign Direct Investments on Developing Countries. Avrasya Etüdleri, 47(1), 7-36.
Kar, M.&Baysal Kar, B. (2018). Mobil Arabağlantı Ücret Düzenlemelerinde Su Yatağı Etkisi: Türkiye Örneği. Social Sciences Studies Journal, 4 (20), 2543-2557.
Kavaz, İ. (2019). Sürdürülebilirlik Politikaları Çerçevesinde Enerji Verimliliği. SETA (Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı), Analiz, Haziran 2019, Sayı 287, https://setav.org/assets/uploads/2019/07/A287.pdf, Erişim Tarihi: 30/01/2020.
Keho, Y. (2016). Do Foreign Direct Investment and Trade lead to Lower Energy Intensity? Evidence from Selected African Countries. International Journal of Energy Economics and Policy, 6(1),1-5.
Kırılmaz, H.,Ateş, H.& Ünsal, A. (2019). Sağlık Göstergelerinin Ekonomik Büyümede Rolü: Türki Cumhuriyetler Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi. AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 35–56.
Koçbulut, Ö.&Altıntaş, H. (2016). İkiz Açıklar ve Feldstein-Horioka Hipotezi: OECD Ülkeleri Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Yapısal Kırılmalı Panel Eşbütünleşme Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 48,145-174.
Kutlar, A. (2017). Adım Adım Eviews ile Panel Veri Ekonometrisi Uygulamaları. 1. Basım, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Latief, R. & Lefen, L (2019). Foreign Direct İnvestment in the Power and Energy Sector, Energy Consumption, and Economic Growth: Empirical Evidence from Pakistan. Sustainability, 11(1): 192.
Leitão, N. C. (2015). Energy Consumption and Foreign Direct Investment: A Panel Data Analysis for Portugal. International Journal of Energy Economics and Policy, 5 (1),138 – 147.
Mielnik, O.& Goldemberg, J.(2002). Foreign Direct Investment and Decoupling Between Energy and Gross Domestic Product in Developing Countries. Energy Policy, 30 (2), 87–89.
Nur, H. B.&Dilber, İ. (2017). Gelişmekte Olan Ülkelerde Doğrudan Yabancı Yatırımları Belirleyen Temel Unsurlar. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32 ( 2), 15-45.
Omri, A.& Kahouli, B. (2014). Causal Relationships Between Energy Consumption, Foreign Direct Investment and Economic Growth: Fresh Evidence From Dynamic SimultaneousEquations Models. Energy Policy, 67, 913–922.
Özel, B. (2018). Doğrudan Yabancı Yatırımların Temel Belirleyicileri Üzerine Bir Analiz: Türkiye Örneği. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya.
Saatçioğlu, C.&Küçükaksoy, İ. (2004). Türkiye Ekonomisinin Enerji Yoğunluğu ve Önemli Enerji Taşıma Projelerinin Ekonomiye Etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,11, 19-39.
Taban, S.& Kar, M. (2016). Kalkınma Ekonomisi. 3.Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi.
UNCTAD (1998). World Investment Report 1998 Trends and Determinants. United Nations Conference on Trade and Development, United Nations New York and Geneva. https://unctad.org/en/Docs/wir1998_en.pdf, Erişim Tarihi: 14/10/2019.
Yaman, S., Korkmaz, T.& Açıkgöz, E. (2017). Pay Getirilerine Etki Eden Finansal Oranların Panel Veri Analiz Yöntemi İle Tespiti: BİST Gıda Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Ömer Halis Demir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (4), 187-204.
World Bank, Foreign direct investment, net inflows (BoP, current US$), https://data.worldbank.org/indicator/BX.KLT.DINV.CD.WD, Erişim tarihi: 12/11/2019.
World Bank, Energy use (kg of oil equivalent per capita), https://data.worldbank.org/indicator/EG.USE.PCAP.KG.OE, Erişim tarihi: 12/11/2019.
World Bank, Energy intensity level of primary energy (MJ/$2011 PPP GDP),https://data.worldbank.org/indicator/EG.EGY.PRIM.PP.KD, Erişim tarihi: 12/11/2019.